Çevre
Pasifik çöpçüsünün hedefi büyük
18 yaşındaki Hollandalı mucit Boyan Slat’ın geliştirdiği sistem, 2013 yılında kurulan kâr amacı gütmeyen Ocean Cleanup tarafından tasarlandı. Girişim olarak başlayan ve birkaç senede 30 milyondan fazla yatırım alan Ocean Cleanup’ın en büyük destekçileri Paypal’ın kurucu ortağı Peter Thiel ve Salesforce.com’un CEO’SU Marc Benioff. Sistem 001 adı verilen düzeneğin, düzinelercesinin birlikte çalışmasıyla 1,8 trilyon parçalık Pasifik çöp yığınının yarısını beş yılda temizleyeceği öngörülüyor. Bu yığının 80 bin tonunun ufalanmış plastiklerden oluştuğu tahmin ediliyor. 1,6 milyon kilometrekarelik bir alana yayılan büyük Pasifik çöp yığını, uzaydan bile görülebiliyor!
Kaçak çöp problemi
Ekim ortasında Pasifik Okyanusu çöp yığınında göreve başlayan ve Sistem 001 adı verilen düzenek, 600 metrelik yüzen bir borunun deniz akıntıları ile U şeklini alıp çöpleri içine toplaması prensibiyle çalışıyor. Boru ilerlerken U şeklindeki bu sistem çöpleri topluyor. Sistemin altında, daha küçük plastik parçaların toplanması için de 10 metrelik bir ağ bulunuyor. Bu ağ, balıkların rahatça altından geçip gidebileceği bir boyutta. Ocean Cleanup ekibinin atık toplama gemisi Rotterdam ise zaman zaman biriken çöpleri toparlayıp geri dönüşüm için karaya götürecek.
Boyan Slat, projenin başlangıcında yaptığı açıklamada en büyük endişesinin, yüksek rüzgârların ve yıpratıcı tuzlu suyun simülasyonlar haricindeki gerçek etkileri olduğunu açıklamıştı. Bir bakıma korktuğu başına geldi. İlk uygulamalarda sistemin plastikleri topladığı ancak depolayamadığı, akıntıların da yardımıyla ağdan kurtuldukları gözlenmiş. Ekip bu sorunu, sistemin daha hızlı hareket etmesiyle çözeceklerini düşünüyor. Ayrıca sistemin çabuk yıprandığı, zarar gördüğü de tespit edilmiş. İyileştirmeler hızla yapılırken Rotterdam gemisi plastik toplama performansını ve sürecin okyanus yaşamına etkilerini gözlemeye devam ediyor. Denemeler ve ek sistemlerin devreye alınması, projenin daha verimli ilerlemesini sağlayacak. Ekip, birkaç ay içinde ulaşılan sonuçları internet sitesinden bildirecek. Yine aynı adresten ekibin okyanustaki yerini takip etmek mümkün.
Bütün aksaklıklarına rağmen Ocean Cleanup’ın çizdiği yol, bu temizlik için tekneler ve ağlarla çalışmanın vadettiği milyarlarca dolarlık masraf ve binlerce yıllık emekten çok daha akılcı görünüyor.
www.theoceancleanup.com