Öncelik kapsayıcı ‘Milli Ekonomi’
Kerem ALKİN
Küresel virüs salgını, yönüyle, toplumsal ve ekonomik hayat üzerindeki etkileriyle ve salgının kontrol altına alınma sından sonraki kısa, orta ve uzun vadede sebep olacağı
yönelik tartışma ve öngörülürle küre sel gündemin ilk sırasında yer almayı sürdürüyor. Ekonomi alanında, bu dönemin en çarpıcı iddia veya öngörülerinden biri si, dünyanın bir çok ülkesinde
sonlanma sı; tersine
kavra mının önceliklendirilme si noktasında, gerekirse
hız kazanacağı bir döneme girileceği.
Bu konuda iddia veya öngörülerin hareketlenmesi nin temel gerekçesini, küre sel virüs salgınından ülkele rin borç stoku, bütçe açığı ve merkez bankaları nezdinde ki uluslararası rezervler (altın ve döviz) boyutunda, daha ağır veya daha hafif bir tab loyla çıkacakları gerçeği oluş turmakta. Küresel virüs salgı nının devletlerin suratına bir
gibi inen sonuçları, geçmişte finansal ve ticari zorluklara giren şirketle rin tarafından kolayca satın ala bilmelerine pek de ses çıkar mayan ülkeleri, hükümetleri bu defa aynı konuya
itecek. Çünkü, artık ülkelerin
ve
her türlü mal ve hizmetin
gibi alanlarının da oldukları net olarak görül dü. Eğer, Çin
bu küresel virüs salgını nı ekonomik olarak en çabuk atlatan ekonomi olacak ise, Avrupa ve ABD’nin korona virüs salgınının yeni küresel merkezi olmaları nedeniy le yaşacakları
Atlantik’in iki yakasındaki pek çok şirketi, kritik sektörlerde ki kuruluşları finansal açıdan tahrip edecek ve satın alın ması noktasında hale getirecek.
Bu tablo, öncelik le ABD’yi, bilhassa Trump Yönetimi’ni ABD şirketleri ni yine ‘ABD men şeli’ korumak adına
yönlendirecektir.
Hiç şüphesiz ki, bir çok Avrupa ülkesi de bu tutumu takip edecektir. Çünkü, ‘koronavirüs krizi’, ülkelerin kritik önemdeki sektörleri ayakta tutan şirketle rin olması nın ne kadar önemli olduğu nu bir kez daha tescil etti. Bu noktadan hareketle, bilhassa ülke ekonomisinde
bir kaç örnek vermek açısından,
(lisanslı depoculuk) gibi kritik önem de ve sektör lerin yatı rımcıların kontrolünde olması eskisinden kat ve kat daha önem kazanacak.
Bu temel gerçekten hare ketle, konvansiyonel ve bil hassa enerjinin ser mayeli yatırımcılar aracılığıyla Türkiye adına kritik önemde ‘yatırım hamlesi’ni dönüştü rüldüğü bu günlerde, hidro elektrik, güneş ve jeotermal enerji yatırımlarına yönelik olarak, kapsa mındaki enerji yatırımların da, küresel virüs salgınının, santrallerin inşaası için gere ken ünitelerin teslim edileme mesi gerçeğiyle, devreye alın ma sürecinde sebep olduğu gecikme dikkate alınarak, bu projelere ‘tamamlanmaları için ek süre verilmesi de ‘kap sayıcı Milli Ekonomi’ adına önemli bir adım olacak.