UZUN VADEL PLANLAMA ZORUNLU

OST M Yönetim Kurulu Ba kan Orhan Ayd n’ n moderatörlü ünde düzenlenen Kamu Al mlar Sanayici çin F rsat m Tehdit mi? oturumunda; Biotar Yönetim Kurulu Ba kan Ya ar Çelik, Extunda Kurucu Orta Veli Murat Çelik, Bozankaya A. . Rayl Sistemler Direktörü lhan Alan, BMT Calsis Yönetim Kurulu Ba kan Mete Özgürbüz, ASELSAN Ula m-Güvenlik-Enerji Sistemleri Grup Ba kan Seyit Y ld r m ve stanbul Ticaret Üniversitesi Ö retim Üyesi Prof. Dr. Murat Yülek önemli de erlendirmelerde bulundu.

“Yeniden çözüm, yöntem ar yoruz”

OST M Yönetim Kurulu Ba kan Orhan Ayd n, oturumun ba lang c nda u görü leri payla t : “2016 y l kamu al mlar m z n toplam 173.663 milyon TL. Bu al m yöntemleri herkesi, hepimizi ilgilendiriyor. Dünya Ticaret Örgütü, Avrupa Birli i, Dünya Bankas ve benzeri kurulu lar dediler ki, “Devlet korumac l k yapmaz, tamamen piyasay serbest hale getireceksiniz, buras yol geçen han olacak, bütün yabanc küresel sistemler gelip bu ülkede mallar n satacaklar, bunun önündeki bütün engelleri kald r n.” Kald rd k, bütün ürünlerimizi, bütün mallar m z onlardan al r hale geldik. imdi yeniden ç rp n yoruz, ne yapal m da bunlar yapar hale gelelim diye, yeniden çözüm, yöntem ar yoruz.

Onlar hiç böyle yapmam lar. Avrupa Birli i ülkelerine bak yorsunuz, sat n almalar nda hiç de böyle piyasaya aç k, “Gel karde im, ne istiyorsan sat” diye bir kural yok. Amerika’ya gidiyorsun böyle bir kural yok. Yeni yeni akl m z ba m za toparlamaya çal yoruz. Henüz daha tam toparlam , henüz onlar n pazar olmaktan kurtulabilmi de iliz ama kamu al mlar gerçekten bunun sa lanmas için en önemli araçlardan bir tanesi.”

Oturumda yer alan konu mac lar, sektörleri ve kamu al mlar na ili kin u hususlara dikkat çektiler:

Ya ar Çelik

KOORD NASYON B R M KURULMALI

EKAP do rudan temin ihaleleri için mutlaka ayr nt l tan mlama yap larak, örne in gümrük tarife istatistik pozisyonunun kodlar , al mlar m z n konu ba l klar n ç kartabiliriz. Veriler oldu unda, belge yönetimi koordinasyonu veri taban uygulamalar yla sistematik hale getirilebilir.

TÜ K verileri daha fazla tarama kriterlerine sahip bir yap ya sokulabilir. Hede miz, ürün baz nda taramalarla dü ük, orta ve ileri teknoloji ürünlerde tespit etmek ve iyile tirece imiz alanlarda yerlile tirme yoluna gidebiliriz. Dü ük teknolojilerde dahi ithalat yap yoruz. Bilgi derleme ve koordinasyon birimi kurulmas yararl olacakt r. Kamu kurumlar aras nda ve ayn kurumun farkl birimleri aras nda koordinasyon sa lanmas yararl olacakt r.

BTYK kararlar na benzer kararlar n al nmas n n önemi büyüktür. Yerli üretimin özellikle dü ük ve orta bölümü yerel kalk nmay art racak, orta yüksek teknoloji ise ehirlerdeki sanayinin geli mesini sa layacakt r. 11’inci kalk nma plan çal malar ndaki model uygulanabilir model olarak baz al nabilir. Her konuda gerekmesi durumunda kümelenme modelinin yayg nla t r lmas ve desteklenmesi, kamu yarar aç s ndan önemli görülmektedir.

Sistematik s n aman n y l içerisinde yap lmas ve konu ba l klar n n yan s ra sektörel ba l klar n n da tespit edilmesinin yarar büyük görülmektedir. Kamu al mlar parasal de erinin tek al m için de il, ayn ba l ktaki toplam al m aç s ndan de erlendirilmesi son derece önemlidir.

Veli Murat Çelik

SANAY C YE GÜVEN VER LMEL

Baz sektörler vard r ki, devlet deste i yan n zda olmazsa, sürekli arkan zda olmazsa, yeteri kadar bir süre sizinle beraber olmazsa, o sektöre hiçbir sanayici girmez.

