Sabah

Trump’ın ‘riyal politika’ trajedisi

-

ABD Başkanı Donald Trump, dört gün önce Mississipp­i’de Suudi Kralı Selman’a “Seni koruyoruz. Biz olmasak iktidarda iki haIta bile duramazsın. Ödeme yapmalısın” diye çıkışmıştı. Kral’ın oğlu 9eliaht 3rens Selman ise Trump’ın bu aşağılayıc­ı hitabına dün “Dost kötü şeyler de söyleyebil­ir. ABD’den aldığımız tüm silahların parasını ödedik” diyerek apolojik bir yanıt verdi.

ABD Başkanı 2 Mart’ta da Beyaz Saray’da ağırladığı Prens’e §Sizde para bol. Size daha çok silah satmalıyız” dayatmasın­da bulunmuştu. Ağustosta ise Trump, “Suriye’de ‘istikrarın’ sağlanması için ABD yerine Arabistan ve Ortadoğu’daki diğer zengin ülkeler ödeme yapmaya başlayacak” diye kestirip atmıştı.

★★★

Körfez ülkelerine mütteIikte­n ziyade birer yağlı müşteri gibi davranan Trump’ın bu nobran ve çirkin at pazarlıkla­rı aslında politik skandaldan daha köklü bir jeo-politik çaresizliğ­e işaret ediyor.

Zira Pentagon’u özel bir orduya çeviren Trump, bir bakıma 1945’te +. Truman ile başlayıp '. Reagan döneminde palazlanan Amerikan askeri-endüstriye­l kompleksin­in ‘militerleş­en kapitalizm stratejisi’nde son aşamayı temsil ediyor.

Rachel MaddoZ’un 2013’te çıkan §'riIt The 8nmooring oI American Military 3oZer Sürüklenme Amerikan Askeri Gücü’nün İpini Koparması” kitabında dile getirdiği gibi ABD ulusal savunma konsepti son yıllarda radikal bir değişime uğradı ve Amerikan ordusu artık dünyaya güvenlik hizmeti sunan paralı bir özel şirkete dönüştü.

★★★

Bu bağlamda savaş lobisinin yeni finans kaynağı olarak görülen Arap 1ATO’su ve İran’a saldırı projesi riske girince ABD Başkanı Donald Trump’ın Riyad üzerindeki baskısı da yeniden arttı.

Trump, askeri endüstriyi beslemekte başarısız olması durumunda sonunun SSCB ile yumuşama politikası­nı savunan R. 1i[on veya Vietnam Savaşı’na karşı çıkan J. Kennedy gibi olacağında­n korkuyor. Kampanyası­nda AIganistan ve Ortadoğu’dan çekilip Rusya ile ilişkileri geliştirme­yi savunan Trump, seçimi kazanır kazanmaz 180 derece dönüş yapmak zorunda kaldı.

Nitekim 20 Mayıs 2017’de ilk ziyaretini Riyad’a yaptı. Suudilerle 00 milyar doları bulan birçok silah anlaşması imzaladı. Ardından 500 milyar dolarlık teknoloji kenti 1(OM projesi devreye sokuldu. Sırada ise 2 trilyon dolarlık ARAMCO şirketinin özelleştir­ilmesi projesi var.

Ancak görünen o ki bütün bu rüşvetler ve ganimetler savaş lobisini kesmiyor.

Daha fazlasını istiyorlar. Onlar Trump’a baskı yaptıkça o da Suudi Kralı’na yükleniyor. Ve Trump, savaş lobisinin gazabından kurtulmak için Körfez’den sürekli para almak zorunda. Ancak dünyanın reel-politikası ile örtüşmeyen bu ‘riyal-politika’nın başarı şansı çok az.

Ve olası bir çöküş sadece Suudi Kralı’nın değil Trump’ın da sonunu getirecek.

berFan WuWar#Vabah FRm Wr

 ??  ?? BerFan TUTAR
BerFan TUTAR

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye