Bir Çingene müzik gurubundan yaşam dersi..
MFÖ’nün F’si Fuat, yani Fuat Güner kardeşim, TRT 2’de “Aramızda Müzik Var” diye harika bir program yapıyor.. Gerçi şimdi, o da tekrarlardan ibaret ama, Fuat’ın programları tekrar tekrar izlenecek kadar güzel.. Önce bir ülkeye, oranın bir kentine gidiyor. O kenti bize gezdiriyor, sanat değeri taşıyan yerlerini, müzelerini falan gösteriyor. Sonra da o kentte yaşayan bir müzisyen veya müzik gurubu ile tanışıyoruz. Fuat onlarla meraklı bir sohbet yapıyor, finalde birlikte çalıyorlar..
Geçen pazar Barcelona civarında bir Katalon kasabasına gittiği bölüm yeniden yayınlandı.. Ben kaçırmıştım.. Orada “Barcelona Gypsy Balkan Orkestrası” elemanları yaşıyormuş.. “Çingene Balkan Orkestrası!.” İsme bakar mısınız?. Adamlar adlarını iftiharla “Çingene” koymuşlar.. Bizde Çingene lafını, en başta Çingeneler hakaret kabul ediyorlar ve kendilerine “Roman” denmesini istiyorlar.. Dünyaya yayılmış Çingeneler içinde kendilerine “Roman” diyen ve asıllarından, kanlarından utanan başka kavim yok..
Adları dikkatimi çekince, daha dikkatle dinlemeye başladım..
Fuat, hemen her biri bir başka Balkan ülkesinden gelen, sadece bir teki Katalan bölgesinden 7 Çingene’ye “Gurup olmanın zorlukları”nı sorunca, iyice kulak kesildim..
“Gurup olmanın zorlukları..” Modern Folk Üçlüsü, üç kişiydi işte.. O üç kişiyi bir arada tutabilmek ve sahneye çıkarmak için yıllarca neler çektiğimi bir ben bilirim..
İkincisi.. Karantina.. Bizi, hemen hepimizi guruplar haline getirdi. Evde okul, evde çalışma olunca, günde en fazla 4, 5 saat bir arada olabilen aile bireyleri, 7/24 birlikte yaşar oldular.. Sonuç mu?. Gazetelerin üçüncü sayfaları gösteriyor.. Tartışma, kavga, dayak, yaralama, hatta cinayetler artıyor.. Nehir, İstanbul’a gelmişti, Benim Adım Melek kampından, Antep’ten izinli, iki gün için.. Ona sormuştum.. “Kaç yıl oldu, ayni insanlar ayni yerdesiniz?. Çeşitli patlamalar, duygusal yakınlaşma, uzaklaşmalar, kıskançlıklar, öfkeler, hatta nefretler olmuyor mu” diye..
“Bazı şeyler oluyor tabii” dedi.. “Oluyor ama, fazla büyümeden el birliğiyle önlüyoruz..”
180 dakikalık dizi.. Yani her hafta bir de değil, 2, yazı ile iki Yeşilçam filmi çekiyor bu ekip.. Yorgunluk, hatta bitkinlik de cabası yani.. Ve aralıksız 30’uncu haftayı geçiyorlar.. “Vallahi bravo” derken işte geldi, Fuat’ın sorusu..
Ayni kasabada kalıyor, ayni stüdyoda günlerini geçiriyor ve koskoca otobüsten yapılmış bir karavanla, İstanbul’a kadar, hemen tüm Avrupa kentlerine turneler yapıyorlar, senelerdir.. “Kayıt” düğmesini tıkladım. Sonuna kadar izledim ve tam bu “Hayat” sorusu ile başlayan bölümü Yasemin’e yolladım. Hepiniz, hepimiz için, hele de Benim Adım Melek ekibi gibi yıllardır gurbette kamp kuranlar için çözdü, yolladı, Yaso, bir arada yaşamanın sırrını..
★★★
Fuat- Gurup olmanın zorluklarını bize anlatır mısınız?
- Bana göre mesela gençken içinde bulunduğum ilk müzik gurubunda 7 kafadan çıkan şeyle işbirliği yapmak zor oluyordu.
- Çünkü herkesin kendi deneyimi ve bakış açısı var. O yüzden bence orta yolu bulmak önemlidir.
- Bence bir grupta herkesin arasındaki sevgi, herkesin birbirini kardeş gibi görmesi çok önemlidir.
