Sabah

Uzmanlarım­ız ve bilimcilik­leri

- HASAN BASRİ YA/d,N KaVaQ \aOFLQ#VaEaK FRP Wr SMS HBY \a] ’\e J|Qder

&umartesi günü .andilli 5asathanes­i yaptığı düzelt meyle aslında Kahramanma­raş’ta 7 Şubat tarihin de üç büyük ve bağımsız deprem olduğunu ilan etti. .onudan çok anla mıyorum ama kavrayabil­di ğim kadarıyla o kadar ola ğanüstü bir felaket yaşadık ki, jeologlar bile şaşırmış durumda.

İlk saatlerde iki bağımsız depremin ardı ardına olma ihtimali nin ne kadar düşük oldu ğunu anlatan jeologlar bile ikinci depremle şaş kın hale gelmişti. Şimdi sayı üçe çıktıysa sanırım çok daha büyük bir şaşkınlık yaşamak kaçınılmaz.

Bir yandan bu olup bite ni anlamaya çalışırken bir yandan da toplumumuz­da yapılan bilim tartışmala rını içim burkularak izliyo rum. Neden mi? Maalesef bu tartışma da pek sağlık lı biçimde yapılmıyor da ondan.

Bilimle ilişkisi 50 yıl önce kesilmiş uzmanlarım­ız sırf otoriteler­ini pekiştirme­k adına bilim sevici bir tavır la üsttenci bir dil kurmanın ötesine maalesef pek geçe miyorlar.

+epsini kastetmiyo rum tabii ki ama bazıların dan öylesine vülgar ifade ler etrafa saçılıyor ki, insan üzülmeden edemiyor.

Bilim anlayışı bu kadar sorunlu olan bilim insanla rı bizi aydınlatıy­ormuş gibi yapıyorlar. Ama genelde kendi alanlarıyl­a ilgisi olma yan kısımlara dair yorumlar yapmaktan da kendilerin­i alamıyorla­r. Jeolog inşaat anlatıyor. İnşaat mühen disi siyaset konuşuyor. Ardından da beylik lafla ra hapsoluyor­uz. “Bilim çok önemli efendim” deyip bitiriyorl­ar.

Benim bu tür durumlar için geliştirdi­ğim bir kanı var. Bir uzman kendisine sorulan uzmanlık sorusu yerine başka alanlardan cevaplar veriyorsa aslında uzmanlığı sıkıntılıd­ır.

Ama hepsinden önce maalesef birçok kimse bili min ne olduğunu bile anla mamış. Asıl ona yanarım. Bilimsel çalışmalar tabii ki bize bilgi sunar. Ancak bu bilgilerin şaşmaz ve yanıl maz olduğunu düşünenler varsa onlar lütfen bilim yap mayı bıraksın.

Depremin olacağını tabii ki jeologlar biliyor. Biz de biliyoruz. Onlar bizden fark lı olarak nerede ve ne şid dette olacağına dair çok daha iyi tahmin yapabilirl­er. Ancak bu dikkat edin bunlar çoğunlukla tahminden iba rettir.

O nedenle bilimsel bir çalışmada ne kadar ilerlerse niz ilerleyin, kendinize bilim sel bulguları ne kadar reh ber edinirseni­z edinin, bilim mantığına göre yanılma ihti maliniz çok yüksektir. Bunu bile hesaba katmadan bilim sevici bir tavırla konuşanlar o nedenle bana pek inandı rıcı gelmiyor.

Deprem meselesiy le mücadeleni­n çok basit bir işmiş gibi anlatılıyo­r olması bence işin

ve ger çekten doğru düzgün araştırmal­ar yapılması nı da engelleyen bir tavır olabilir.

ciddi yetini sulandıran

O nedenle naçizane tav siyem tüm bilim adamlarına lütfen öncelikle dogmatik ifadeleri bir kenara bırakın da bu meseleyi çok daha sistematik bir biçimde mille tin ve devletin önüne koya cak şekilde çalışın. Daha fazla faydanız olur.

 ?? ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye