2023 için yap-kiraladevret modeli
2023’e kadar 454.7 kilometreye çıkarak ikiye katlanması hedeflenen İstanbul metro ağı için yeni bir model düşünülüyor. İnşa sürecini hızlandıracak olan bu yeni modelin adı ‘yap-kirala-devret’ olacak
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Mevlüt Uysal, yerel seçimler yaklaşırken, toplu ulaşımda en iyi çözüm olan metro hatlarıyla ilgili son durum tablosunu açıkladı. Mevcut raylı sistem hatları 170 kilometre iken yapımı devam edenler, 284.7 kilometre uzunluğunda. 2018’de açılacak Marmaray ve banliyönün 63 kilometresi de eklenince yıl sonunda rakam 233 kilometreye çıkıyor. 2023’e kadar yapımı sürenler bitince İstanbul’da toplamda 454.7 kilometre uzunluğunda metro olacak.
5 MİLYAR YOLCULUK
Şu anda yer altında 118 şantiyede üç vardiyada 25 bin kişinin çalıştığını söyleyen Mevlüt Uysal, yılda 13.5 milyon kişinin seyahat ettiğini ve bunun 5 milyar şehir içi yolculuk anlamına geldiğini belirtti. İstanbul’da olması gereken raylı sistem uzunluğunun altını çizen Uysal, “Raylı sistem hattının bin 100 kilometreye ulaşması gerekiyor. Bu düzeye ulaştığında yılda 3 milyar kişi raylı sistem toplu taşımayı kullanabilir hale gelecek. Yolcu başına 50 cent gelir düşünsek, 1.5 milyar dolar eder. Bunun 500 milyon doları işletmeye gitse, geriye 1 milyar dolar kalır. İstanbul şu anda dünyada metro inşaatının en yoğun sürdüğü kent. Buna rağmen 2023’te ulaşacağımız raylı sistem uzunluğu 454.7 kilometre. Bin 100 kilometreye ulaşmak zaman alacak” şeklinde konuştu.
Bu büyük inşa sürecini hızlandıracak bir formül bulmaları gerektiğini de belirten Uysal, “Yap-İşlet-Devret” modeliyle özel sektörü metro işinde de devreye sokalım. Finansman ve inşaat hızını çözeriz. Metro için, “yap-kiraladevret” yöntemini düşünsek. Yani, İBB özel sektörün yapacağı metro hattının kiracısı olacak. Kiracılık 22-25 yıl sürecek. İşletmeyi İBB yapınca bilet fiyatı tartışması yaşanmaz” dedi.
Uysal formülün avantajlarını da şöyle sıraladı: “Projeyi ihaleyi kazanacak firma hazırlayacak. Finansmanı o firma bulacak. Bir an önce kira gelirine kavuşmak için inşaatı altı yıl yerine üç yılda bitirecek. Bakım-onarım sorumluluğu o firmada olacak. Böylece, yapım aşamasında işine özen göstermesi sağlanacak. Bu formülle yapım maliyeti yüzde 20-25 düşebilecek.”
Metroda “yap-kirala-devret” modelinin dünyadaki örnekleri incelenip, ilk ihaleler için iki güzergâh belirlendi. Bu güzergâhlar, Yenikapı-Beylikdüzü ile Vezneciler-Arnavutköy hatları.