- Farklı kültürler, değerler, farklı düşünme ve çalışma tarzları bizim gücümüz ve aynı zamanda zayıf noktamız.
- Sesimiz çok zengin, çünkü her birimiz çok farklıyız. Ama ayrıca herkesin farklı olduğu bir aile olmak biraz karmaşık.
- Bu benim için bir hediye ama bir başkası bunu böyle görmeyebilir.
- Çünkü ortaklaşa çalışabilmek için herkesin ortaya koyduğu bireysel bir çalışma var.
- Çünkü Avrupa Parlamentosu gibiyiz. Onlar 300 kişi, ama bir şey yapamıyor. Biz en azından müzik yapıyoruz.
- Herkes egosunu bırakmalı.
- Sadece ego da değil. Aynı zamanda kültürünü, eğitimini de bir kenara bırakmalı belki
de.
-
Evet, kendi fikrinizi bir kenara koyunca ne kadar çok şey öğrenebildiğinizi fark ediyorsunuz.
- Ben burada, hepimizin farklı bakış açısından ne kadar çok şey öğrendiğini biliyorum.
Fuat- Öğrenebileceğiniz şeylerin, sevmediğiniz şeylerden daha büyük olması gerektiğinin farkına varmanız çok önemli.
- Elbette bir şeyi sevebilir ya da sevmeyebilirsiniz. Ama bu ne kazandığınızla ilgili, ne kaybettiğinizle değil.
- Ortaklaşa bir iş yapıyoruz ve başımızda bir şef yok.
- Bazen birazcık anarşik olabiliyoruz. Ama işe yarıyor.
- Evet zor olan kısım bir sorun yaşandığında oluyor.
- Çünkü çok seyahat ediyoruz. Bir şeyler üretirken sorunlar olabiliyor. - Yoldayken, otobüs bozulduğunda,
konser iptal edildiğinde, hiçliğin ortasında sorunlar başlayabiliyor. Bu tarz şeyler yaşanarak öğreniliyor.
- Bence en önemli şey, başta kendine bakmak ve sonrasında başkalarına bakmak.
- Bence müzik piyasasına adapte olmak çok zor.
- Çünkü biz günümüzdeki toplumun empoze ettiğinden farklı bir şekilde seyahat etmeyi seviyoruz.
- Karavanımızla ve çok fazla uçağa binmeden gitmeyi isteriz. Ama günümüzde bu şekilde yaşamak çok karmaşık.
- Balkanlar’a gittiğimizde, her zaman kendi karavanımızla gideriz. Yol 30 saat sürer, ama bunu yapmayı tercih ediyoruz.
- O yüzden bir konser yapmak değil, hep turneye çıkmak isteriz. Çünkü konserde bir arada olmayı hissedemezsiniz.
- Sadece 2 saatte Avrupa’nın başka bir yerine gittiğinizde de hissedemezsiniz.
Fuat- Mesela bir şeye karar vereceğinizde hepiniz “Evet” mi diyor, yoksa mesela 4’e 3 mü çıkıyor karar?
- Kararın ne olduğuna bağlı. Eğer uygulamalı bir şeyse farklı oluyor.
- Beraber olduğumuz süre içinde kimin, hangi konuda iyi olduğunu fark ettik diye düşünüyorum.
- Mesela onun iyi olduğu bir konuda karar alınıyorsa o karara saygı duyarım. Çünkü onun daha iyi olduğunu biliyorumdur.
Fuat- O zaman birbirinize güveniyorsunuz.
- Elbette
- O en önemli şey.
- Yanlış bir karar olduğunu biliyor bile olabilirim, ileride “Yanlış bir kararmış” diyebiliriz. Ancak biri bu kararı vermeli.
Fuat- Bu yüzden bu soruyu sordum. Benim de Türkiye’de MFÖ adında bir gurubum var. 50 yıldır beraberiz. Çok güzel günler de geçirdik. Çok zor günler de. Bir yıl boyunca konuşmadığımız zamanlar oldu. Bunlar oluyor. Ama siz daha gençsiniz. 8 yıl hiçbir şey, 20 yıl sonra görelim.
- Kesinlikle
Fuat- Türkiye’ye birçok kez geldiniz diye biliyorum.
- Evet. Gerçekten gitmeyi en sevdiğimiz ülkelerden biri. Ve özellikle İstanbul
elbette.