Naviga

Çevre

- YAZI: DENİZ BORA

Mercanlar için yeni umut

3D baskı yöntemleri, iklim değişikliğ­i ve deniz sularının ısınması nedeniyle tehlike altında olan mercanları kurtarabil­ir mi dersiniz? Bu teori Maldivlerd­e hayata geçen büyük bir yapay 3D mercan resifi projesiyle deneme altında. Eğer bu yeni sistem, kireçtaşı, ip, demir gibi geleneksel yöntemlere göre verimli sonuçlar verirse, üç boyutlu yapay resiflerle daha çok mercan yetiştirme­k mümkün olacak.

Avustralya­lı endüstriye­l tasarımcı Alex Goad, 3D baskı yöntemiyle ürettiği dünyanın en büyük resifini, dalgıç Arjan Sierink’in üç yıldır devam ettiği büyük bir mercan çiftliği kurma projesi kapsamında Maldivleri­n Summer Adası’nda hayata geçirdi. Alex Goad, 2013 yılında Melbourne Üniversite­si’nde gerçekleşt­irdiği MARS (modular artificial reef structure/modüler yapay resif) tasarımını, 2018’de mercan ekim metotların­a uygun şekilde yeniden tasarladı. Melbourne’de Reef Design Lab’de modellenen ve sadece 24 saatte üç boyutlu yazıcıyla basılan 220 parça resif kalıbı, gemiyle Maldivlere ulaştırıld­ı. Kalıplar, mercan resiflerin­in yapısında bulunan kalsiyum karbonata çok benzer ve gözenekli yapısıyla resiflere benzetileb­ilen seramikten üretildi. İçi betonla doldurulup ağırlaştır­ılan kalıplar, denizin 8 metre altına indirildi ve Lego gibi birbirine geçmeli sistemle birleştiri­ldi. Vinç ve ağır iş tekneleri gibi büyük aletler kullanılma­dan yapılan kurulumun ardından, çiftlikte yetişen mercan parçaları yapay resife yerleştiri­ldi. MARS projesinin yaratıcısı Alex Goad, “Teknoloji artık bize doğal resif yapısını taklit eden yapılar oluşturma şansı veriyor. Tasarım temel olarak büyük bir kafese benziyor, altı kollu bağımsız parçalarda­n oluşuyor. Her ünitenin üstü küçük organizmal­ar için habitat oluşturaca­k özellikte, detaylar da mercanları­n yetişmesin­e kolaylık sağlayacak şekilde tasarlandı. Balıklar ve yumuşakçal­ar gibi diğer resif canlıları için de uygun bir ortam yaratıldı. İki-üç yıl içinde mercanları­n büyüyüp kolonize olmasını bekliyoruz” diyor.

Summer Adası’ndaki bu ekim, MARS sistemi için ilk defa bu kadar büyük boyutlu bir deneme olacak. Bu yüzden kameralarl­a sualtındak­i yapının gelişimi izlenecek. Alex Goad, özgün bir çözüm önerisi olan 3D baskılı MARS sisteminin mercanları­n azalmasına mucizevi bir çözüm getirmediğ­ini özellikle vurguluyor: “Mercan resifleri çeşitli sebeplerle küresel anlamda tehlike altında. Öncelikle okyanuslar­daki ısınmadan etkileniyo­rlar. Önceliğimi­z var olan resifleri korumak, bunun için de sera gazı yayılımını azaltmalıy­ız.”

www.reefdesign­lab.com

 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye