‘F-35 kararında kaybeden ABD olacak’
ABD’nin Türkiye’yi F-35 programından çıkarmasının ardından yaşanan krizi SABAH’a değerlendiren SETA Güvenlik Araştırmacısı Murat Aslan, “Bu karar Türkiye’yi başka tedarikçilere itebilir” dedi
TÜRKIYE 12 Temmuz’da Rusya’dan başlayan S-400 teslimatı sonrasında, ABD’nin Türkiye’ye F-35 satışının durduğunu açıklamasına varan süreci değerlendiren Murat Aslan şunları söyledi:
n ABD’nin S-400 tedarik sürecine karşı Türkiye’ye yaptırım uygulama konusunu iki farklı dinamik çerçevesinde değerlendirmek gerekir. Bu dinamiklerin ilki ABD Başkanlık seçimleri öncesi Amerikan siyaseti, diğeri ise ABD’nin Türkiye’ye yakın coğrafyadaki çıkarlarıdır. ABD Başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçiler Trump’ı tek aday çıkartmış olsa da kendi partisi içindeki siyasi figürlerin Türkiye söz konusu olduğunda sert tutum takındıkları görülmektedir. İsrail ve Yunan lobileri Türkiye’nin F-35 almasına soğuk yaklaşmaktadır.
n Türkiye’nin yakın coğrafyası dikkate alındığında Türkiye’ye yaptırım uygulanması, ABD çıkarlarını kötü etkileyecektir. Ortadoğu’daki belirsizlikler, ABD’nin orta ve uzun vadede bu bölgede hangi angajmanlara gireceği üzerinde soru işaretlerine neden olmaktadır. Bu nedenle Türkiye’ye yaptırım orta ve uzun vadede ABD’nin aleyhine bir adım olacaktır.
n Türkiye’nin haklılığını ‘akıllı’ çözümlerle ifade etmesi gerekiyor. Belirtilen iki dinamik yanında, savunma sanayiinde güvenilir bir tedarikçi olmak ABD için önemlidir. F-35 kararı, ABD’den silah alabilecek potansiyel müşterileri farklı tedarikçilere itebilir. Bu nedenle orta vadede ABD savunma sanayii, Türkiye’ye yaptırım kararından olumsuz etkilenecektir. Ayrıca F-35’lerin tedarik ve bakım maliyeti ile sürdürebilirliği incelenmesi gereken bir husustur.
n F-35 programından Türkiye’yi çıkarmanın mali, siyasi ve güvenlik maliyetleri göz önüne alındığında ABD başkanlık seçimlerine kadar F-35 meselesini en az hasarla atlatması önemlidir. Seçimler sonrası tekrar masaya oturma ve nihayetinde F-35’leri Türkiye’ye vermek muhtemel görünmektedir. Aksi halde ABD kaybeden taraf olacaktır.