Denizci genler
Elan Yachts'ın Türkiye temsilciliğini üstlenen Mirden Yacht, alışılmışın dışında, merkezi Tekirdağ'da bulunan bir yatçılık firması. Firma ortaklarından Sadık Baş, Tekirdağlı olduğu için yaptıkları bu tercihin şehirde inşa edilmesi beklenen marina projesinin hayata geçmesiyle çok daha anlamlı hale geleceğini düşünüyor. Eşinin de denizi sevmesi sayesinde yıllardır tekne kiralayarak, Tekirdağ Yelken Kulübü'nden Berk Uzel gibi eğitmenlerden dersler alarak yelken yapan iş insanı, genlerinden gelen denizciliğin adeta onu çağırdığını anlatıyor. Mirden Yacht'ın Bodrum ofisini yöneten ortağı Yener Gayret gibi, Sadık Baş da böyle köklü bir marka ile denizlerde olmanın güven duygusu verdiğini belirtiyor.
Denizle ilişkiniz amatör olarak mı, sporcu olarak mı başladı?
Sadık Baş (S.B.): Deniz bizim genlerimizde var. Benim rahmetli dedem Ekmekçi Kaptan diye anılır, Karadeniz’de nakliye yapan gırgır tekneleri vardı. Dayılarım da çok uzun süre Kurucaşile’de tekneler yaptı. Bizim içimizde uyuyan bir genmiş bu. Yıllar sonra 2009 senesinde marinalarda gezerken hatırladım bunu ve yelken eğitimi almaya karar verdim. Tekirdağ’da yaşadığım için 2014’e kadar ara ara devam ettim eğitimlere. 2014’ten sonra aldığım kursu pratiğe çevirmek için eşimle beraber tekne kiralayarak denize çıkmaya başladık.
Önce çok büyük, boyumu çok fazla aşan 45 feet bir tekne kiraladım. (Bizim ailede öyle bir cesaret vardır.) O tekneyle Gökova’yı gezdik, çok sevdik. 2019’a kadar her yıl tekne kiralamaya devam ettik, sonra da almaya karar verdik. İlk teknem de 50 feet’ti, çok güzel anılarımız oldu. Sonra pandemiyle birlikte denizle daha fazla ilgilenir oldum. Derken İngiltere’den bir arkadaşım
“Elan, Türkiye’de biraz ilgi istiyor” dedi. Onlarla görüştük, eski temsilci firmadan Selim Ağman da sağ olsun iyi bir dost, müsaade etti. Pandeminin tam ortasında
2020 Eylül ayında temsilci biz olduk.
Yener Gayret (Y.G.): Evliyim ve iki kızım var. Büyük kızım İngiltere’de yaşıyor. Küçük kızım da yedi yaşında.
Ben turizm otelciydim. Uzun yıllar birkaç turizm işletmesinde genel müdürlük yaptım. Deniz sektöründe çalışmaya sekiz yıl önce Çeşme’de satış temsilciliği ile başladım. Ardından Sadık Bey ile tanıştım ve Elan’ın Türkiye temsilcisi olmaya karar verdik. Marmaris, Göcek ve Bodrum çevresinde araştırmalar yaptık. Sonunda Bodrum’da Anthaven’daki ofisimizi bulunca kararımızı vermiş olduk.
Elan'la iletişiminiz nasıl gelişti?
S.B.: Pandemi ortasıydı, çok enteresandı. Çevrimiçi bir görüşme yaptık, bizi dinlediler, sonra bazı bilgilerimizi istediler. Bir saat bile sürmedi görüşme, “Biz düşünelim” dediler. Denizcilik geçmişimize baktılar. Ortağım Yener Gayret’in denizciliği çok eskiye dayanıyor. Zaten işlerin başında, satış tarafında ve organizasyonunda da o duruyor. Ertesi gün aradılar ve bize temsilciliği vermek istediklerini söylediler. Elan, butik tarzda üretim yapıyor, asla fire vermiyor, asla büyük kârlılıkların peşinde değil, çizgisini hiç bozmuyor ve risk almayı sevmiyor. Firma, rüzgâr tribünleri, dünyaca ünlü Elan kayak malzemelerini üretiyor ve Hollandalı bir fon tarafından yönetiliyor.
Nasıl bir şirket yapınız var?
S.B.: Ortağımız olan Yener Bey, Bodrum’da yaşıyor ve satış merkez ofisimizi oradan yönetiyor. Ben Tekirdağ’da yaşadığım için şirket merkezini Tekirdağ’da kurduk. İstanbul’da da bir ofis açmayı planlıyoruz.
Bölgelerde servis anlaşması yaptığımız alt bayilerimiz var; Çeşme’de, Bodrum’da, Marmaris’te, İstanbul’da. Bizim gecegündüz 48 saat servis şartımız var.
Şu anda Türkiye’de satışını yaptığımız 10 Elan var, önümüzdeki sene 20 tekne gelecek.
Türkiye'de fuarlara katılacak mısınız?
S.B.: Temsilciliği aldığımız sene katılmayı planlıyorduk ama biliyorsunuz ki pandemi dolayısıyla fuarlar iptal edildi.
Sonra ikinci sene de iptal edildi. Ondan sonraki fuara da stok teknemiz olmadığı için giremedik. Kasım ayındaki ilk fuara kesinlikle katılacağız.
Elan'ı Türk denizseverler için çekici kılan nedir sizce?
S.B.: Sağlamlığı, denizciliği ve işçiliği kesinlikle. İç hacim genişliği de dikkat çekiyor. Modelleri Rob Humphreys tasarlıyor. Deniz performansı ön planda tutularak üretiliyor. Açık deniz seyirleri ya da dünya turu yapacak denizcilere uygun modeller ortaya çıkıyor.
Y.G.: Elan Yachts, 1949 yılında kurulmuş, Avrupa’nın eski ve köklü tekne üretici firmalarından biri. Elan tekneleri yenilikçi üretim anlayışı ile dünya çapında tekne inşasında ilkleri temsil ediyor. Birçok dünyaca ünlü ödül sahibi model tekne üretmiş. Özellikle Akdeniz ülkelerinde bulunan Elan tekneleri, yapımı sırasında kullanılan
VAIL teknolojisi sayesinde hem dayanıklı hem denizci hem de uzun ömürlü bir gövde-güverte yapısı oluşturur. Bunun yanında müşterilerin isteğine bağlı olarak Volvo Penta ya da Yanmar ve Oceanvolt elektrikli motor seçenekleri sunan nadir markalardan biridir. Ayrıca hibrit seçenekleri de mevcut. Elan tekneleri teknik yerleşim konusunda profesyonel bir şema sunar, bu özellikle charter firmalarına tekne bakımı ve servisi konusunda çok büyük bir avantaj sağlar.
Modern salonda bulunan elektronik panel ve panel arkasında kolayca sigortalara müdahale etme olanağı sağlaması tekne sahipleri için büyük bir artı. İki ayrı navigasyon ekipman seçeneği sunan
Elan tekneleri ister B&G ister Raymarine markaları ile satın alınabilir. Heç, lumboz, buzdolabı, fırın gibi donanımda ülkemizde de temsilcilikleri olan ve neredeyse her tekne malzemeleri satan markette bulunabilen; Lewmar, Dometic, Quick, Eno, Frigomar, Planus gibi markalar ile çalışır.
Yerleşim konusunda aileler için Elan tekneleri en ergonomik ve en konforlu seçenekleri sunar. Geniş ve konforlu kokpiti, rahat ve bol depo alanına sahip
kamaraları, büyük, rahat, ekstra yatak seçeneği olan salonu ve her türlü mutfak ekipmanını kolayca alabilen mutfak kısmı ile muhteşem bir deneyim vadeder.
Türkiye'de stok bulunduruyor musunuz?
S.B.: Bulunduramıyoruz çünkü kalmıyor. Başlarken üç tekne siparişi vermiştik; onlar satıldı. Sadece GT6 bekledi biraz. Kendi sınıfındaki benzer teknelerle kıyaslandığında fiyatı yukarda kalıyordu ama o tekneyi iki hafta önce sattık. 2023 için 20 tekne siparişi verdik. Bunlardan 15 tanesinin ön ödemesini aldık. 2024 açıldığında da 40 adet sipariş vereceğiz. 2024’te Elan’ı dünya bayileri arasında en fazla satan olacağız gibi görünüyor şu anda.
Elan'ın yıllık üretim kapasitesi kaç tekne?
Y.G.: Butik üretim yapan tersanenin yılık tekne üretimi, 100-120 adet. Üretim bandında; kendi bölgelerinde yıllardır aynı işi yapan çok profesyonel bir ekibe sahip bu nedenden dolayı hata payı en aza indirilmiş.
Elan'ın serilerini bize kısaca anlatabilir misiniz?
S.B.: Impression, charter ve gezi serisi. E, yarış/performans serisi. GT de hem performans hem gezi serisi. Üst segment konforlu, performanslı, uzun seyirler için. Meşhur bir Ayvalık fırtınası olmuştu, birçok tekne zarar gördü. Ben GT6 ile o fırtınanın 10 saat ilerisindeydim.
İki kişiydik teknede ve 35 knot’larla gidiyorduk. Teknenin o fırtınadaki performansı bizi çok etkiledi.
Elan GT6'nın öne çıkan özelliklerinden bahseder misiniz?
Y.G. : Elan Impression serisinden farklı olarak GT serisinde gövdenin tamamı vinilester reçine kullanılmış. Vinilester diğer reçinelere göre daha pahalı, uygulama zorluğu ve yüksek sınıf işçilik kabiliyeti gerektiriyor. Vinilester reçine ile üretilen tekneler çok yüksek ozmoz direnci ve darbe mukavemetine sahip. Elan Performans E serisinde bunu seçenek olarak sunuyor. 2022’de 40-50 feet arası en iyi yelkenli ödülünü aldı. 2021 Slovenya’nın en iyi tasarım ödülünü kazandı. Dünyanın en saygın ödüllerinden bir olarak kabul edilen Red Dot tasarım ödülünü kazandığını da duyurmaktan gurur duyuyoruz. 2020 iç ve dış tasarımı dalında en iyi Oceanway ödülüne layık görüldü. European Yacht of the Year Family Cruiser (Avrupa’da yılın aile teknesi) 2021 final adayı oldu. Aynı zamanda British Yachting Awards 2020’de finale kaldı. GT6 ile ilgili İngiltere’de çıkan Yachting World’ün Aralık 2020’de yayınlandığı yazıyı incelemenizi tavsiye ederim. Birçok testlerde olduğu gibi bu yazı da GT6’nın çok özel bir tekne olduğunu kanıtlıyor.
Porsche tasarım stüdyosunun neden Elan GT6 seçtiğini anlatan video da izlemeye değer.
(https://vimeo.com/385123433)
Sizden önce Elan almış tekne sahiplerine de servis, ikinci el konusunda destek oluyor musunuz?
S.B.: Elbette. Bizim satmadığımız teknelerin tamir, tadilat vs. konularında yardımcı oluyoruz ama ikinci el satışlarına dahil olmuyoruz. Bunun için ciddi bir ekspertiz gerekiyor, böyle bir sorumluluğa girmek şu an çok doğru değil bizim açımızdan. Sonuçta biz distribütörüz ve bizim garanti şartlarımızda bu yok. Belki daha sonra bu hizmeti vermeye başlayabiliriz.
Şu anda bir Elan kullanıyor musunuz?
S.B.: Bütün Elan’lar bizim şu anda. (Gülüyoruz) Şimdi Elan 45.1’imiz var. Ağustos başında gelecek, bir ay onunla gezip sonra satarız diye düşünüyoruz.
Nerelerde seyir yapıyorsunuz ailenizle?
S.B.: Çoğunlukla Ege’de, Gökova’daydık. Dört mevsim yaşadık Gökova’da. Kiralık teknelerle gezdik. Kendi teknemizle de yine Gökova, Bozburun, Datça, Marmaris taraflarında, Ölüdeniz’e kadar seyirler yaptık.
Şöyle bir sıkıntım var ki beni deniz tutuyor. Herkes benimle dalga geçerdi, “Sen nasıl denizcisin, yelkencisin, ailenin genlerinde var” diye. (Gülüyoruz). Mesela bir kere Gökova’da eşimle beraber sert bir havaya yakalandık. Ben teknenin performansını test etmek istedim ama kendi performansımı da test etmem gerekiyormuş, onu öğrendim. Sert havayı çok seviyorum ama belli bir noktaya kadar tabii.
Çocuklarınız da seviyor mu tekne hayatını?
