5. Nesil Savaş ve küresel zorluklar

Dünya tarihinin büyük dönüşümlerinde, ne acıdır ki, savaşların kritik ve yadsınamaz bir rolü söz konusu. Medeniyetlerin, devletlerin yükselişi, duraklaması ve gerilemesi, imparatorlukların güçlenmesi ve çöküşü hep savaşlarla yön bulmuştur. Antik çağdan günümüze, dünya tarihine şekil vermiş olan savaşlar beş nesil değişimi yaşadılar.

her devlet veya kavmin sembollerini taşıyan üniforma ve bayrakların söz konusu olduğu, kılıç, mızrak, gürz gibi silahların kullanıldığı, falanks, hat ve sütun taktiklerinin kullanıldığı, antik dönem savaşları olarak tanımlayabileceğimiz bir dönemdir.

antik dönemden başlayarak süre gelen savaş taktiklerinin gelişme gösterdiği, klasik savaş düzenine yeni anlayışların eklendiği, barutun artık devrede olduğu, yivli tüfek ve top gibi kuyruktan doldurmalı silahların etkili olduğu, esasen ‘ateş ve barut gücü’ne dayalı bir dönemdir.

ikinci nesil savaşlar dönemini ‘erken-modern savaş’ dönemi olarak nitelendirir isek,

dönemi olarak adlandırabileceğimiz, hava gücünün, uzun menzilli silahların devrede olduğu; iki ordu arasındaki savaşın artık noktasında, olmaktan çıkıp, cephelerin gerisine, hatta savaşın esas merkezinden çok uzaklara, sivillerin yaşadığı bölgelere daha fazla sirayet eden bir dönemdir.

Doğrudan doğruya ordular arasındaki savaşın, bir tarafın moral gücünü ve taktiklerini çökertmek amacıyla, sivillere de dokunduğu, ülkenin sivil unsurlarının moralini çökerterek, bir ülkenin savaş gücünün etkisiz kılınmaya çalışıldığı; savaşın acımasızlığı ve vahşetinin artık cephelerin ötesine taşındığı, tümüyle sivillerin yaşadığı bölgelerin havadan acımasızca bombalanabildiği bir dönemdir.

1990’larda Körfez Savaşı ve eski Yugoslavya’nın parçalanmasında gözlendiğimiz yeni bir aşamadır. Cephedeki askerden çok daha fazla zaiyatın sivillere yansıdığı, ‘gerilla’ taktiklerinin daha da ağırlık kazandığı; hatta paramiliter grupların, terör örgütlerinin dahi taşeron olarak kullanıldığı, öne çıktığı, ülkelerin sahada kiraladıkları, silahlandırdıkları taşeronlarla yürüttükleri bir dönemdir.

bu güne kadar ki en tehlikeli aşamadır. 21. Yüzyıl’ın küresel barış umutlarını, sürdürülebilir bir dünya için verilen mücadeleyi en ciddi boyutlarda tehdit eden bir aşamadır. Ülkelerin askeri çatışma içinde olmalarından çok, dijital operasyonlarla birbirlerini çökertmeye çalıştığı, hacker saldırılarının, manipülasyonların öne çıktığı, sosyal mühendislik ve internet üzerinden sosyal medya dezenformasyonlarının bir bombardıman gibi sahayı kapladığı bir dönemi konuşuyoruz.

5. Nesil Savaş dönemi, ülkeler arasında bir savaşı dönemi. Ülkelerin birbirleri arasında ticari, finansal, ekonomik, dijital ve enerji ağırlıklı savaşlar yönettiği bir dönemden söz ediyoruz. Türkiye, bu derece karmaşık ve ürkütücü bir

ve döneminin tam ortasında, Avrasya’ya ümit veren, dünyayı olumlu yönde dönüştürme sorumluluğunu taşıyan ve taşıdığını gösteren, caydırıcılık gücünü perçinleyen bir ülkedir. Bu nedenle,