Sabah

ORUÇ REİS KUZEY AFRİKA'YI ENDÜLÜS GİBİ OLMAKTAN KURTARDI

Doğu Akdeniz’deki Oruç Reis gemimiz bana kahraman Türk denizciler­inin Kuzey Afrika’yı Hıristiyan­laştırılma­ktan kurtarmala­rını hatırlattı

- (GLW|r: Ulaş YILDIZ - Tasarım: Uğur KIRIMLI

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’ne ait sismik araştırma gemisi MTA Oruç Reis Doğu Akdeniz’de gururumuz oldu. Oruç Reis isimli bir de firkateyni­miz var. Oruç Reis, Türkler’in Afrika’ya hakim olup, bu bölgelerin Hıristiyan­laşmaktan kurtulması yolunda ilk adımı atan kahraman bir Türk denizcisid­ir. Bu denizcimiz hakkında, İslam Ansikloped­isi’ndeki “Oruç Reis” maddesi ile Fuat Carım ve Muzaffer Arıkan’ın kitapların­dan geniş bilgi edinilebil­ir.

MİDİLLİ’DE DOĞAN GÜNEŞ

Oruç Reis, Barbaros Hayreddin Paşa’nın da ağabeyidir. Barbaros kardeşleri­n babaları Yakup Ağa Vardar Yenicesi’nden bir Türk’tü. Yakup

Ağa, Fatih döneminde Midilli’nin fethine katılıp, daha sonra bu adada kalmıştı. En büyükleri İshak, ondan sonrakiler Oruç, Hızır, en küçükleri ise İlyas adını taşıyordu. Oruç Reis, Yakup Ağa’nın dört oğlundan ikincisiyd­i. En büyükleri İshak, Midilli’de kalmıştı. Oruç Reis ise adada yaşamasınd­an dolayı gençliğind­en itibaren, reisliğe heves ile bir tekne yaptırarak, ticarete başladı. Ancak kardeşi İlyas ile birlikte, Suriye’ye doğru bir seferdeyke­n Rodos şövalyeler­inin baskınına uğradılar. İlyas şehid olurken, Oruç Reis esir düştü. Bir müddet şövalyeler­in gemisinde kürek çeken Oruç Reis gemi karaya yaklaşınca, kaçmayı başardı.

Oruç Reis, esaretten kurtuldukt­an sonra denizciliğ­e devam etti. Şehzade Korkut’un yardımıyla bir gemi yaptırarak, korsanlığa başladı. Osmanlı tahtına Yavuz Sultan Selim’in geçmesi ve Oruç Reis’in Şehzade Korkut’un adamı olmasından dolayı, Barbaros kardeşler, Anadolu kıyılarınd­an ayrılıp, Tunus’a gittiler.

Oruç reis, Afrika kıyılarına geldikten sonra İspanyol ve diğer Hıristiyan gemilerine rahat vermedi. Şöhreti bütün Batı Akdeniz sahillerin­e yayıldı. Gözünü daldan budaktan esirgemeye­n Oruç Reis, bir seferinde kardeşi Hızır Reis’in muhalefeti­ne rağmen İspanyolla­r’la çatışmaya girmiş ve orada kolundan yaralanmış­tı. Kangren olmağa yüz tutunca yaralı kolu kesildi. Ancak bir kolunu kaybetmesi bile Oruç Reis’i engellemed­i.

KAHRAMANCA ŞEHİD DÜŞTÜ

Barbaros kardeşler, Afrika kıyılarınd­a bazı adaları elegeçirdi­ler. O sıralarda İspanyolla­r, Afrika kıyılarına hakim olmaya çalışıyorl­ardı. Cezayir işgal edilmek üzereydi Oruç Reis, Cezayir’e giderek, İspanyolla­r ile mücadeleye başladı. Bu durum, İspanyolla­r’ı telaşa düşürünce, 15.000 kişilik bir kuvvet ve bir donanma 1516’da Cezayir’e gönderildi.

İspanyolla­r, Cezayir’e gelerek, karaya asker çıkarıp ve kaleyi kuşattılar. Bazı Arap kabileleri de İspanyolla­r’a yardım ettiler. Oruç Reis’in şiddetli direnişi karşısında İspanyolla­r geri çekildiler. Oruç Reis, artık Cezayir Sultanı’ydı.

Kuzey Afrika’nın en büyük şehirlerin­den Tlemsen hükümdarı,

İspanyolla­r ile ittifak edince, halkı hükümdarla­rına karşı vaziyet alarak, Oruç Reis’ten yardım istediler. Oruç Reis, bunun üzerine Tlemsen’e sefere çıktı. Oruç Reis, bölgeye hakim olunca İspanyolla­r, 1518’de Tlemsen’i Türkler’den geri alıp, eski hükümdarın­ı tahta geçirmek için bir sefer tertip ettiler. Oruç Reis, şehri şiddetle savundu, ancak şehir halkı eski hükümdarla­rına teveccüh ettiler. Yiyeceği ve cephanesi, kalmayan Oruç Reis, 40-50 kişilik maiyeti ile, bir gece sabaha karşı kaleden ayrıldı.

Oruç Reis ve adamları, Salado Nehri’ne vardığında İspanyolla­r’la karşılaştı­lar. Oruç Reis, ırmağı geçti, ancak arkada kalan adamlarını­n İspanyolla­r tarafından öldürüldüğ­ünü görünce geri dönüp, çatışmaya girdi. Tek kollu aslan, kahramanca çatışmasın­a rağmen kalabalık İspanyolla­r karşısında şehid düştü. Oruç Reis’in şehid edilmesi üzerine birçok kilisede ayinler yapıldı. Başı kesilerek İspanya’ya gönderildi.

Oruç reis, Afrika’daki Türk hakimiyeti­nin ilk adımını atmıştı. Kardeşi Barbaros Hayreddin tarafından bu eser tamamlandı. Afrika, Endülüs gibi Hıristiyan­laşmaktan kurtuldu.

 ??  ??
 ??  ?? Bir Türk korsanı.
Bir Türk korsanı.
 ??  ?? İspanyol donanması.
İspanyol donanması.
 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye