COVID-19 pandemisi HIV ile yaşayan bireyleri nasıl etkiliyor?

COVID19 pandemisinde, HIV ile yaşayan bireylerin yaşadığı endişe ve tutuma yönelik anket sonuçları açıklandı. HIV ile yaşayan 364 birey ile gerçekleştirilen çalışmaya göre HIV ile yaşayanlar pandemi döneminde sağlıklarından endişeli. Çalışmayı yapan Kırmı

TÜRKIYE’nin çeşitli yerlerinden ve farklı yaş gruplarından 364 HIV ile yaşayan bireyin katılımı ile gerçekleştirilen koronavirüs pandemisi sürecinde HIV ile yaşayan bireylerin yaşadığı endişe ve tutumu ölçmek hedefli anketin sonuç raporu yayınlandı. Kırmızı Kurdele İstanbul’un düzenlediği anket koronavirüsün HIV ile yaşayan bireylerin hayatlarına ve geleceklerine etkilerini ölçmeyi ve gerçek muhataplardan gelen verilere dayalı olarak kamuoyu oluşturmayı hedefliyor.

Kırmızı Kurdele İstanbul COVID19 pandemisinin ilk günlerinden itibaren sadece HIV ile sınırlı kalmayan, başta HIV ile yaşayan bireyler olmak üzere toplumun tamamımın doğru, bilimsel, güvenilir COVID19 bilgisiyle buluşmasını hedefleyen yayınlar yapıyor. Yine aynı kapsamda verdikleri yoğun danışmanlıklarda, koronavirüsün HIV ile yaşayan bireylerin hayatlarına olumsuz etkilerini dinliyor ve deneyimliyorlar. Bu kapsamda düzenledikleri ‘’COVID19 pandemisinde, HIV ile yaşayan bireylerin yaşadığı endişe ve tutuma yönelik anket’’e Türkiye’nin çeşitli yerlerden ve farklı yaş gruplarından 364 HIV ile yaşayan birey katıldı.

Türkiye’de yeni tip koronavirüs salgını sırasında HIV ile yaşayan bireylerin yaşadıklarına dair olarak toplanan verilerin analizi sayesinde, COVID19 ve sebep olduklarının etkilerine dair daha net bir fikir elde edebilmek ve bu bilgiyi tüm paydaşlar, ilgili STK’lar ile paylaşarak, sıkıntılara dikkat çekmeyi amaçlayan anketin sonuçları arasında göze çarpan bazı başlıklar ise şöyle:

“Koronavirüs salgını nedeniyle çalışma hayatınızda ne gibi değişiklik oldu?” sorusuna verilen cevaplarda en yüksek oran %26 ile “Etkilemedi, zaten işsizdim.” oldu. Bu cevabı %23’lük oran ile çalışma hayatında bir değişiklik olmayanlar ve evden çalışmaya başlayanlar takip ediyor.

“Koronavirüs salgını süresince, koronavirüsün neden olabileceği sağlık sorunları konusunda kendiniz için endişe hissediyor musunuz?” sorusuna verilen cevaplar HIV ile yaşayanların endişelerini gözler önüne seriyor. Soruya verilen “karasızım” cevapları dağıtıldığında, katılımcıların %61’inin koronavirüsün neden olabileceği sağlık sorunlarından yüksek seviyede endişe duyduklarını görüyoruz.

Ankette sorulan “Koronavirüs salgını nedeniyle oluşan ekonomik durgunluk finans durumunuzu/hayatınızı nasıl etkiledi?” sorusuna verilen cevaplar, olumsuz etkilenme oranının yüksek olduğunun göstermekle beraber, katılımcıların %37’sinin ekonomisinde herhangi bir değişiklik olmadığını yani pandemi öncesi ne oranda kötüyse, sonrasında da aynı şekilde devam ettiğini gösteriyor.

“Başkalarının koronavirüse karşı aldığı bireysel önlemlere ne derece güveniyorsunuz?” sorusuna verilen cevaplar ise HIV ile yaşayan bireylerin, toplumun geri kalanının bireysel düzeyde aldığı güvenlik önlemlerine güvenmediğini gösterdi.

“Koronavirüs salgını süresince uygulanan sokağa çıkma yasakları ve seyahat kısıtlamaları vb. sizce ne kadar doğru?” sorusuna katılımcıların %74’ü destekleyici cevaplar vermiş. Toplumdaki önyargılı davranışların değişmesi ve ayrımcılığın bitmesi hedefiyle, toplumun tüm kesimleri için kolay anlaşılır #hivbilgisi sağlayıcılığı ve ücretsiz HIV testi yönlendirmesi yapan Kırmızı Kurdele İstanbul’a

www.kirmizikurdele.org’den

ulaşabilirsiniz.

1 Aralık, 1988 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından Dünya HIV/ AIDS Günü olarak ilan edildiğinden bu yana, HIV’in yayılımı ile mücadele ve HIV farkındalığının artırılması amacıyla tüm dünyada kutlanıyor. HIV alanında geliştirdiği tedavilerle bu alanda öncü olan Gilead’ın Pazara Erişim ve Kurumsal İlişkiler Direktörü Toros Şahin, “Geliştirilen tedavi yöntemleri ile AIDS hastalığı, günümüzde ölümcül ve çaresiz bir hastalık olmaktan çıkarak, tedavi edilebilen, kronik bir hastalık halini aldı. Ancak, toplumun çok geniş bir kesiminde halen HIV ve tedavi edilmediği takdirde dönüştüğü Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu - AIDS ile ilgili yeterli bilgi ve farkındalık mevcut olmadığı için Türkiye ve içinde bulunduğu bölgede HIV yayılımı oldukça hızlı seyrediyor. Oysa tanı koyulduğunda, tedaviye erişim ve tedaviden başarılı sonuç alma oranları Türkiye’de oldukça yüksek. Ülkemizde tüm sağlık kuruluşlarında HIV testi yapılabiliyor. Ancak damgalanma korkusu yaşayan birçok kişi test yaptırmaya çekiniyor. Bu nedenle, Sağlık Bakanlığı’nın HIV Kontrol ve Önleme Programı hedeflerinde de yer alan Türkiye genelinde anonim ve ücretsiz test merkezlerinin sayısının arttırılması hedefini önemsiyoruz’’ dedi. HIV, bulaş gerçekleştikten yıllar sonra belirtileri çıkan bir viral enfeksiyon tablosuna yol açıyor. Yani, HIV ile enfekte olan kişi yıllarca hiçbir belirti yaşamadan hayatına devam edebiliyor. İlk belirtiler görülmeye başladığında ise, kişi şüphelense bile test yaptırmaktan kaçınabiliyor. Özellikle, düzenli tedavi ve kontrol ile sağlıklı bir yaşama kavuşabileceğini bilmeyen binlerce kişi, inkar ve şüphe sürecini uzatarak test yaptırmaya gitmiyor. Tanı almayan bireyler HIV durumunun farkında olmadığı için, farketmeden HIV’i yaymaya devam ediyorlar. Bu esnada enfeksiyonun ilerlemesiyle birlikte, gündelik yaşamlarını sekteye uğratacak sağlık sorunları da artmaya başlıyor. TÜM PAYDAŞLAR BU KAMPANYA İÇİN BİR ARAYA GELDİ Birlikte HIV’den Güçlüyüz platformu çatısı altında HIV alanında toplumsal farkındalığın artmasına katkı sağlamak amacıyla çeşitli faaliyetler yürüttüklerini belirten Toros Şahin, bu yıl ‘‘Testini Yaptır, Hayata Katıl’’ mottosuyla hayata geçirdikleri farkındalık kampanyası hakkında şu bilgileri paylaştı: “Araştırmalara göre toplumun %77’si HIV hakkında bilgi sahibi değil, %75’si ise HIV ile yaşayan bireylerin herkes gibi sağlıklı bir yaşam sürebileceğini bilmiyor. Toplumun büyük bir kısmı HIV enfeksiyonu riskinin farkında değil ve bu durum tanı almada gecikmelere neden oluyor. Bu konuya dikkat çekebilmek amacıyla ‘Testini Yaptır, Hayata Katıl’ kampanyasını hayata geçirdik. Kampanyamıza Türkiye’de HIV alanında faaliyet gösteren STK ve hekim dernekleri de destek verdi. Kampanya kapsamında rap şarkıcısı Tankurt Manas, HIV farkındalığını artırmak ve testin önemine dikkat çekmek amacıyla bizim için “Test” şarkısını hazırladı. Şarkının ve kampanyanın lansmanını 1 Aralık Dünya AIDS Günü öncesinde gerçekleştirdik. Kampanya boyunca HIV’in, tedavisi olan kronik bir sağlık durumu olduğu, düzenli tedavi ve takip ile HIV ile yaşayan bireylerin sağlıklı bir hayat sürdürebileceği ve düzenli testin önemi vurgulanacak.” Kampanyaya Türkiye’de HIV alanında faaliyet gösteren STK ve hekim dernekleri Gilead Pazara Erişim ve Kurumsal İlişkiler Direktörü Toros Şahin destek verdi. Bu dernekler; AIDS ve Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Derneği (AIDS ve CYBH), Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Derneği (EKMUD), HIV/AIDS Korunma ve Eğitim Derneği (HAKED), Hacettepe Üniversitesi HIV/AIDS Tedavi ve Araştırma Merkezi (HATAM), HIV Enfeksiyonu Derneği (HIVEND), Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK), Pozitif İz Derneği ve Pozitif Yaşam Derneği. Gilead’ın farkındalık adına gerçekleştirilen kampanyalara her zaman destek verdiğini belirten Toros Şahin, şu değerlendirmeyi yaptı: “Riskli davranışı olan herkesin test yaptırması, toplumda HIV yayılımının önüne geçebilmek için en önemli adım. HIV tanısı alan bireyler, tanı aldıktan sonra da düzenli tedaviyle uzun ve sağlıklı bir hayat sürebilir. HIV tarama testleri tüm sağlık kuruluşlarında ve bazı belediyelerin bünyesindeki anonim test merkezlerinde yapılabilir. Anonim test merkezlerinin sayısının artması risk altındaki bireylerin bir an önce tanısının konulup tedaviye başlanması açısından çok önemli. Türkiye, UNAIDS yani Birleşmiş Milletler HIV ve AIDS Ortak Programı’nın 90-90-90 Küresel Hedeflerinde, ikinci ve üçüncü 90’da küresel hedeflere göre oldukça iyi durumdayken, ilk 90’da %40’larda. Yani, HIV ile yaşayan bireylerin tedaviye erişiminde ve başarılı tedaviler sonucunda viral yükünün baskılanması hedeflerinde global hedefleri neredeyse yakalamışken, HIV ile yaşayan bireylerin yarısından azı tanı almış durumda. Bu nedenle destek olduğumuz bu kampanya Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan 2019-2024 HIV Kontrol ve Önleme Programı hedeflerine hizmet edecek şekilde toplumsal farkındalığı topyekûn ve özellikle de gençler seviyesinde arttırmaya yönelik kurgulandı. Testini Yaptır, Hayata Katıl kampanyasının Türkiye’nin HIV ile mücadelesinde önemli bir adım olduğuna inanıyoruz.”

Arda Karapınar, Aktivist, Kırmızı Kurdele İstanbul Kurucusu