Hashimoto'nun dilinden nasıl anlarız?

Adını, Japon bilim adamı Akhiro Hashimoto'dan alan bir bağışıklık hastalığından söz ediyoruz. Otoimmün sorunu olduğundan vücut tiroid bezini yok etmeye çalışıyor.

Kadınları daha çok etkileyen bu hastalıkla uzun yıllar yaşamak mümkün. Elbette onun dilinden konuşarak...

Hashimoto, tiroid bezi fonksiyonlarının yetersizliğine yol açan bir hastalık. ilk 1912'de Japon bilim adamı Akhiro Hashimoto tarafından tarif edildiği için yaygın olarak bu isimle anılıyor. Aslında sebebe yönelik tıbbi adı "Kronik Otoimmün Tiroidit". Ülkemizde bazen "haşimato" dense de doğru ifadesi HASHIMOTO HASTALIĞI olmalı.

Bu aslında "otoimmün hastalıklar" dediğimiz hastalık grubundan. Otoimmün hastalıklarda vücut kendi dokusunu yabancı doku olarak algılayıp onu yok etmek istiyor ve vücut içinde bir savaş başlıyor. İşte Hashimoto tiroidinde de vücut, tiroid bezini yok etmek istiyor. Vücudun bu yok etme işlemi için bazı fedakarlıklarda bulunması gerekiyor. Burada faturanın gider hanesine çok miktarda üretilen anti-TPO ve antitiroglobulin antikorlarını yazmak gerekiyor.

Bu antikorlar tiroid bezine bağlanarak tiroid hücrelerini harap ediyorlar. Bu arada tiroid bezinde birçok iltihap hücresi birikiyor. İltihap sonucu tiroid hücreleri tahrip olarak azalınca da bez küçülüyor ve hormon yapacak hücre kalmıyor. Sonunda tiroid hormon yetmezliği ortaya çıkıyor.

Bu hastalarda yıllar içinde tiroid bezi gittikçe küçülüyor. Başlangıçta ufak bir guatr ve kanda anti-TPO antikor yüksekliği varken TSH, T3 ve T4 hormonları normal seyrediyor. Zaman içinde hastalık ilerledikçe önce başlangıç halinde tiroid yetmezliği (sadece TSH hafif yüksek, fakat T3 ve T4 normal) sonra tam tiroid yetmezliği (TSH yüksek, T3 ve T4 hormonları düşük) gelişiyor.

Hashimoto hastalığının nasıl başladığı tam olarak bilinmiyorsa da hastalarda kuvvetli bir genetik geçiş olduğu kesin. Bu hastaların birinci dereceden akrabalarında tiroid antikorları (anti-TPO ve anti-tiroglobulin) yüksektir ve hastalık ailenin diğer üyelerinde de sıklıkla ortaya çıkar.

ergenlik çağındaki kızlarda rastlanma sıklığı yüzde 0.8-1.6 arasında.

Anti-TPO antikorunun kanda yüksekliği yaşla birlikte arttığından 70 yaş ve üstü kadınların yüzde 33’ünde bu soruna rastlanır. Anti- TPO ve antitiroglobulin antikorlarının ve sadece TSH’nin yüksek olduğu kadınlarda tiroid bezi yetmezliği, yani aşikar hipotiroidi her yıl yüzde 5 oranında gelişiyor.

BİRLİKTE SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR NELER?

Hashimoto tiroiditi olan hastalarda diğer otoimmün hastalıklar da sıklıkla görülüyor. Bunların başında diyabet geliyor. Diğer hastalıkları ise şöyle sıralayabiliriz: Addison hastalığı (böbreküstü bezi –kortizol yetmezliği), testis ve yumurtalık iltihabı sonucu sex hormonlarında azalma, paratiroid hormon azlığı, hipofiz bezi iltihabı, B12 vitamin eksikliğine bağlı kansızlık, vitiligo (ciltte beyaz alanlar olması), romatoit artrit (küçük eklem iltihabı), trombosit isimli kan hücresinin azlığı, myastenia gravis (kaslarda ağrı ve güçsüzlük yapan bir kas hastalığı)... Bu hastalıklardan biri tesbit edildiğinde hastanın Hashimoto yönünden de değerlendirilmesi erken