Bugün sanayinin iki motivasyonu var. Bir: Para kazan yoruz. ki: Asl nda her sanayici ülkesine hizmet ediyor. Para kazanamayaca n z bir yolda kendinizi heba etmek, gerçekten çok gereksiz bir çaba olur. Dolay s yla para kazan laca n bildi i yolda sanayicinin memleketine hizmet edece i bir yol belirlemesi laz m.

Ülkemizin Ar-Ge’ye, ara t rmaya, te vike, ürünle tirmeye yönelik parasal olarak, destek olarak bir eksi ini görmüyorum fakat bizde bir koordinasyonsuzluk var.

Devletin unu demesi laz m: Ben ne istiyorum? Bu sektörün gelecekte kendi ba na de er üreten, bilgi üreten ve bunun kar l nda da ülkeye hizmet eden, bir fayda sa layan yani hay rl evlat gibi bir modelde büyümesini istiyorum?

Bugün bakt m zda, Türkiye’nin sanayisi bir taraftan çok eski ama bir taraftan yüksek teknoloji olarak bak nca, hala emekleme a amas nday z. Oysa yabanc ülkelerdeki rmalar çoktan bu i i halletmi ve yüz y ll k bir sürü rmayla kar kar yay z. Onlarla bizi ayn yere koydu umuzda, i te o s rada pozitif ayr mc l k yapacak.

Bizim sanayicimize de gerçekten bu güven verilmeli. Bu güven verilirken de, sadece bir noktaya bütün eme inizi ba lay p kal rsan z, onun etraf nda dönen sistemi çözemezsiniz. Bizim hep ekosistem pe inde ko mam z laz m. Bir ki inin, bir grubun yerine, daha geni , bu bilginin yay laca , bilginin ortaya ç kaca , ondan sonra da birinin eksi iyle di erini tamamlayaca bir ekosistem pe inde ko mam z laz m. E er kamu böyle bir planlamayla bunun deste ini sa lay p, arkas ndan ürünlerinin ç kmas n sa lay p, onun ürünle mesini sa lay p, sonra da kamu olarak pozitif ayr mc l kla al m yaparsa, bu bir f rsat. Bunu yapmazsa ne olur? Sanayici ileriye do ru iki üç senelik yat r m yapamaz, planlayamaz. O s rada da siz bir ihale açars n z, yurt d n n yüz y ll k rmalar gelir, hiçbir ekilde kar s nda duramazs n z ve ihaleyi o yabanc rmaya verirsiniz, o andan sonra bir daha o ürünü Türkiye’de üretmek mümkün olmayacakt r.

lhan Alan

ALIM GARANT L TE V KLER OLU TURULMALI

Kamu al mlar nda yerli ve milli üreticiyi nas l desteklemeliyiz? Uzun vadeli ihtiyaç planlamas n mutlaka yapmam z gerekiyor. Yerli rmalar için, milli rmalar için al m garantisine dayal te vikler olu turulmas laz m. Kamunun gerekli durumlarda, gerekli araç üretimlerinde, ekipman üretimlerinde yurt d al mlar için Sanayi birli i Program ’n uygulamas ya da bu modelleri çe itlendirmesine de ihtiyac m z var u anda.

Ortak al mlar için bir model geli tirilebilir kamuda. Fikri mülkiyet hakk ya da hammadde dahil yerli kullan mlar n uygulamalar n içermesi gerekiyor. Neden hammadde dahil? Biz u anda motor üretimi, di li kutusu üretiminden bahsediyoruz ama ihtiyac m z olan bazen araç gövdelerinin çeliklerini bile yurt d ndan ithal etmek zorunda kal yoruz.

Mevzuatta yerli üretim, yenilik, teknoloji transferini te vik edecek ekilde düzenleme yap lmas na ihtiyac m z var. Teknik artname haz rlanmas konusunda da ulusal standartlar n olu turulmas ve yayg nla mas na ihtiyac m z var. Mevzuatta yerli üretim, yenilik, teknoloji transferini te vik edecek ekilde düzenleme yap lmas na ihtiyac m z var. Teknik artname haz rlanmas konusunda da ulusal standartlar n olu turulmas ve yayg nla mas na ihtiyac m z var.

TL cinsinden teklif verme, Türk liras n n de erinin korunmas konusunda gayet isabetli bir karar ancak bu konuda maliyeti avantajl hale getiren sadece bankalar oluyor, ne idareler ne de üreticiler TL tekli erinden yeterli fayday sa layam yor. Fiyat fark hesaplanmas konusunda çal maya ihtiyac m z var.

