Sorusu olan

Deniz suyu sıcaklığı denildiğinde ne anlamalıyız? Sıcaklık deniz seviyesinde mi ölçülüyor? Bilgi verebilirseniz sevinirim. Gülay Akçakoca Bilgi paylaşıldıkça değerlenir. Merak, doğru bilginin de kaynağıdır. Siz de sorularınızı gönderin okuyucu@navigamagaz

Gökhan Abur cevaplıyor: Denizin ısı tutma gücü yüksektir. O nedenle geç ısınır, geç soğur. Dünyanın neresinde olursanız olun daima deniz üzerindeki hava, kara üzerindeki havadan daha sıcaktır. Kış aylarında kara üzerindeki

Bilge Kerem Özkan cevaplıyor: Doğrudur, yelkenli teknelerin direği

soğuk havanın denize gelmesi sonucu kararsızlık artar, kararsız hava koşullarında deniz de kuvvetli rüzgâr, rüzgâr sağanakları ve fırtınalar oluşur. Deniz suyu sıcaklığının yükselmesi ve ortalamaların üzerine çıkması bir fırtınanın habercisi olabilir. Örneğin; mayıs-aralık ayları arasında okyanuslarda görülen tropikal fırtınalar ve bunların güçlenmesi sonucu oluşan hurricane ve tayfunların sebeplerinden biri deniz suyu sıcaklıkların 27 ˚ C'yi geçmesidir. Denizler hemen donmaz, deniz suyu sıcaklığının 4˚C'nin altına inmesi

kırıldığında, motorla bir karaya ulaşamayacak mesafede olduklarında teknedeki imkanlarla yapılan armaya ‘jury rig' yani ‘geçici arma' deniyor. Yelkenli bir teknede direk kırıldıktan sonra ilk yapılacak kontrol herkesin iyi olduğundan ve teknenin su almıyor olduğundan emin olmaktır. Daha sonra mevkii belirleyip yardım çağrısında bulunabilirsiniz. Dışarıdan yardım alamayacak ve en yakın karaya da motorunuz ile ulaşamayacak mesafedeyseniz o zaman kendinizi ve teknenizi karaya ulaştıracak donmayı başlatır. Hava sıcaklığı da -25˚C'nin altında olmalıdır. 4˚C'ye kadar devamlı sirkülasyon ile donma olayı gecikir. Deniz suyu sıcaklığının doğru ölçülmesi açık denizde (kıyıdan 10 mil açıkta) sis tahmini içinde oldukça önemlidir. Ayrıca yük gemilerinde ambar havalandırması ve yükün bozulmasının önlenmesi bakımından da oldukça önemlidir. Deniz suyu sıcaklık ölçümleri 0-2 metre arasında yapılır. Tatil beldelerinde sabah erken saatlerde kumsalda ve kıyıda yapılan ölçümler doğru değer vermez.

geçici bir arma düzeneği yapmanız gerekebilir. Direk kırıldığında aslında temel prensip, kırılan parça su içerisindeki yelkenin ittirmesiyle tekneyi delip su almanızı sebep olabileceğinden, bir tel kesici ile tüm bağlantıları kesip bir an önce direkten kurtulmaktır. Ancak bir geçici armaya ihtiyacımız varsa kurtarabileceğimiz kadar direk parçasını kurtarmak da yararımıza olur. Geçici arma kesin olarak şu şekilde yapılır demek pek mümkün değil. Ekibin deneyimi, tekne tipi, hava şartları, direğin

Yelken yarışlarında ‘jury rig’ diye bir terim duyuyorum. Anladığım kadarıyla direk kırıldığında yerine yapılan geçici bir çözüm yöntemi. Ancak tam olarak nasıl bir yöntem olduğunu ve nasıl yapıldığını anlayamadım. Efe Yılmaz

kırıldığı yer, direğin hangi malzemeden yapıldığı yine aynı şekilde elinizdeki yelkenlerin ölçüleri ve hangi malzemeden yapıldığı gibi daha saymadığım birçok çeşitli etken geçici armanın nasıl yapılacağını etkiler. Umarım kimsenin ihtiyacı olmaz ama geçici arma yapılması gerektiğinde bunu usta bir denizcinin tecrübeleriyle yapabileceğini hatırlamakta yarar var. Fatih Muslu cevaplıyor: Merhaba, 'single line reefing" terimini Türkçe'ye tek halatla camadan vurmak olarak çevirmek mümkün. Klasik camadan yöntemine göre daha pratik olduğu için son dönemlerde çok yaygınlaşmış, yeni üretilen teknelerde neredeyse standart haline gelmiştir. Klasik sistemde ana yelkeni küçülttüğümüzde boşta kalan fazla kısmı camadan matafyonlarından geçirdiğimiz halatlarla bumbaya bağlamamız gerekirdi. Hatta bu işlemde kullanılan bağın adı da yani camadan bağı ismi de bu işlemden gelir. Tek halatlı sistemde adından da anlaşılacağı gibi bu işlemleri tek bir halatı kasarak yapmamız mümkün. Camadan halatları, ana yelken ıskotası ve balançina da kokpite getirilirse, kokpitten ayrılmadan tek başınıza camadan vurmanız da mümkün olur. Klasik sisteme göre tek dezavantajı, sisteme çeşitli makara ve bloklar dahil olduğu için bunların camadan halatı üzerinde sürtünme yaratmasıdır. Klasik sistemler çeşitli dönüşüm kitleri ile tek halat sistemine geçirilebilir. Ancak kit ile dönüşüm sağlandığında sistem bumbanın dışında kalmak durumundadır. Diğer durumda bumbanın içinde çift makaralı bir blok önce orsa yakasının ardından güngörmez yakasının gerdirilmesini sağlar. Bumba içinde genelde sadece iki makaraya yer olduğundan tek halatlı sistemler ilk iki camadan için kullanılır, üçüncü camadan klasik yöntemle vurulur. Dahili sistemler daha karmaşık ve pahalıdır. Tamiri de zordur ancak görünüm olarak daha sadedir. Bumba içindeki makaralı sistem sayesinde camadan vurmak mekanik olarak daha avantajlıdır ancak camadan boşlanırken bu avantaj dezavantaja dönüşür.

Tek halatlı camadan sisteminin kullanılışı:

Pupa palangasını boşlayın, Ana yelken ıskotasını boşlayın, Rüzgâra dönün, Balançinayı kasarak bumbaya destek verin, Ana yelken mandarını boşlayarak ana yelkeni camadan, matafyonları bumba hizasına gelecek kadar indirin, Camadan halatını sonuna kadar kasın ve sabitleyin, Ana yelken mandarını kasın ve sabitleyin, Balançinayı boşlayın, Rotanıza dönün ve yelkenlerinizi rüzgâra göre ayarlayın.

‘Single line reefing’ diye bir şey duydum ancak bunun Türkçesini ve nasıl yapıldığını bulamadım. Özellikle tek başına seyirlerde çok faydalı olduğu söyleniyor. Ne olduğunu açıklayabilir misiniz? Cem Bolat