BİLİNÇLİ SEYAHAT ETİK FOTOĞRAF ETIK FOTOĞRAF IÇIN BIRKAÇ TÜYO IZIN ISTEYIN KUŞKUNUZ VARSA FOTOĞRAFI ÇEKMEYIN Yerel Kültürlere Saygı Kyoto’daki geyşaların fotoğrafını rızaları olmadan çeken turistlere artık para cezası uygulanıyor. Sağduyunun insanlara dayatılması gerektiği bir çağa mı adım atıyoruz? E Tabii burada söz konusu olan şey, yemek çubuklarınızı nasıl kibarca tutacağınız meselesi değil. Buradaki asıl konu kültürel alışverişin makul bir biçimde gerçekleşmesi. Bir geyşanın görüntüsü, onun zanaatının bir parçası. Bir “lütfen” bile denmeden bundan yararlanılmasına itiraz etmeleri gayet anlaşılır. Eğer bu mahalle bu cezaları, kültürel açıdan duyarsız olan gezginlere uygulanan bir turist vergisi olarak görüyorsa, onları suçlayabilir miyiz? En nihayetinde bu iktidar ve rıza ile ilgili bir konu. Patlama yaşayan turist sayılarıyla mücadele eden Japonya’nın sakinleri –geyşalar dahil– bu yükün altında eziliyor. Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) Japonya’nın 2018 yılında 31,2 milyon gibi rekor bir sayıda ziyaretçi ağırladığını düşünüyor. Bu sayı, 2010 yılından bu yana yüzde 262’lik bir artış anlamına geliyor. “Ülkenin kültürel başkenti konumundaki Kyoto ziyaretçi sayısında büyük bir artış yaşadı. Bu ziyaretçilerin çoğu da yerel kültürler ve görgü kurallarını pek umursamayan büyük şirketlerle geziyor,” diyor Mundy. Japon hükümeti, turistleri Kyoto gibi yoğun merkezlerden, ilgiyi en az onlar kadar hak eden diğer yerlere yaymayı planlıyor. Büyük olasılıkla buralarda da benzer kültür çatışmaları yaşanacak. Ama belki “yaptım oldu” anlayışı olmazsa, aklıselim yeniden hüküm sürebilir. ğer bir gün kendinizi Kyoto’nun Gion bölgesinde bulursanız, kimin fotoğrafını çektiğinize dikkat etmeniz gerekecek. Rızası olmadan bir geyşanın fotoğrafını çekenler 10.000 Japon yeni (650 lira) para cezasına çarptırılıyor. Geleneksel giysileri içindeki bu kadınların yanlarında bitiverip bir selfie için onları sıkıştıran (hatta bazen kimonolarını veya saç süslerini çekiştiren) turistlerden bıkan Gionlular duruma isyan etmiş. Artık gezginlere yasağı bildiren broşürler dağıtılıyor, uyarılar asılıyor ve güvenlik kameraları sokakları izliyor. Kyoto’nun turizm yetkilileri daha önce birçok dil seçeneği bulunan bir uygulama ve web sayfası ile yabancı gezginlere, bu geleneksel kentin toplumsal kurallarını anlatmayı denemişti. Ama görünüşe göre yeterli olmamış bu. Peki söz konusu yeni düzenlemeler işe yarayacak mı? “Kanunu uygulamak biraz zor,” diyor Inside Japan tur şirketinden James Mundy. “Duyduğumuza göre uyarılar turistleri fotoğraf çekmekten alıkoymuyor. Bu daha ziyade sayıları artan turistlerin geleneklere saygı göstermeleri için bir feryat.” Turizm genellikle kültürel çatışmaların ön cephesinde yer alıyor. Japonya yerel kültürde birçok ayıp davranışın bulunduğu bir ülke. Ama küresel turizmin “yerlisi gibi gezin” anlayışını benimsediği bu çağda, bazı temel tutumlar –ki bunlardan biri de saygı göstermek– bu kadar kolayca görmezden gelinmemeli. TUHAF DURUMLARDAN KAÇININ PAYLAŞIN KURALLARI ÖĞRENIN Din, gelenekler veya yerel kanunlar bazı fotoğrafları çekmenizi yasaklıyor olabilir; dini törenler, kadınlar, çocuklar ve özel mülkler akla ilk gelen yasaklar arasında. —Sarah Barrell NATIONALGEOGRAPHIC.COM.TR