Modern savaş tamtamları...
Medyamızda pek yer almadı ama Trump yönetimi, geç tiğimiz hafta “Ortadoğu’da Barış Zirvesi” düzenledi. Zirvenin adında Ortadoğu ve barış geçse de esas meselesi ‘İran’la savaş’tı. Açalım:
İsrail’e en çok destek olan ABD başkan larından biri olan Trump’ın İran’daki Molla rejimini yık mak istediği sır değil. Bu sebeple Trump dönemin de, Obama’nın başkanlığı sıra sında imzalanan nükleer anlaşma dan çekilindi.
Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton da, 40. kuruluş yıl dönümünü kutlayan İran İslâm Cumhuriyeti’ne, “yakında kutlayacakları bir yıl dönümü kalmayacağı” mesajı nı içeren bir video yayınladı. İşte bu açık tehditten sonra bahsettiğim “Ortadoğu Zirvesi”, Polonya’nın baş kenti Varşova’da gerçekleştirildi.
Neden Varşova? Çünkü Trump yönetiminin teklif götürdüğü diğer büyük Avrupa devletleri ev sahip liği yapmayı reddetti. İran’la nük leer anlaşmadan çekilen Trump’a özellikle ekonomik çıkarları sebe biyle tepkili olan Arupalı devletler, Varşova’daki zirveye de üst düzey temsilci yollamadılar.
İngiltere, Fransa ve Almanya, yani İran’la yapılan nükleer anlaşma ya imza koymuş büyük Avupalı dev letler, geçtiğimiz ay da Trump’ı kız dıracak bir başka adım atmışlardı. Fransa’da kayıtlı olan “Instex” isimli, Alman bir bankacının yönettiği şirket üzerinden bu üç devlet, İran’la ABD banka cılık sistemini ve ABD dola rını kullanmadan ticari ilişki lerini sürdürme kararı aldılar. Bu karar ne kadar etkili olacak veya uygulanacak bilmiyorum. Bildiğim, Avrupa’nın sac ayak larını oluşturan bu üç devletin, ABD’ye birlikte ve açıktan tavır almaları açısından bir emsal oluşturduğudur.
Avrupa’dan İngiltere hariç üst düzey temsilci gelmeyince, zirvede ki en üst düzey isimler ABD Başkan Yardımcısı Pence, ABD Dışişleri Bakanı Pompeo ve İsrail Başbakanı Neteyahu olarak kaldı. Yani İran’ı yalnızlaştrmak için düzenlenen zirve, ABD’nin diplomatik yal nızlığının kanıtı oldu; en azın dan İran’la savaş konusunda...
Bu arada Netenyahu zirve sıra sında attığı bir tivitle, lafı hiç dön dürüp dolaştırmadan, mevzunun Ortadoğu’da barış olmadığını kanıt ladı. Tivitte şöyle deniyordu: ¦$u toplantı hakkında önemli olan ve sır olmayan şey, İsrail ile bir arada oturan önde gelen Arap devletlerinin temsilcileriyle, ortak çıkarlarımız doğrultusun da İran’la savaş konusunda iler lememizdir.”
Tivit sonradan silindi ve bir saat sonra “savaş” kelimesi yerine “mücadele” kelimesi yazılarak tek rar atıldı...