Ölü dalga nasıl oluşur? Oluşmasına yol açan belli bir rüzgâr var mı? Bir de bu ölü dalganın özellikleri nedir? Selen Koçak

Gökhan Abur cevaplıyor: Ölü dalgalar, bize göre uzakta olan kuvvetli rüzgâr veya fırtınanın oluşturduğu yükseklikleri ve boyları hemen hemen aynı olan düzgün dalgalardır. Kırılmaz çatlamaz ve köpürmez. Denizlerimizde güneyli istikametlerde oluşuyor ise alçak basınç ve sıcak cephenin yaklaştığı anlaşılmalıdır. Ölü dalgalar sıcak cephe önünde arkasındaki SW (güneybatı) yönlü rüzgârın hızına bağlı olarak SW’den

NE’ye (kuzeydoğu) doğru yayılacaktır. Bölge kısa süre içinde lodos (SW) yönlü kuvvetli rüzgâr veya fırtınanın etkisi altına girecektir. Böyle bir durumda dalga boyları uzun olduğundan teknenin yalpaya düşmesini önlemek için dalga periyodunu hesaplayarak dalgayla senkronize bir şekilde güvenli seyir yapabilirsiniz. Ölü dalgaların en etkili olduğu bölge, soğuk cephenin önüdür. Soğuk cephe önünde lodos (SW) yönlü fırtınanın oluşturduğu gerçek dalgalar (seas) güneybatıdan kuzeydoğuya yayılırken cephe gerisindeki kuvvetli karayelin (kuzeybatı) cephe önünde oluşturduğu ölü dalgalar (swells) kuzeybatıdan güneydoğuya doğru yayılmaya başlar. Gerçek ve ölü dalgaların birbirinin üstüne binerek ikileme üçleme yaptığı bu bölge, karmaşık deniz oluşturduğu için seyir güvenliği bakımından tehlikelidir.

Cezayir açıklarında yılın 300 günü ölü dalgalar görülür. Bunun iki önemli nedeni bulunur. Kış aylarında Fransa’nın güneyinde bulunan yüksek basınçtan Sicilya üzerindeki alçak basınca doğru esen kuzeybatı yönlü karayel (mistral) ve bahar aylarında Biskay Körfezi’ni geçerek Lyon Körfezi’nden Akdeniz’e giren alçak basınç ve cephe sistemlerinin oluşturduğu kuvvetli rüzgâr ve fırtınalardır. Fırtına geçtikten sonra ölü dalgalar kuzey bölgelerinizde bir süre daha devam eder. Denizciler bu dalgalara solugan adını verir. Ölü dalga (swells) tahminlerini www.windy.com adresinden takip edebilirsiniz.