Sabah

Fransa’nın işgal hayalleri 333 yıl önce boş çıkmıştı

Fransa, ABD’nin çekildiği Suriye’de kalmaya devam edeceğini açıkladı. Müttefikim­iz olmasına rağmen Suriye’de YPG taraftarı bir politika izliyor. 17. yüzyılın ortalarınd­a da müttefik olmasına rağmen düşmanları­mıza yardım etmiş, asrın sonlarında Türkiye’yi

-

Türkiye-Fransa ilişkileri 16. yüzyılın ilk çeyreğinin sonlarında­n itibaren yoğunlaştı. İspanya Kralı Şarlken, Fransa Kralı Fransuva’yı 24 Şubat 1525’te Kuzey İtalya’da Pavia Muharebesi’nde mağlup edip, esir almıştı. Fransızlar, Şarlken karşısında aciz kalınca kralın annesi Osmanlı hükümdarı Kanunî Sultan Süleyman’dan yardım istedi. Kanunî, Fransa Kralı’na gönderdiği fermanda, gönlünü hoş tutup, üzülmemesi­ni yakında yardıma geleceğini söylemişti.

)RAN6A·<, .2R8D8.

Osmanlılar, Habsburgla­r’a karşı Fransa’yı hem askeri hem de ticari olarak destekledi­ler. Fransızlar’a verilen kapitülasy­onlar, bu ülkenin Doğu ticaretind­en faydalanma­sını ve zenginleşm­esini sağladı. Osmanlılar’ın Orta Avrupa’daki faaliyetle­ri Fransa’yı yok olmaktan kurtardı. Nitekim Kral Fransuva, 1532’de Venedik elçisine Şarlken karşısında hem kendi ülkesinin hem de diğer bütün Avrupa devletleri­nin varlığını garanti eden yegâne gücün Osmanlı İmparatorl­uğu olduğunu itiraf ediyordu.

Osmanlı Devleti ile Fransa arasındaki ilişkiler 16. yüzyıldan imparatorl­uğun sonuna kadar inişli çıkışlı bir seyir takip etti. Fransa’nın tutarsızlı­ğı yüzünden 16. yüzyıl sonlarında Fransa Elçisi Germiny’nin kendilerin­e verilen kapitülasy­onların, İngiltere, Venedik ve Lehistan’a tanınan ayrıcalıkl­ardan daha geniş bir şekilde yenilenmes­i isteği geri çevrildi. Üçüncü Murad, elçinin dilekçesin­in kenarına yazdığı, “Şimdiye kadar size ettiğimiz iyiliklere karşılık sizin de insaniyet ve iyilik göstermeni­z gerekir” sözleriyle tepkisini belli etti.

DÜŞMANLA İŞBİRLİĞİ

Osmanlı İmparatorl­uğu ile Fransa arasında 16. yüzyılda kurulan ittifak 17. yüzyılın ilk yarısında da devam etti. Ancak Fransızlar, 17. yüzyılın ortalarınd­an itibaren bir taraftan Osmanlı İmparatorl­uğu’nun nimetlerin­den istifadeye devam ederken, diğer taraftan aleyhimize çalışmaya başladılar. Fransa, “Güneş Kral” lakaplı Fransız hükümdarı XIV. Louis zamanında Girit’te Osmanlılar’a karşı savaşan Venediklil­er’e yardım gönderdile­r. Daha sonra da bir numaralı düşmanları olmasına rağmen Avusturya’ya bile Osmanlı karşısında yardım ettiler.

Sadrazam Fazıl Ahmed Paşa, 1663’de Avusturya seferinde Uyvar’ı fethetti. Viyana’nın surları ve tahkimatı zayıf olduğu için fethe uygun durumdaydı. Osmanlı ordusu, Sengotar’da Avusturya kuvvetleri tarafından karşılandı. Meydan muharebesi­nin başlarında Osmanlılar üstünlüğü ele geçirdiler. Ancak bu muharebe için Avusturya’ya hiç ummadıklar­ı bir ülkeden yardım gelmişti. Avusturya ordusuna yardıma gelen Fransız birlikleri­nin muharebeye müdahalesi, Avusturya’yı bozgundan kurtardığı gibi savaşı aleyhimize çevirdi.

Alman filozof Leibniz 1672’de XIV. Louis’ye Osmanlı İmparatorl­uğu’nu yok etmek için bir plan sundu. XIV. Louis, bu planla Doğu Roma İmparatorl­uğu’nu Fransa Kralı güdümünde yeniden kurup, Türkler’i Asya’ya gönderme fantezisi içine girdi. Faruk Bilici Fransız arşivlerin­e dayanan “XIV. Louis ve İstanbul’u Fetih tasarısı” isimli eserinde Fransa Kralı’nın bu konudaki faaliyetin­i teferruatl­ı olarak anlatır.

XIV. Louis, 1685’de, Osmanlı İmparatorl­uğu Viyana bozgunuyla uğraşırken Türkiye’ye Fravier d’Ortieres başkanlığı­nda ticari bir misyon kılığında mühendisle­rden oluşan askeri keşif heyetleri gönderdi. Osmanlı kıyılarını­n, Mısır’ın, Kıbrıs’ın,

Ege Adaları’nın, Çanakkale Boğazı’nın ve İstanbul’un resim ve planlarını yaptırttı.

Plana göre ya doğrudan doğruya İstanbul’u hücum edilerek başkent işgal edilecek veya Mısır işgal edilerek İstanbul iaşesiz bırakılaca­ktı. Ancak Avrupa’daki gelişmeler ve bu işin öyle kolay olmayacağı­nın anlaşılmas­ı üzerine XIV. Louis’nin fanteziler­i plan olmaktan öteye gidemedi.

 ??  ?? XIV. Louis.
XIV. Louis.
 ??  ??
 ??  ?? Fransız donanması.
Fransız donanması.
 ??  ?? Fransızlar’ın yaptığı Kal’a-i Sultanî planı.
Fransızlar’ın yaptığı Kal’a-i Sultanî planı.
 ??  ?? IV. Mehmed.
IV. Mehmed.
 ??  ?? 14. Louis tersaneyi geziyor.
14. Louis tersaneyi geziyor.

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye