Gemi inşa sanayii, küresel krizin ardından büyümeye devam ediyor
TÜİK verilerine göre 2013 yılında 1.1 milyar dolarlık ihracat rakamına ulaşan Türk gemi inşa ve yat sanayii 2014 yılını 1.2 milyar dolarlık ihracat ile tamamladı. Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) tarafından gerçekleştirilen Tersanelerin Güncel Durumu Çalışması’nda tespit edildiği üzere, 2013 Ağustos–2014 Ağustos döneminde Türkiye tersanelerinde 249 adet gemi inşa edildi. 2014 yılı tamir-bakım, askeri projeler ve römorkör imalatının öne çıktığı bir yıl olmakla birlikte, 2009 yılındaki küresel krizden bu yana Türk gemi inşa sanayii çıkışını sürdürüyor. Bu yıl gemi ve yat ihracatı rakamının 1.5 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor.
Denizde petrol aramada öne çıkmayı hedefliyoruz
Hali hazırda tersanelere tahsis edilmiş ve kullanmadığımız, faaliyete geçiremediğimiz yaklaşık 3.5 milyon metrekarelik alan mevcut. Kullanılmayan bu alanları Türk gemi inşa sanayiine ve Türkiye’ye kazandırmanın yolları konusunda çalışacağız. Değişen konjonktürde şu anda deniz üstü petrol arama ve çıkarma işlerine yönelme var. Türkiye'de de Ege Denizi, Akdeniz veya Karadeniz olsun, edindiğimiz bilgiler doğrultusunda bu bölgelerde de birtakım rezervler olduğu tespit edildi. Bu sanayi koluna hizmet edebilen bir sektör haline gelmek hedeflerimiz arasında bulunuyor. Savunma sanayii alanında hali hazırda üyelerimizden bugün itibarıyla altı tersane aktif bir şekilde faaliyetlerine devam ediyor. Üyelerimizin yakın bir zamanda yabancı ülkelere de savunma sanayii segmentinde gemi ihraç edebilir hale gelmesini bekliyoruz. Tüm bu faaliyetlerin yanı sıra üyelerimizin içinde bulunduğu ekonomik şartlarda daha fazla zorlanmadan hayatta kalabilmelerinin ve işlerini sürdürebilmenin yollarını aramaya devam edeceğiz.
Özellikle Çin ve Güney Kore gibi gemi inşa sanayiinde öne çıkan Uzakdoğu ülke- lerinin yeni gemi inşalarında uyguladığı destekler, Türkiyeli armatörleri, siparişlerini bu ülkelere vermeye zorluyor. Buna rağmen, bazı tersanelerimiz yerli armatörlerin yeni gemilerini üretiyor. Türkiye tersaneleri, bugün itibarıyla küresel ekonomik kriz ile başlayan sorunlar ve gemi inşada öne çıkan ülkelerin kendi tersanelerine sağladığı yüzde 50’lere varan devlet destekleriyle mücadele ediyor. Bu koşullar içinde Türkiye tersanelerinin rekabet edebilirliği zorlaşıyor. Rekabet edilen ülkelerde uygulanan koruma politikası ve teşvikler ile ekonomik belirsizlik, sektörün bugününü ve geleceğini tehdit eden unsurları oluşturuyor.
Rekabet edilen ülkelerle eşdeğer devlet desteği ve teşviki bekleniyor
Rekabet edilen ülkelerle eşit şartlarda devlet desteği ile teşviklerin verilmesi ve ayrıca ürünün tüketiciye cazip hale getirilmesi için kredi desteği sağlanması, bu anlamda iki önemli çözüm yolu olarak görülüyor. Kurulu kapasite kullanımı düşük tersanelerde kapasite kullanımının artırılması, teşvik ve devlet destek sistemi ile Eximbank Kredi Sistemi’nin gemi inşa sanayiine düşük faizli ve uzun vadeli kredi sağlanmasının yanı sıra yerli imalatı ve yerlilik oranının artırılması, Türkiye deniz ticaret filosunun yenilenmesi ve rekabet gücünün artırılması, Türkiye gemi inşa sanayiinin başlıca hedefleri.
Öte yandan, Türk gemi inşa sanayii, rakip ülkelerle kıyasladığımızda; yat, römorkör, kimyasal tanker, ahşap tekne, askeri gemi yapımı, koster gibi branşlaşmış olduğumuz gemi inşa alanları, altyapı ve teknoloji, tersane sayıları, teslim süresi ve kalite yönünden üretim kapasitesi üstünlüğü ile öne çıkıyor.
Petrol arama için filo oluşturulmalı
2023 yılı için hedeflenen 10 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşmamız ve bu hedefin çok daha üstüne çıkmamızın offshore gemilerle mümkün olduğunu düşünüyoruz.Dünyagenelindeinşasıdevameden gemi ve platformların yüzde 7’si cironun yüzde 26’sını oluşturuyor. Türkiye gemi inşa sanayiinin, offshore pazarından pay alabilmesi için önerimiz, Enerji Bakanlığı’nın öncülüğünde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO) ait bir offshore filosu oluşturulması. Burada, bir offshore şirketi kurulabilir ve Türkiye tersaneleri bu filoya platformlar, platform destek gemileri (FPSO, PSV, FSO, Jack-up, Rig v.b.) inşa edebilir.
Kabotaj konusunda ise, şehir hatları işletmesi, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü, sahil kentlerinin belediyeleri ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizde, baraj gölleri kıyısında bulunan belediyelerin ihtiyaç duyduğu kabotaj hattı ve kent içi yolcuvearaçtaşımagemilerinidönemdönem ihaleye çıkarak, Türk tersanelerine sipariş ediyor. Bu projelerin, önümüzdeki dönemde de yönetimlerin talepleri doğrultusunda devam edeceğini öngörüyoruz.