S.B.: Oğlum, GT6 ile Çanakkale Boğazı’nda dümen tuttu. Kızım da çok keyif alıyor. Yelken yarışçısı olmazlar ama denizi çok seviyorlar. Çocukların denizde mücadelesini çok öğretici buluyorum. Oğlumu optimist kursuna yazdırdığımda yüzme bilmiyordu, başka bir tekne çarptı ve denize düştüler. Tabii yüreğim ağzıma geldi, sonra baktım can yeleği ile çıktı. O zaman çok korkmuştu ama biz ona “Bu bir hayat mücadelesi ve sen bunu başardın” dedik. Bunu hâlâ da anlatır “Ben nasıl tek başıma çıktım” diye. Her çocuğun denizle tanıştırılması gerektiğini düşünüyorum. En azından üç-dört ay deniz eğitimi alması
lazım ki o özgüveni kazansın. Tekirdağ’da sahibi olduğum özel okullarım var. Geçen senelerde okullarımızda da çocukları özendirmek adına Erkan Gürsoy’u,
Zuhal Atasoy’u ağırlayıp çocuklarla konuşmalarını sağladık.
Örnek aldığınız denizciler var mı?
S.B.: Sadun Boro ile tanışmayı çok isterdim gerçekten. Herkesin kabul ettiği bir efsane. Zamanında bir tokalaşıp sohbet edemediğime çok pişmanım, bir türlü fırsat olmadı. Bir de beni çok etkileyen yelkenci çift Ali-Nilgün Gündüz’ün (Vagabond teknesi) her dakikalarını izlemişimdir.
Ali Kaptan 2020’de vefat etti, mekanı cennet olsun. İlk dünya seyahati yapma isteğim ondan doğmuştur.
Hayatta olan efsanelerden Teoman Arsay ile tanışmayı çok istedim, sonra tesadüf eseri sıkı bir Elan kullanıcısı olan dostumuz Kubilay Kalaycı bizi tanıştırdı. İnanılmaz keyifli anlardı benim için. Haluk Karamanoğlu, Cumhur Gökova, Erkan Gürsoy ile tanıştım, sohbet ettim, heykeli dikilecek denizciler...
Mehmet Baş namı diğer Aksona Mehmet tam bir deniz adamı. Barselona’ya bir sefer düzenliyor; ona Katalanya’dan bir hafta eşlik edeceğim nasip olursa. Her anlamda tarihi bir olay benim için. Düşünsenize bir ömrü bir hafta dinleyeceksiniz, şimdiden çok heyecanlıyız.
Yeni nesilde çok beğendiğim ve takdir ettiğim Deniz Giray var; onu da yakından takip ediyorum. Hatta bana göre geleceğin Sadun Boro’su. Bir de denizcilik bilgisine çok güvendiğim ve bence hâlâ eski usül denizcilik (sekstant kullanımı, gökyüzü, güneş, yıldız ile seyir) anlatan Selim Pala var. Paylaşımcı harika bir denizci.
Elan ile Türkiye'deki hedefleriniz nelerdir?
Y.G.: Ekip ve üretiminde kullanılan malzeme, işçilik ve teknelerimizin birçok markaya göre üstün performansı sayesinden ülkemizde hak etmiş olduğu yere ulaştırmak.
Elan sürdürülebilirlik için de çok atılım yaptı son dönemde. Bu özellikler hakkında ne düşünüyorsunuz?
S.B.: Çevre konusunda benim de çalışmalarım var, iklim aktivistiyim, çevre gönüllüsüyüm. Elektrikli araba kullanıcısıyım aynı zamanda. Elan’ın da bu tarz çevreci atılımlarını beğeniyoruz. Oceanvolt elektrikli motor seçeneği Elan teknelerin tüm modellerinde bulunuyor.
Türk denizseverlerin elektrikli motorlara ve teknelere ilgisi olduğunu düşünüyor musunuz?
S.B.: Otomobil sektörünün 2021-2022 arasındaki elektrikli araç satışı önceki yıllara göre ikiye katlayarak gidiyor. Genelde elektrikli araç kullanıcıları ile yelkenciler birbirine çok benzer. Her şey arz meselesi, siz arz ederseniz talep ortaya çıkıyor. Müşterinin en başta aklında soru işaretleri oluyor. Bizim görevimiz hem distribütör olarak hem elektrikli araç kullanıcısı ve konuya hakim biri olarak bunu getirip sunmak.