Deniz kültürü

Denizde yaşamak kolay değil; en büyük engel de karşımıza çıkan fırtınalar, sisli, puslu havalardır. Meteoroloji istasyonları, denizcilerin bu konudaki en büyük yardımcısıdır. Ancak iyi bir denizci havaya bakarak havanın nasıl olacağı konusunda fikir yürüt

Denizcilerin hava tahmini

Bu hava tahmini konusunda fırtına takviminden oldukça fazla yararlanılabilinir. Fırtına takvimi 365 günün 99 günü fırtına verir; yani denizcinin üç gününden biri fırtınada geçer.

Doğanın her parçası, hava durumu hakkında bize birşeyler anlatmaya çalışır. Bulutlar bu konudaki en iyi yardımcıdır. Eğer ki kümülonimbus bulutları günün erken saatlerinde görünüyor ve gün içinde çoğalıyorsa, bu havanın bozacağına işaret eder.

Kuzey yarım kürede büyük fırtınaların çoğu, batıdan doğuya doğru hareket eder ve batıda görünen gökkuşağı havanın nemlendiğini ve yakın zamanda yağmur yağacağını gösterir. Batıyı kara bulutlar kapladıysa ve denizin rengi koyulaşmaya başladıysa çok kısa bir sürede (10 dakika) fırtına patlayacak demektir; kaçacak, sığınacak bir liman bulun.

Diğer önemli bir gözlem yöntemi kuşlardır. Uçan kuşlar doğal olarak havanın değişimlerinden, basınç değişimlerinden en çok etkilenen varlıklardır. Havayı önceden tahmin ederler ve ona göre önlemlerini alırlar. Kuşlar hava iyiye gidecekse genellikle yüksek irtifalarda uçmayı tercih eder. Yere yakın uçar veya tellerin üzerine tünerlerse bu havanın bozacağına işarettir. Benzer şekilde martılar genel olarak fırtına öncesinde uçmayı keser ve sahile tüner. Deniz yüzeyinde tüneyen martılar da havanın soğuyacağına işaret eder. Bazen martılar teknenizin pruvasına doğru kuvvetli kanat çırparak uçarlar. İşte size fırtınanın yaklaştığını gösteren bir emare. Martılar ‘sığınacak liman arayın’ diyorlar. Eğer martı teknenizin kıçı istikametinde süzülerek uçuyorlarsa, iyi hava devam edecek demektir.

Güneş doğarken veya akşam batarken gökyüzünü fazla miktarda kırmızılık kaplarsa, bu da rüzgârın çıkacağına veya artacağına işarettir.

Diğer bir gözlem ise ayın hilal durumudur. Ay yatıyor durumundaysa hava bozacak, hilal üst konumda ise hava güzel olacak demektir.

Barometrenin basınç değeri hava

Ay yatakta kaptan ayakta; ay ayakta kaptan yatakta!

tahminindeki en önemli göstergedir. Genellikle alçak basınç kötü havaya, yüksek basınç ise iyi havaya delalet eder. Ancak fırtına çıkıp çıkmayacağını anlamak için barometre değerinden daha önemlisi, barometre değerinin aşağı veya yukarı ani değişimleridir. Bu nedenle barometre üzerinde bulunan mekanik sarı çubuk barometre değerini gösteren siyah okun üzerine getirilir ve sabit bırakılır. Sarı çubuk ve basınca göre değişen siyah ok değeriyle gün içindeki basınç değişiklikleri gözlemlenerek fırtınanın çıkıp çıkmayacağı tahmin edilir. Aşağıya doğru hızlı basınç değişimi fırtınanın güneyli rüzgârdan örneğin lodos, yukarı doğru ani değişim ise kuzeyli rüzgârdan çıkacağına delalettir. Bu bilgi, seçeceğiniz rota, sığınacağınız liman hakkında size önemli ipucu verecektir. Hava tahmininde denizcilere yardımcı olabilecek E. Koramiral Rıdvan Koral tarafından yazılmış bir şiiri sizlerle paylaşmak istiyorum.