Ev Sinemasında Yeni Trend: Dolby Atmos
Adını her geçen gün daha fazla duyuran Dolby Atmos nedir, ev sinema sistemlerinde ne şekilde kullanılıyor?
Yazı:
Murat Boran
Ses teknolojileri dijital dünyada oldukça önemli bir role sahip. İzlediğimiz görsel materyalleri; videoları, film ve belgeselleri daha gerçekçi kılmak için kaliteli ses sistemlerine ve bunların sahip olduğu ses teknolojilerine ihtiyaç duyuyoruz. Gerçekçilik hissi, bugün dijital dünyanın ulaşmayı hedeflediği zirve noktalarından biri aynı zamanda.
Ses kalitesi, göze hitap etmiyor ama varlığı hissedildiği takdirde kullanıcılar için vazgeçilmez bir özellik halini alıyor. Daha kaliteli ses, insanları pozitif yönde etkiliyor, gerçekçilik hissini arttırıyor ve söz konusu materyalden alınan unsurları maksimuma çıkarıyor. Hatta küçük de olsa, doğru kalitedeki sesin duyma sağlığına olumlu yönde katkı sağladığı; en azından düşük kalitedeki seslerin neden olduğu kötü etkilere sebep olmadığı biliniyor.
Teknolojisini anlatmaya başlamadan önce, sesin insan hayatında doğru konumlandırılması gerektiğini düşünüyoruz. Yazımızın konusu ise son zamanlarda yıldızı hızla parlayan, ses teknolojileri dünyasına yeni bir soluk getiren Dolby Atmos. Dolby Atmos, gün geçtikçe daha fazla ev sinema sisteminde yer alıyor ve teknoloji
tutkunlarının ses teknolojileri açısından aradığı başlıca özelliklerden elliklerden biri haline düşünüyor…
Dolby Atmos: Gerçekçi olmaktan fazlası…
Dolby Atmos teknolojisini anlatabilmemizin en iyi yolunun, gerçek dünyadan örnekler vermek olduğunu düşünüyoruz. Gerçek dünyada ses tek bir yönden gelir. Farklı yönlerden gelen farklı seslerle insanın çevresi tamamen sarılır. Doğrudan ses kaynağına ilerlemek, yaklaşmak, ona doğru yüzünüzü çevirmek, sesin niteliğini arttırır öyle değil mi? Ya da duymak istemediğiniz bir şey olduğunda sesten uzaklaşırsınız. uzaklaşırsınız Başka bir yöne dönmek, başka bir tarafa taraf gitmek, gitmek duyduğunuz sesin geldiği yönün yönü de miktarının da değişmesine neden olur. İşte Dolby Atmos tam da bu faktörleri başarmaya odaklanıyor.
Günümüz ses teknolojilerinde eminim pek çoğunuz mono, stereo, 5 kanal, 7 kanal gibi terimleri duymuşsunuzdur. Peki nedir bu terimler? Bunlar, aslında sesin kaç farklı kaynaktan geldiğini ifade eder. Oluştuğu kaynak ne kadar fazlaysa sesin o kadar gerçekçi ölçüde 3 boyutlu atmosfer oluşturması sağlanır. Bir film izlerken sessiz bir mekândan gelen ayak seslerini duymak, dahası hangi yönden geldiğini anlamak son derece etkileyici. Yüksek kanal sayısı, sesin daha doğru yönlere dağıtılarak gerçekçiliğini arttırabilmeyi amaçlıyor. Günümüzde insanlar 5 kanal ve 7 kanal ses sistemlerine yöneliyorlar.
Bu ses aygıtları doğru konumlandırıldığı takdirde, donanımsal ölçüde verebilecekleri en gerçekçi ses deneyimini vadediyorlar. İşte Dolby Atmos bu noktada devreye girerek size daha fazlasını sunuyor… Dolby Atmos, donanım, yazılım ve ses işleme teknolojilerinin birleşiminden doğan gücüyle
oluşturabildiği dev atmosferi insanlara sunuyor. Hatırlarsınız; bundan yaklaşık 10 yıl önce üç boyutlu görseller için renkli gözlükler kullanılıyordu. Günümüzde seste üçüncü boyuta ulaşmak için Dolby Atmos’tan faydalanılıyor.
Ev sinema sistemlerinin yıldızı
Dolby Atmos, en basit anlatımıyla sesin, insanın çevresinde doğru şekilde dağıtılmasını sağlayan bir teknoloji. Ev sineması için satılan AV Receiver’lar, uzun süredir Dolby Atmos formatını destekliyorlar. 5.1-7.1 ya da 11.1 dediğimizde çevresel hoparlörler ve subwoofer’dan bahsediyoruz. AV receiver’ındaki Dolby Atmos özelliğinden faydalanmak isteyen kullanıcı, oda büyüklüğüne göre birden fazla sayıda hoparlörü oturduğu yerde tavana yerleştiriyor. Eğer medya da bunu destekliyorsa çevresel hoparlörlerin yanı sıra izleyicinin üzerinden de ses geliyor. Helikopter sesinin önden başlayıp, üzerinden geçip, arkanızdan uzaklaşması gibi.
Doğru enstrümanların doğru konumda yer aldığı, seslerinin geliş yönlerinin yüksek doğrulukta olduğu bir yapı. Bu sayede insan, sesi sadece duymakla kalmaz; sesi yaşadığını hisseder. Ses tarafından sarılan insan, görsel materyalin içerisinde, merkezinde olduğu hissine kapılır ve gerçekçilik algısı da maksimuma çıkar. Dolby Atmos, kendi web sitesi üzerinde bunu test edebilmeniz için bir demo yayınlamış durumda, mutlaka deneyimlemenizi tavsiye ediyoruz. Geleneksel teknolojiye sahip bir ses sistemiyle sahip olamayıp da Dolby Atmos ile ulaşabileceğiniz şey nedir? Cevap: Dinamik bir atmosfer… Dolby Atmos, ses kaynaklarını insanın etrafını doğru şekilde sarıp sesin doğru yönlerden gelmesini sağlama açısından tamamlayıcı rol üstleniyor.
3 boyutlu filmler hayatımızda uzunca bir süredir var. Gerek 3D gözlükler, hala yeterli ölçüde yaygınlaşmasa da sanal gerçeklik (VR) ekipmanları ile üç boyutlu film seyredebiliyoruz. Burada eksik kalan, hiç şüphesiz “ses” faktörünün gerçekçiliği. Dolby Atmos, sinema sektöründe ‘3 boyutlu film’ anlayışının ses kısmını meydana getiriyor. Ev sinema sistemlerinde Dolby Atmos, filmdeki olayın, izleyicinin etrafında gerçekleşmesi hissine önemli ölçüde katkıda bulunuyor.
Dolby Atmos’un ses teknolojileri piyasasındaki güncel durumu
Dolby Atmos desteği, ev sinema sistemi kuranlar için en çok aranan, ihtiyaç duyulan teknolojiler arasında. Son teknoloji birçok televizyon, oyun konsolları, ses sistemleri, hoparlörler, soundbar ses sistemleri, amfiler, kulaklıklar Dolby Atmos desteğine sahip. Eğer dinlediğiniz sese önem veriyorsanız, ses kalitesi sizin için önemli bir kriterse, edineceğiniz cihazın Dolby Atmos desteği olup olmaması önemli tercih kriterleriniz arasında konumlanabilir.
Ses sistemleri tarafında Sennheiser, LG ve Sony’ye ait amfi, hoparlör ve soundbar ürünlerinin Dobly Atmos desteği yönünden dikkat çektiğini söylemek mümkün. Akıllı TV pazarında Philips, Sony ve LG’nin doğrudan Dolby Atmos decoder desteğine sahip pek çok modeli mevcut. Unutmamalıyız ki teknoloji piyasasına her geçen günü yeni markalar ve yeni ürünler ekleniyor. Güncel pazarın takip edilmesinin faydalı olacağını düşünüyoruz.