Mars Görevinin Dünü ve Gelecek Öngörüleri

Hedef 100 yılda bir milyon insanı Mars’a taşımak. İşte bu konuda atılan adımlar.

SpaceX’in kurucusu Elon Musk, Mars’a seyahatin 100 yıl içinde bir milyon insanın Mars’ta yaşaması hedefiyle gerçekleştirileceğini söylüyor. Bununla birlikte, SpaceX Mars’a ulaşma konusunda yalnız değil. Aslında, hem insanlı hem de insansız olan, şu anda planlanan veya devletlerin uzay organizasyonlarından ve dünyanın dört bir yanındaki özel uzay uçuşu şirketlerinden önerilen çok sayıda görev var. Mars’ın keşfi ve oraya insanların seyahat etmesi yeni bir şey değil. İnsanlı görevler mali ve lojistik açıdan neredeyse imkansız olarak görüldüğü dönemde, 1960 yılında insansız görevlere başlandı.

Bugüne kadar 26’sı başarılı olan 56 Mars görevi gerçekleştirildi, bu Kızıl Gezegene ulaşmakta zorlanmanın bir kanıtıdır. Şu anda orada çalışmakta olan bir araç var, bu yılın sonunda oraya ulaşacak olan ve şu anda yolda olan bir başka araç daha var (Opportunity, büyük bir toz fırtınasında sıkışmış durumda ve hayatta kalma şansı düşük). Mars yörüngesinde altı uydu var, bunlar tozlu komşumuzdan büyük miktarda veri sağlıyorlar. İş orada da bitmiyor. 2020, 2022 ve 2024 yılları için daha birçok görev planlandı ve 2030’lar boyunca insanları Mars’a taşıma önerileri var.

Operasyonel ve sürmekte olan görevler Listenin bu kısmı, çoğu hala faaliyette olan dünyanın en önemli geçmiş görevlerini içeriyor.

Mars Odyssey (2001)

İkonik bilimkurgu romanı ve filmi ‘2001: A Space Odyssey’in ardından adı konan Mars Odyssey, şu anda Mars’ın yüzeyinin yaklaşık 2.400 mil yukarısında bulunan bir NASA yörünge uydusudur. 7 Nisan 2001’de fırlatıldı ve Mars yörüngesinde en uzun çalışan uzay aracı rekorunu elinde tutuyor. Mars Odyssey’in görevi, 21 Temmuz 2008’de Phoenix uzay aracı tarafından başarılı bir şekilde kanıtlanmış olan su dağıtımını ayrıntılı bir şekilde göstermek için spektrometreler ve termal kamera kullanarak, Mars’ta geçmişte ya da günümüzdeki suyun kanıtını bulmaktı. Mars Odyssey ayrıca Dünya ve Mars araçları, Mars Science Lab ve Phoenix arasında bir iletişim köprüsü olarak hizmet vermektedir. 2025 yılına kadar çalışmaya devam etmesi öngörülüyor.

Mars Express (2003)

Mars Express, 2 Haziran 2003 tarihinde Avrupa Uzay Ajansı tarafından Beagle 2 aracı ile birlikte fırlatıldı. Beagle 2, bir arıza yaşarken, Mars Express Dünya ile başarılı bir şekilde iletişimde kaldı. Mars Express, yüksek

çözünürlüklü kamera, radar ve spektrometreler kullanarak Mars yüzeyini araştırmak amacıyla gönderilmişti. Şimdiye kadar Mars Express, Mars’ın güneyinde altında bir sıvı su alanı olan buzulda, su buzu ve karbondioksit buzunu keşfetti ve gezegenin yüzeyinin ve atmosferinin temel ve kimyasal yapısının daha iyi bir detayını sağladı. Proje ayrıca Mars’ın topografik haritasını, yüksek çözünürlüklü yüzey görüntülerini ve Mars’ın uydusu Phobos’un uçurumlarını da ortaya çıkardı. Bu veriler inanılmaz derecede değerliydi ve elden geçirme işleminin süresi birkaç kere uzatıldı. Şu anda 2026’nın sonuna kadar faaliyette kalması planlanıyor.

Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) (2005)

12 Ağustos 2005’te NASA, Mars’ın yörüngesine 10 Mart 2006’da giren MRO’yu fırlattı. MRO, doğayı gözlemledi ve gezegenin yüzeyinde ve alt yüzeyinde akan tuzlu sulara ilişkin son gözlemler de dahil olmak üzere çok sayıda yüksek profilli keşif yaptı. MRO, Phoenix Lander için bir iniş bölgesi bulmak için de kullanılıyordu ve aynı zamanda aktif araçlar ve Dünya arasındaki iletişim için bir köprü görevi de görüyordu.

Curiosity Rover (2011)

Burada listelenen neredeyse tüm diğer insansız araçlar gibi, NASA’nın Curiosity’si, NASA’nın Mars Bilim Laboratuvarı’nın (MSL) araçlarını da içerecek şekilde Mars’ın doğasını ve iklimini incelemek için geliştirildi. Özel olarak Curiosity, geçmiş ya da günümüzdeki mikrobiyal yaşamı sürdürme koşullarının potansiyel kanıtlarını arıyor ve insanlar gelmeden önce Mars’ın yaşanabilirliğini değerlendiriyor. En önemli keşfi de 2018’de gezegenin yüzeyindeki organik molekülleri bulmasıdır. Araç, geniş bir yelpazede enstrümanlar ve kameralarla donatılmış ve 2012’den beri Mars’ta faaliyet gösteriyor. Mangalyaan (Mars uydu görevi) – 2013 Hint Uzay Araştırmaları Organiasyonu (ISRO), 5 Kasım 2013 tarihinde ilk gezegenlerarası görevini başlattı. “Mangalyaan” adındaki araç, ISRO’nun gezegenlerarası teknoloji yetenekleri için, çeşitli uçuş ve iletişim sistemlerini test ederek ve telemetri verisi sağlayarak, asıl olarak bir konsept kanıtı olarak kullanılan bir uydudur. Mangalyaan da atmosferik verileri yakalamak için tasarlanmış küçük bir araştırma araçları paketi ile donatılmıştır. Aynı zamanda bugüne kadarki en ucuz Mars görevidir, sadece $73 milyonluk bir maliyeti var.

Maven (2013)

Mars Atmosferi ve Geçici Evrim Misyonu (MAVEN) şu anda Mars’ın suyunun ve

atmosferinin yavaş yavaş nasıl ve neden bozulduğunu ve kaçtığını araştırıyor. 2014’te yörüngeye girdikten sonra, Mars atmosferinin uzaya kaçtığını doğruladı ve daha sonraki gözlemlerin gezegenin manyetik alanının güneş rüzgarı ile parçalanmış bir kuyruk gibi olduğunu buldu. Bu, Kızıl Gezegenin atmosferini nasıl yitirdiğini de açıklayabilir, ancak bilim adamları bunu hala araştırıyorlar. Exomars Trace Gas Orbiter (TGO) – 2016 2016 yılında fırlatılan ExoMars, Avrupa Uzay Ajansı ve Roscosmos arasındaki bir ortaklık aracılığıyla bir dizi ortak Mars görevinde ilk sırada yer alıyor. Görev aslında iki araştırmayı, ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO) ve Schiaparelli EDM Lander’ı içeriyordu, ancak Lander, TGO tarafından bırakıldıktan sonra Mars yüzeyine çarptı. Araştırmacılar, Mars atmosferinde mevcut olan metan ve diğer eser gazların daha iyi anlaşılmasını ve olası biyolojik aktiviteye dair kanıtlar elde etmeyi umuyorlar.

Insight Lander (2018)

Mayıs 2018’de fırlatılan ve Kasım ayında Mars’a ulaşan ve adı “Sismik Araştırmalar, Jeodezi ve Isı Nakilini Kullanan İç Mekan Araştırmaları”nın kısaltması olan InSight Lander, Mars’ın çekirdeğini incelemeyi ve gezegenin yüzeyinde olası herhangi bir sismik faaliyeti gözlemlemeyi hedefliyor. Toplanan verilerin, Dünya, Mars, Venüs ve Merkür gibi kayalık gezegenlerin nasıl oluştuğunun daha iyi anlaşılmasına yol açacağı umulmaktadır. Mevcut planlar, iniş sonrasında iki aylık bir kurulma aşaması, ardından ilk görevin bir parçası olarak yaklaşık iki yıl süren gözlemler şeklinde.

Planlanan görevler

Bir ‘fırlatma çerçevesi’ (Mars daha kısa yolculuklar açısından Dünya’ya daha yakın olduğu zaman) ve biraz tesadüf sayesinde, 2020 Yazında birkaç Mars görevi için fırlatma gerçekleştirilecek. Buradan başlarsak, bu görev için sadece bunlar yok. 2024’ten itibaren en az yedi tane doğrulanmış görev var ve 2040’ların ortasına kadar da en az bir düzine görev daha var. Sınırlama amacıyla, burada doğrulanmış görevlere odaklanacağız, ancak daha sonra önerilen görevler hakkında da bilgi vereceğiz. Hope Mars Mission -2020 Hope, büyük bir nedenden ötürü dikkate değer bir görevdir: herhangi bir Arap ya da Müslüman ülke tarafından başlatılan ilk Mars araştırmasına işaret eder. Birleşik Arap Emirlikleri Başkanı Şeyh Halife bin

Zayed Al Nahyan tarafından açıklanan Hope, Mars atmosferini incelemeyi ve gezegenin atmosferini neden kaybettiğini keşfetmeyi amaçlamaktadır. Bulguların, bilim insanlarının bir milyon yıl öncesine dayanan atmosferi daha iyi modellemelerine yardımcı olması bekleniyor. BAE şu anda 2020 Temmuz’unda fırlatmayı hedefliyor.

Mars 2020 Rover (2020)

Bu yaklaşmakta olan NASA görevi, bir Mars örneği dönüşü (veya MSR) ile geçmişte Mars’taki çevre koşullarının nasıl olabileceğini anlamak için Mars astrobiyolojisini incelemeyi amaçlamaktadır. Hedef, aracın Mars’taki kayalar, mineraller ve diğer materyalleri toplamasını ve daha sonraki bir görev ile de onları Dünya’ya göndermesini sağlamak olacaktır. Fırlatma işlemi şu an için 2020 Temmuz’u olarak belirlendi.

Exomars Rover (2020)

Bu araç, altı aylık operasyon süresince Mars’ta geçmiş ya da şimdiki yaşamın kanıtlarını araştırmayı amaçlayan ESARoscosmos ExoMars 2020 görevinin bir bölümünü kapsamaktadır. Fırlatma işlemi, üretim gecikmeleri nedeniyle 2018’den Temmuz 2020’ye taşındı, ancak şimdiki fırlatma tarihi için işler yolunda gidiyor.

Mars Global Remote Sensing Orbiter, Lander and Small Rover (2020)

Çin Ulusal Uzay Bilim Merkezi, 2020 yazında başlayacak olan Mars’a gezegenlerarası bir göreve hazırlanıyor. Görevin planlanan yükü bir uydu, bir uzay aracı ve bir arazi aracını içeriyor ve 2030’larda gerçekleşmesi önerilen Mars örnek dönüş görevi için gereken kaynakların ve teknolojinin gösterimi için hizmet verecekler.

Mars Terahertz Microsatellite (2020)

Mars’a bağlı başka bir görevle birlikte bir yük olarak fırlatılacak Mars Terahertz Microsatellite, Japonya Ulusal Bilgi ve İletişim Teknolojileri Enstitüsü (NICT) ve Tokyo Üniversitesi Akıllı Uzay Sistemleri Laboratuvarı’nın (ISSL) ortak bir girişimi. Mars atmosferini karbondioksit ile besleyen kimyasal reaksiyonları daha iyi anlamak için oksijen izotop oranlarını ölçmek üzere terahertz sensörü Mars yüzeyine gönderilecek. Henüz bir tasarım açıklanmadı.

Magalyaan 2 (Mars Orbiter Mission 2) (2024)

Mangalyaan 2, Hint Uzay Araştırma Teşkilatının Mars’a ilk gezegenlerarası görevinin ardından gelecek. Görevin ana bileşeni olarak bir yörünge ilan edildi, ancak bir arazi aracı ve uzay aracı potansiyel eklemeler arasında. Görev şu anda 202122’de fırlatma için bekliyor.

Martian Moons Exploration (MMX) (2024)

Japonya, 2024’te Mars’ın en büyük ayı Phobos’a bir sonda göndermeyi planlamaktadır. Phobos’a inecek, örnekleri toplayacak ve daha küçük ay olan Deimos ve Mars’ın iklimini her ikisine yapacağı uçuş sırasında gözlemleyecek. Sonda, 2029 Temmuz ayında gelmeye başlayacak örnekleri daha sonra dünyaya geri gönderecek.