ATATÜRK’ÜN VEFATI DUYULUNCA YÜZBINLER DOLMABAHÇE’YE KOŞTU

Atatürk’ün vefatından sonra Dolmabahçe Sarayı’ndaki naaşını yüzbinler ziyaret etti. İzdihamdan dolayı 11 kişi öldü, 40’a yakın vatandaşımız yaralandı. Hükümetin endişelerinden dolayı Atatürk’ün cenaze namazı Dolmabahçe Sarayı’nın Muayede Salonu’nda kılındı

Hayatının son aylarında ağır bir hastalıkla mücadele eden devletimizin kurucusu Atatürk, 10 Kasım 1938 perşembe günü saat 9.05’te vefat etti. Atatürk hakkında birçok araştırma yapan Ali Güler, “Atatürk’ün Son Sözü, Aleykümesselam” isimli eserinde Atatürk’ün vefatı, cenaze töreni ve Anıtkabir’in inşa sürecini teferruatlı olarak anlatır.

YÜZBINLERCE KIŞI DOLMABAHÇE’DE

Cumhurbaşkanlığına seçilen İsmet İnönü başkanlığında, Bakanlar kurulu 13 Kasım Pazar günü toplanarak, Atatürk’ün cenaze programı ve muvakkat kabir meselesini görüştü. Milli Savunma Bakanı Kazım Özalp’ın geçici kabrin Etnografya Müzesi olmasını teklifi kabul edildi. Toplantıdan sonra “Ata’nın aziz naaşının Anıtkabir’in inşaasına kadar Etnografya Müzesi’nde, “fakat aslında Türk Milletinin vefakâr kalbinde muhafaza edileceği” duyuruldu.

Atatürk’ün naaşı, tahnit işlemleri bitirildikten sonra, tabuta konulup, üzerine Türk bayrağı örtülerek Dolmabahçe Sarayı’nın Muayede Salonu’na konuldu. 16 Kasım 1938 sabah saat 10’da naaş ziyarete açıldı. Ziyaretlerin gece 24’e kadar sürmesi planlanmıştı. Ancak halkın yoğun ilgisi üzerine ziyaret sabaha kadar uzatıldı. Dönemin gazeteleri 17 Kasım sabahı dakikada 186 kişi ziyarete gelirken, bu sayının gece yarısı 250’yi bulduğu yazarlar. Ulus gazetesi durumu “Dolmabahçe yolları nasıl hala çökmedi” diyerek vermişti. İzdiham acı sonuçlara da yol açmış, 11 kişi hayatını kaybetmiş, onlarca kişi de yaralanmıştı.

AĞLAYAN PAŞALAR

Muayede Salonu’ndaki Fahrettin Altay, Halis Bıyıktay, Cemil Cahit Toydemir ve Ali Sait Akbaytogan gibi Atatürk’ün silah arkadaşları gözleri yaşlı olarak nöbet tutmuşlardı. Başbakan Celal Bayar, 18 Kasım 1938 günü İstanbul’a gelip, cenazenin Ankara’ya nakli için hazırlıkları başlattı. Atatürk’ün cenaze namazının İstanbul veya Ankara’da bir camide kılınması konusunda halkın aşırı ilgisinden dolayı bazı tereddütler vardı. Dolmabahçe’de Atatürk’ün naaşını halkın ziyareti sırasındaki izdihamlarda 11 kişinin ölmesi ve 40’a yakın kişinin yaralanmasından dolayı cenaze namazında toplanacak kalabalıktan ve nümayişten endişe ediliyordu. Fahrettin Altay Paşa ve kızkardeşi Makbule hanımın ısrarları üzerine, Diyanet İşleri’nin de uygun görmesiyle Atatürk’ün cenaze namazı Şerafeddin Yaltkaya’nın imametinde Dolmabahçe Sarayı’nın Muayede Salonu’nda kılındı.