Dronların Kilometre Taşları
Dronlar artık askeri uygulamalardan ticari uygulamalara yöneldiler. Bu arada geçirdikleri gelişimin ilginç ayak izlerini gözden geçirelim istedik.
2018’de dronlar, hem mecazi olarak hem de kelimenin tam anlamıyla artık uçuyorlar. İster askeri uygulamalar isterse ürün sevkiyatları olsun, bunlar, insansız hava araçlarının (İHA’lar) günümüzde son derece aktif bir ürün kategorisi olduğunu açıklayan en önemli kilometre taşlarından bazılarıdır. Gelin gelişimlerinin ayak izlerini sürelim.
İlk denemeler
1907:
Dünyanın ilk dronu, tartışmalı Nobel Ödülü sahibi Profesör Charles Richet ile çalışan mucitler Jacques ve Louis Bréguet tarafından tasarlandı. Hiç kuşkusuz heyecan verici olsa da, bazı büyük sınırlamaları vardı: idare edilemiyordu, dört kişinin sabit tutması gerekiyordu ve ilk uçuşunda yerden sadece iki metre yükselmişti. Ama buradan bugünkü dronlara geldik. Her yolculuk bir yerlerden başlamak zorunda.
Uzaktan kumandali ucaklarda artis
1960'1ar: Transistor teknolojisindeki atilimar ilk kez, kucultulmus radyo kontrollu bilesnlerin kullarucilara makul bir maliyetle sunulmasi anlamma geliyordu. Bunun ardindan ABD'de radyo kontrollu ucaklarda patlama derecesinde bir artis goruldu. cogunlukla kit biciminde gelen bu ucaklar, ic mekan modellerinden daha buyuk dis mekan modellerine kadar giden bir yelpazede sunuldu. Gelisen kucuk olcekli -uretim endustrisi, yarim yuzyil sonra tuketici dronlari icin ortaya cikan topluluk ve pazar taran-an ilk orneiycli.
İlk askeri dronlar
1917:
Wright Kardeşler’in öncülük ettiği Kitty Hawk uçuşundan sadece 16 yıl sonra başlatılan Ruston Proctor Aerial Target, tarihteki ilk pilotsuz kanatlı uçaktı. Mucit Nikola Tesla’nın RC teknolojisine dayanan, radyo kontrollü pilotsuz bir uçaktı. Aerial Target’in (AT) amacı, düşmanların üzerine gönderilen bir uçan bomba yapmaktı. Umut verici demolara rağmen AT sonuçta bir savaş senaryosunda hiç kullanılmadı. Ancak, Kettering Bug gibi şaşırtıcı benzer projelere kapıyı açtı ve bugünün askeri dronlarının yolunu oluşturdu.
1943:
İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman ordusu tarafından kullanılmak üzere geliştirilen “Fritz X”, gerçekte operasyonel kullanıma sokulan ilk uzaktan kumandalı silah olan FX-1400’e verilen takma addı. Savaş sırasında gemileri batırmak için kullanılan bir tonluk bu bomba, sadece uygun bir şekilde kullanılan ilk askeri dron değil, aynı zamanda modern anti-gemi füzelerinin ve diğer hassas güdümlü silahların da atasıydı.
Silahlı dronların ilk kullanımı
2001:
11 Eylül’ün ardından ABD istihbarat teşkilatı CIA, Taliban’a karşı savaşın bir parçası olarak Afganistan üzerinden silahlı dronları uçurmaya başladı. CIA’in dron temelli ilk silahlı operasyonu Şubat 2002’de gerçekleşti. Usame bin Ladin olduğu düşünülen bir şüpheliyi hedefleyecek şekilde insansız bir Predator dronu kullanıldı. Bununla birlikte, bu kişinin hurda metal toplayan Daraz Khan adlı masum bir kişi olduğu ortaya çıktı. Bunun gibi örnekler, günümüzde savaşlarda dronların kullanımıyla ilgili endişeleri artırdı.
Ticari dron kullanımına izin verilmesi
2006:
Askeri olmayan, tüketici temelli olmayan dron uygulamalarının potansiyelini fark eden FAA (Federal Aviation Administration – ABD’de Federal Havacılık Kurulu), ilk ticari dron izinlerini verdi. Bu izinler, eğlence amaçlı uçurulan tüketici dronlarına getirilen bazı sınırlamaları da kaldırdı. Bunu yaparken, çeşitli iş girişimlerinde dronları kullanmak isteyen şirketler veya profesyoneller için yeni olanaklar da açtı. İlk başta, çok az bir ticari dron izni talebi oldu. Ancak, bu sayı kısa sürede yükseldi.
Parrot dronları
2010:
Fransız şirketi Parrot, bir akıllı telefon kullanarak tamamen Wi-Fi üzerinden kontrol edilebilen ilk uçuşa hazır dronu Parrot AR Drone’u piyasaya sürdü. Dron, ticari olarak başarılı oldu, Elektronik Oyun Donanımı için 2010 CES Yenilik ödülünü aldı ve yaklaşık yarım milyon adet sattı. Şirketin AR Drone 2.0’ı, daha kolay bir pilot sistemi ile daha da gelişti.
Amazon Prime Air
2013:
Amazon, Aralık 2013’te kurucusu Jeff Bezos’un dron tabanlı bir dağıtım sistemi hayalini vitrine çıkardığı bir konsept video yayınladı. Perakende devi, teslimatlarını dronla değerlendiren ilk şirket olmasa da, teknolojiyi kamu bilincine yerleştiren şirket oldu. 60 dakikalık bir röportajda Bezos, teknolojiyi yarım saatlik teslimatlar yapmak için kullanma olasılığını anlattı. “Bunun bilim kurguya benzediğini biliyorum. Ama öyle değil ”dedi. Bezos, teknolojinin daha beş yılı olduğunu söylemişti, ancak Amazon daha sonra hava teslimatlarının bazı federal yasalarda değişiklikler gerektireceğini de açıkladı.
Dronlar akıllanıyor
2016: Piyasanın en iyi dron üreticilerinden biri olan DJI’ın Phantom 4’ü akıllı bilgisayar vizyonu ve makine öğrenimi teknolojisi ile sunuldu. Bu, bir GPS sinyalini takip etmekle sınırlı olmaktan ziyade, engelleri aşmasına ve insanları, hayvanları veya nesneleri akıllıca takip etmesine (ve fotoğraflamasına) izin verdi. Ortaya çıkan İHA, genel olarak dron fotoğrafçılığı ve tüketici dronları için önemli bir kilometre taşıydı.
Lily dron fiyaskosu
2015:
Tüketici dronu endüstrisi gittikçe güçlendi. Ancak, her şey de iyi gitmedi. Belki de en büyük hayal kırıklığı - ve hala bazı insanların ağızlarında acı bir tat bırakan - Lily kameralı dron felaketiydi. Ön siparişlerle $34 milyon toplamasına karşın, bu akıllı uçan kameranın arkasındaki şirket iflasını istedi ve bir dizi ertelemeden sonra kapandı. Bu, pek çok dron tutkununun aldığı zor bir dersti.