Mete Özgürbüz

ÖNGÖRÜLEB L R OLMAK ÖNEML

Sürdürülebilir bir rekabet gücümüze kesin ihtiyac m z var. Daha cesur ve esnek olmam z laz m. Çok iyi tasar m rmalar m z var; savunmada, elektronikte hizmet veriyor. Bunlardan hizmet al mlar n biraz daha art rmak gerekir diye dü ünüyorum. As l olan bilgi, dolay s yla muhakkak bilgi üretmemiz laz m. Dolay s yla ne kadar transfer edersek edelim, muhakkak altyap y güçlendirecek, ekosistemi güçlendirecek eyleri yapmak laz m. effaf ve öngörülebilir olmak önemli. Bugünkü sa l k sektörünün demogra sinden, sa l k sektörünün durumundan memnun de ilsek, muhakkak sat n alma yöntemlerinden dolay bu haldeyiz. O zaman sat n alma yöntemlerini de i tirmekle ba lamas laz m hükümetin.

Konferansta, Yerli Üretim ve Sanayide Teknolojik Dönüşüm İçin Kamu

Alım Mekanizmaları, Enerji, Sağlık ve Ulaştırma Sektörlerinde Kamu Alımları, Kamu Alımları Sanayici

İçin Fırsat mı Tehdit mi? ve Yerli ve Milli Üretim Hamlesi başlıklı dört oturum gerçekleştirildi. Oturumda, uzun vadeli ihtiyaç planlamasının zorunluluğuna işaret edildi.

Seyit Y ld r m

S P ZORUNLU HALE GT R LMEL

Haberle me, ula m, enerji ve sa l k alanlar na bakt m zda; mevcut sanayimizin orta-yüksek ve/veya yüksek teknolojideki zay , çok büyük ölçekli uluslararas irketlerin pazara hakimiyeti, ülke olarak taraf oldu umuz uluslararas ticaret kurallar , kamunun ihtiyaçlar acil olarak sa lama iste i hususlar n n, sürdürülebilir bir sanayi yarat lmas nda ba etmemiz gereken temel zorluklar olarak öne ç kt n görüyoruz. Sanayi birli i Program (S P) ve kamunun bu alandaki uygulama iradesi çok umut verici. Ancak, belirlenecek kritik alanlar için S P uygulamas n n ihtiyari olmaktan ç kar l p zorunlu hale getirilmesini öneriyorum. Savunma sanayiinde gerçekle tirilen büyük program yönetimi, teknoloji geli tirme ve sanayile me tecrübesi Türkiye için ciddi bir birikim. Bu birikimin savunma d sanayimize aktar lmas nda, Savunma Sanayii Müste arl kökenli Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan m z ve ekibinin önemli bir f rsat.

Prof. Dr. Murat Yülek

KAMU OTOR TELER HT YAÇ ANAL Z YAPACAK

Türkiye'de her ey acil. imdi o zaman adam diyor ki kamu kesimine: "Ben rayl sistem üreticisiyim, senin on senedir, yirmi senedir bütün ald n rayl sistem ürünleri acil. Sende hiç planlama yok mu?" Bence do ru söylüyor. Bir ülke bütün yapt t bbi cihaz al mlar n , ambulans al mlar n , rayl sistem al mlar n "bana hemen yar n laz m" diye alamaz. Böyle bir ey olursa, siz birtak m irketlere mahkum olursunuz. in realitesi budur.

Kamu, nas l ki imdilerde üç y ll k OVP'ler yap yor, sat n alma yapan bütün kamu otoriteleri, ihtiyaç analizini yapacak, önümüzdeki (üç sene, be sene, on senelik ihtiyaç analizini yapacak) kaç tane ambulans laz m, kaç tane tomogra cihaz laz m, u laz m, bu laz m, bunlar önceden belirleyecek. Sonra y ll k programlar haline getirecek. Ondan sonra bunu kamuoyuna aç klayacak. Bu bizim icat etti imiz bir ey de il, Amerikal lar bunu altm senedir yap yorlar "planned public procurement" diye geçiyor literatürde; veya "defence procurement" gibi farkl adlarla geçiyor. Ad hiç mühim de il; kavram ve kafa önemli. ngilizler "procurement for innovation" diyorlar buna. "Procurement for innovation" u demek; devlet diyor ki; “Ben önümüzdeki dönemde u sahalarda yeni ürünlere ihtiyaç duyaca m”. Özel sektör de bu alanlarda yenilikçi ürünler, teknolojiler geli tiriyorlar. O zaman, irketler, bir kuru Ar-Ge deste i almasa bile Ar-Ge faaliyetleri gerçekle tirmeye ba l yorlar.