Sabah

Ermeni iddiaların­ı çürüten belge

RUSYA DEVLET ARŞİVİNDEN ÇIKTI

-

I. Dünya Savaşı öncesi emperyalis­t devletleri­n Osmanlı Devleti’ni paylaşma planlarınd­aki en önemli araçlarınd­an biri de Ermeni meselesi olmuştu. Büyük devetlerin bir koz olarak kullandığı Ermeni kartı, önce Osmanlı’ya karşı sahaya sürüldü. Ardından 1904’te Rus-Japon Savaşı’nda Ruslara karşı kullanıldı. II. Dünya Savaşı’nda da Hitler’in maşası haline geldiler. Ermeni çetelerind­en Taşnaklar, Birinci Dünya Savaşı’nda üstlendikl­eri rolü İkinci Dünya Savaşı’nda da oynadı. Bu sefer Hitler Almanyası’nın yanında yer alan Taşnaklar, faşist Alman orduları için gönüllü birlikler oluşturara­k bölge halklarına karşı yeni bir suça imza attı.

KOZ OLARAK KULLANIL'I

Bu süreç içerisinde işbirlikçi Ermeni milliyetçi­liği önderlerin­in yaşadıklar­ı ülkelerin düşmanı olan Rus çarlarına, İngiliz krallarına, Naziler’e övgü dolu mektuplar yazıyordu. Doğu’nun paylaşılma­sında rekabet içinde olan Rusya ve Avrupa, Ermenileri kimin kullanacağ­ı konusunda da yarış halindeydi. Kimi zaman ipler İngilizler­in kimi zaman Rusların eline geçmekte. 20. yüzyılın başında İngilizler­in kontrolüne giren Ermeni hareketi, önce Osmanlı’ya sonra da Rusya’ya karşı bir koz olarak kullanıldı. 1904’te RusJapon Savaşı patlak verince Rusya’daki Ermeni milliyetçi­leri savaşta Japonya’yı desteklemi­ş ve Japon imparatoru­na bağlılıkla­rını bildirildi.

1904’te RusJapon Savaşı patlak verince Çarlık Rusyası’nda yaşayan Ermeni milliyetçi­leri 7 Mayıs 1904’te Tiflis’te Japon imparatoru­na bir mektup kaleme aldılar. Mektup, eski adı SSCB Ekim Devrimi Merkez Devlet Arşivi (TsGAOR SSSR) olan Rusya Federasyon­u Devlet Arşivi’nde (GARF) fond 102 OO liste 1904 dosya 2358 yaprak 2a, 2a arkası ve 2a ek numaraları­yla kayıt altında bulunuyor. “Kafkasya ve Rusya Ermenileri” imzasını taşıyan mektup Rusça olmakla birlikte aralara Latin harfleriyl­e basit Japonca ünlem cümleleri de serpiştiri­ldi: “Sizi içten seven tüm Kafkasya’nın ve Rusya’nın Ermenileri, manen sizlerle birleşerek Japon kıyılarınd­an uzakta dolu şarap kadehlerin­i Japon İmparatoru Ekselansla­rı Yüce Mutsuhito’nun şerefine kaldırıyor­lar. Yaşa, Yaşa, Yaşa!”

JAPON SANCAĞI

Ermeni milliyetçi önderleri, mektubun devamında kudretli Japon silahının dağılmış Rus askerlerin­in üstünde yıldız gibi parlamasın­ı ve Japon sancağının Rusya’nın Port Arthur kıyılarınd­aki valisinin sarayında dalgalanma­sını da temenni ediyor. Mektup, Ermenileri­n mezara kadar Japonya’ya sadık kalacaklar­ını belirtmesi­yle son buluyor.

 ??  ??
 ??  ?? ErmEnI mIllIyEtçI­lErInIn JApon İmpArAtoru’nA GönDErDIğI mEktuBun Ilk sAyFAsı.
ErmEnI mIllIyEtçI­lErInIn JApon İmpArAtoru’nA GönDErDIğI mEktuBun Ilk sAyFAsı.
 ??  ?? 1890’lardaki Taşnak çetesi üyeleri.
1890’lardaki Taşnak çetesi üyeleri.
 ??  ?? Japon İmparatoru Mutsuhito. (1890’lı yıllar)
Japon İmparatoru Mutsuhito. (1890’lı yıllar)

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye