Manzara Fotoğrafında Kompozisyon
Manzara fotoğrafı çekerken nelere dikkat etmeli, kompozisyonu nasıl oluşturmalıyız?
Manzara fotoğrafı çekerken dikkat edilecek noktalar ve kompozisyon
David Muench manzara fotoğraflarını hayranlıkla izlediğim bir üstad. Manzara fotoğrafçılığının duayenlerinden olan Muench’in çalışmalarına bir göz atın derim. O harika, baş döndürücü görüntüleri izlerken ben kendimden geçiyorum. Evet “manzara fotoğrafı” der geçeriz. Ya da “oooooo şu manzaraya bak der” hemen denklanşöre basarız.
Peki ya sonuç?
Sadece çekeriz. İşte yıllardır eğitimlerimde anlatmak istediğim bu. Bu düşüncelerle çekilen fotoğrafların birçoğu sadece fotoğraf çöplüğü oluyor. Oysa fotoğraf çekmek kadar fotoğraf seyretmeyi de öğrensek, önemsesek. Bütün çözüm burada. İşte böylece çekerek, seyrederek, inceleyerek yol alırsak daha kazançlı oluruz.
Peki kimdir David Muench?
25 Haziran 1936’da Santa Barbara Kaliforniya’da doğmuş. Annesi Joyse botanikçi, babası Josef ise yazar ve bir doğa fotoğrafçısı. Doğaya düşkün bu ailenin çocuğu da adeta bu geleneği sürdürmek için fotoğrafçılığı tercih etmiş. Babasının peşinden, ondan edindiği bilgilerle kendi de fotoğraf çekmeye başlamış. Muench, kendine has teknikleri ile harikalar yaratan Amerikalı manzara ve doğa fotoğrafçısı. 60’tan fazla kitabının yanında çalışmaları birçok dergi, poster ve özel kolleksiyonda yer almış. Ansel Adams’ın önerisi ile Yaratıcı Fotoğraf Merkezinin koleksiyonunda 200’den fazla fotoğrafı arşivlenmiş. Kahve Masası kitabı fotoğrafçılığın ana aracı olarak seçilmiş. Muench’in klasik eseri 4x5 filmi kamerası ile çekilen vahşi yaşam fotoğraflarından oluşuyor. Şu an 82 yaşında olan Muench’in fotoğraflarından birisi 18 yaşında iken Arizona Karayolları dergisinin kapağı olarak yayınlanmış. Aralık 2015’te ise İlk kez tüm dergiyi Muench’e ayırmış Arizona Karayolları. Manzara fotoğraflarında gözden kaçmayan tekniği, dikkatle seçilmiş ön plan ve bu ön planın arka plan ile bağlantısı. Yakın mesafeden geniş açı tercih ediyor. Gün doğumu, günbatımı zaman aralıklarında tercih ettiği tekniklerle adeta manzara fotoğrafçılığına kendi imzasını atmış.
Muench çocukları da kendisi gibi babasının izinden gitmiş. Muench’in oğlu Marc, profesyonel olarak manzara ve hava fotoğrafları çekiyor. Kızı Zandria ise hayvan, doğa ve manzara konusunda uzmanlaşmış bir fotoğrafçı.
Şimdi gelelim Muench gibi olmasa da, güzelim manzara fotoğraflarını çekerken nelere dikkat etmeliyiz?
Kompozisyonu nasıl oluşturmalıyız? Geniş açılı bir görüntü için bulabileceğiniz en iyi ön plana bakın. Böyle bir çalışmada manzaranın içindeki çiçek kümeleri veya sudaki bir yansımanın detaylarının arzulanan kadrajda yer almasını sağlamak için gerekirse saatlerce bir alanı temizlemekle uğraşabilirsiniz. Bunun için yerlerde sürünmek bile kaçınılmazdır. Çünkü aranan açıyı o şekilde elde ederiz.
Bazen kötü hava, iyi fotoğraflar demektir. Bu sanattaki en büyük katkı gökyüzünün kapalı olmasıdır. Manzara fotoğraflarında daha iyi bir arka plan için kapalı havaları tercih edilebilir. Her ne kadar kapalı havalardan hoşlanmasak ta, karanlık bulutlar çekiciliğini o kadar ön plana çıkarır bu durumda. En dramatik sahneler içinse, yağmur öncesi ve yağmur sonrası bulutlar kompozisyonu oluşturmak için harika bir tercih sebebidir. Bu arada fotoğraflarınızı siyah beyaza çevirerek her iki tercih arasında değerlendirme yapmayı da unutmayın.
Bir manzara fotoğrafçısı için çok fazla zaman ve planlama gerekmektedir.
Rastgele bir günde rastgele bir zamanda hiçbir fotoğrafçı istediği fotoğrafı alamaz. Bu yüzden çok ışık ve hava şartları gözlemlenerek çok güzel plan yapılmalı ve bu plana göre fotoğrafa çıkılmalı. Manzara fotoğrafına çıkarken yanınızda mutlaka ND (doğal yoğunluk) filtresi bulunmalı. ND filtre gökyüzünü koyulaştırmanıza yardım eder ve manzara için en ideal pozlamayı sağlar.
Az önce de belirttiğim gibi ilk etapta atmosferi yakalamanız gerekiyor. Nasıl bir duygu anlatmak istiyorsanız ona göre seçim yapmalısınız. Fotoğrafınız ürkütücü bir anlatım mı, yoksa duygusal bir anlatımımı içerecek, ona karar vermelisiniz. Bu konuya göre çevrenizi araştırıp kadraja dahil edeceğiniz objeleri ve buna göre de gökyüzü seçimini yapmanız gerekiyor. Kompozisyon kurallarından olmazsa olmaz olan yönlendirici çizgiler ve üçte bir kuralını kullanarak kadraj yerleşimini yapmanız aleyhinize olacak.
Donuk görüntü ve birbirinden uzak kalan objelerin yer aldığı geniş alanlı açılardan uzak durun. Her ne kadar Muench geniş açı tekniği kullanmış olsa da ilk etaplarda bir süre bundan uzak durun. Fotoğrafınızı kafanızda kurgulamak için için çok çalışın. Gökyüzü, ay, bulut gibi ön planlar ve sıradışı bakış noktalarını kullanın. Konunuzun etrafında defalarca dolaşın. Fotoğraflarınızı kafanızda kurgulayın ve bir konudan birçok fotoğraf çıkarmayı alışkanlık haline getirin.
Kompozisyonlarınızı destekleyin.
Frame yani çerçeveyi düzenlemekte titiz davranın. Kadraja neleri dahil edeceksiniz, neleri kadraj dışı bırakacaksınız, bunların hesabını çok iyi yapın. Eğer gökyüzü göz alıcı şekilde bulutlarla dolu ise, kadrajın üçte ikisine gökyüzünü üçte birine ise yeryüzünü yerleştirin. Derinlik katmak için ise alttan yapılan bir çekim tercih edin ki bulutlar üzerinize geliyormuş hissi versin. Güneşi her daim izlemeyi bırakmayın. Kameranızın ölçüm sisteminin yanılmasını göz önünde bulundurarak pozlamaya çok dikkat edin. Çerçevenize güneşi dahil etmezseniz daha hoş sonuçlar alırsınız. Doğru ölçüm için denklanşöre yarım basıp ölçümünüzü yapın ve çerçeveyi bu ölçüme göre düzenleyin. Çok sıkıntı çekiyorsanız, kameranızın parlak alan uyarı özelliğini açarak kontrol edebilirsiniz.
Fotoğraflarınızı yerel, ulusal ve uluslararası gruplarda paylaşın.
Fotoğrafları çekip bilgisayarınıza hapsetmeyin. Fotoğraflarınızı sosyal ağlarda paylaşmaya alıştırın kendinizi. Buralardan gelen yorumlar sayesinde daha fazla bilgiye sahip olabilirsiniz. Sizin fotoğraflarınızı hiç tanımayan kişilerin keşfetmesini sağlayabilirsiniz. Belki de bu sayede farklı imkanlar da elde edebilirsiniz.
Doğanın içinde, doğanın öğretmenliği altında çalışın.
Hiçbir üniversite ya da atölye, doğa ve manzara fotoğrafçıları olarak bilmeniz gereken şeyleri size öğretmiyor. Temel fotoğraf eğitimi aldıktan sonra doğa ile bütünleşerek kendi eğitiminizi kendiniz alacaksınız. Bunun için öğretmeniniz doğa olacak. Bunu asla unutmayın. Şunu asla unutmayın; yeterli fotoğrafa sahip olduğunuzda, onları bir kitapta toplayın. E-kitap ya da kağıt farketmez, mutlaka çalışmalarınızı düzenli olarak arşivleyin. Çünkü bu almış olduğunuz mesafeyi gözlemlemenizi sağlayacak en güzel yoldur.
Lens seçimi önemli.
Görüntü kalitesine önem verenler için Prime lens olmazsa olmazımız. 14 mm ve 24 mm bence ideal lensler ama tabii ki bütçemizi zorluyor diyenler için elimizdeki ile idare etmek daha mantıklı. Bütün hepsi tamam diyorsak, bir de histogram kullanımını alışkanlık haline getirmeliyiz. Bu pek alışılagelmiş bir tercih olmasa da, benim en çok kullandığım özelliktir. Hiztogram grafiği sağa doğru dayanıyorsa az pozlanmış demektir. Eğer hem sağa hem sola dayanıyorsa iki pozlama yapmanız gerekiyor. Gölgeli alanlar için bir çekim, sonrasın da açık tonları pozlamak için başka bir çekim yapıyorsunuz.