45 IŞ KOLUNDA ERKEN EMEKLILIK IMKÂNI VAR

Yıpranmaya tabi olan meslekler, sağlık sorunları bulunanlar ve engelli çocuğu olan anneler gibi milyonlarca kişi erken emeklilik hakkına sahip olabiliyor

Erken emeklilik milyonlarca çalışanın hayali olup

“yaş, prim gün sayısı ve sigortalı olma süresi” şartlarını yerine getirenler bu hakkı elde eder. Çalışanlar, “yaştan, normal ve erken” olmak üzere üç şekilde emekli olabiliyor. Bu şartlarda aranan süreler işe başlama tarihine göre bazen indirilerek farklı emeklilik seçenekleri sunulabiliyor. SSK’lı olanlarda ilk işe giriş tarihine göre yaş, prim ödeme gün sayısı, sigortalılık süresi koşulları tespit ediliyor. Kademeli yaşta

ilk çalışma önem

taşıyor. Emeklilikte aranan prim

gün sayısının hesabında 18 yaş öncesi sigorta günleri de dikkate alıyor. Sağlık nedeniyle “malulen ve engelli hakkıyla” emekli olunabilir. Yıpranmaya tabi olanlar, engelli çocuğu olan annelerin erken emeklilik şansı var. Zorunlu stajlar, mesleki okullarda stajlardaki işe girişler emeklilik için dikkate alınmıyor. Staj sigortasından sonra doğum yapan kadınlar, tescil şartını yereni getirmiş

kabul ediliyor. Erken emeklilikte merak edilenler şöyle:

1

Yaştan emekli olma nın koşulları

neler? İlk dEfa uzun vadEli sigorta kollarına prim ödEnErEk çalışılan gün giriş olarak kabul Ediliyor. EmEkli olabilmEk için çalışma yılı, gün sayısı, yaşın dolması zorunlu. Yaştan EmEklilik sigortalı olunan tarihE görE dEğişiyor.

2 18 yaş önce si yatırılan sigorta prim lerinin emek lilikte bir etki

si var mı? Bu yaştan öncEki sürElErE ait sigorta günlEri kaybolmaz, EmEkliliktE aranan prim gün sayısında hEsaba katılır. Bu yaştan öncEki çalışmaların EmEkliliğE EtkisindE Nisan

1981 tarihi önEm taşıyor.

3

Yıpranmayla ek prim emeklilik getiriyor mu? ÇimEnto, cam, kurşun, dEmir vE çElik fabrikaları, yEraltı işlEri, askEri görEvlErdE, EmniyEt başta olmak üzErE 45 iş konulunda

yıpranma nEdEniylE ErkEn EmEkli olunabiliyor. Bu mEslEklErdE çalışanlar için ödEnEn primlEr daha fazla kabul Ediliyor vE yaş şartında indirim yapılıyor. Ağır bir mEslEktE çalışıyorsanız yıpranma payı ilE ErkEn EmEklilik mümkün

olabiliyor.

5

Memurlar ve işçiler için yıpranma payı nasıl hesap

lanıyor? Eylül 1999’dan öncE hizmEttE bulunan bir kamu çalışanın yıpranma payının tamamı EmEklilik sürEsindEn düşEr. Bu tarihtEn öncE başlayan mEmurun yıpranma payının yarısı da EmEklilik yaşından indirilir. Yıpranma payı hEm EmEkli aylığını hEm dE ikramiyElEri olumlu yöndE EtkilEr. İşçilErdE dE yıpranma yapı, EklEnEn prim gün sayısının yarısı kadar sürE işçinin EmEkli olabilmEsi için doldurulması gErEkli olan yaştan düşürülür. İşçinin yıpranma payı kapsamında olan işlErdE minimum 3 bin 600 gün çalışmış

olması gErEkiyor.

6 Sigortalı olduktan sonra yaşta yapılan düzeltme

dikkate alınır mı? EmEklilik açısından ilk dEfa sigortalı olarak çalışılmaya başlanan tarihtE nüfus kaydındaki doğum tarihi gEçErli olacak. İlk dEfa çalışmaya başladıktan sonra mahkEmE kararıyla yapılan düzEltmElEr EmEklilik işlEmlErindE gEçErli kabul Edilmiyor. Sigortalı olunan tarihtEn öncE yapılan yaş büyütmElEri EmEklilik açısın

dan kabul Ediliyor. 9

Yaş tahsisinin emekliliğe etkisi var mı? Nüfusa gEç kayıt, mEmur hatası, kayıtların yangında zarar görmEsi gibi nEdEnlErlE nüfustaki yaş gErçEk yaşı yansıtmayabiliyor. MahkEmE kararıyla düzEltilmEsi durumunda tEspit EdilEn yaşın sosyal güvEnlik hukuku açısından kullanılması söz konusu olabiliyor. SSK sigortalılarının EmEkli olacağı yaş ilk sigortalılık tarihinE görE hEsaplanıyor, Bağ-Kur sigortalıları için yaş koşulu Haziran 2002 tarihindE kadınların 20 yılı (7200 gün) vE ErkEklErin 25 yılı (9 bin gün) doldurmasına kalan sürEyE görE bElirlEniyor. SGK’nın 2011’dEki gEnElgEsiylE ilk dEfa malullük, yaşlılık, ölüm sigortalarına tabi oldukları tarihtE, doğum tarihlErinin Esas alınacağı düzEnlEndi.

4

Yıpranma payı fiili hizmetten sayılıyor mu? Yıpranma payı fiili hizmEttEn dE sayılıyor. Bu mEslEklErdE hEr yıla 90 gün Ek fiili hizmEt artışı EklEnmEsi durumunda bir yıl çalışan 15 ay çalışmış kabul Ediliyor. NormaldE EmEkliliktE Esas olan 360 gün sayısı fiili hizmEt artışı ilE hEr yıl 360 gün ilE birliktE 60-180 gün arasında farklı oranlarda prim sayısı EklEniyor. Fiili hizmEt sürEsi zammı olarak da bili

nEn yıpranma hakkından 45 iş kolu faydalanabiliyor.

7

Doğum, askerlik borçlanmasına gitmek vergi avantajı sağlar

mı? Yurtdışı borçlanma, doğum, askErlik gibi hizmEt borçlanmasıyla

sigorta gün sayıları artırılabilir. Bu kapsamda sigorta primlErini borçlanma yoluyla ödEyEnlEr işyErinE başvurarak ödEdiklEri

borçlanmaya ilişkin primlErin gElir vErgisindEn indirilmEsini talEp EdEbilir.

8 Staj sigortası doğum borçlanmasında dikka

te alınır mı? Eğitim dönEmindE yapılan stajlar EmEkliliğE Esas olan uzun vadEli sigorta primi olarak ödEnmiyor. Bu nEdEnli sigorta başlangıcı kabul Edilmiyor. Ancak doğum borçlanmasında başlangıç olarak kabul Ediliyor. Staj sonrası doğum yapan kadın çalışanlar, tEscil şartını yErinE gEtirmiş kabul

Ediliyor.

10

Çocuğuma küçük yaşta sigorta yaptırmamın erken

emekliğe katkısı olur mu? EmEkli aylığına hak kazanma koşulları 18 yaş öncEsi işE giriş tarihinE bakılmadan EmEklilik yaşı, gErEkEn prim gün sayısı ilE tEspit Ediliyor. Küçük yaşta yapılan sigortalılık prim günlEri gEçErli olmakla bErabEr ilk sigortalılık tarihini EtkilEmEz. Ancak kadınlarda 20 yıl, ErkEklErdE 25 yıl olan sürE şartının bElirlEnmEsindE sigortalının 18 yaşı doldurduğu tarih sigortalılık başlangıç tarihi olarak dikkatE alınmıyor. 18 yaş dolmadan öncEki sürElEr için ödEnEn malullük, yaşlılık, ölüm sigorta primlEri sadEcE prim ödEmE

gün sayılarının hEsabına dâhil Ediliyor.

11

Staj süre ci dikkate alını

yor mu? MEslEk okulları vE zorunlu stajlar EmEk

liliktE dikkatE alınmıyor. Staj yapılırkEn yaşlılık sigorta koluna prim yatırılmıyor. Bu nEdEnlE hEsapta dikkatE

alınmıyor.

12

Birden fazla SSK numarası olması sorun yaratır mı?

BirdEn çok SSK numarası ciddi sıkıntılara nEdEn olabilir. EmEklilik öncEsi mutlaka sicil numaralarının birlEştirilmEsi

gErEkiyor. 13 Sağlık sorunları nedeniyle erken emeklilik mümkün mü? Sosyal güvEnlik mEvzuatına görE sağlık sorunlarıyla ilgili olarak “malulEn vE EngElli hakkıyla” EmEklilik mümkün.