Dijital dönüşüm ve teknolojik yenilikler verimliliği artıracak
Son dönemde yerli ve yabancı şirketlerin yatırımlarını yoğunlaştırdığı Türkiye limanları, dünyada rekabet gücünü artırıyor. Limanların altyapısı gün geçtikçe geliştiriliyor. Bunun yanı sıra dijital teknoloji yatırımları sektörün gündeminde sıcaklığını koruyor. Özellikle dijital dönüşümün limanlara entegre edilmesinin önemine dikkat çeken uzmanlar, bu doğrultuda atılacak adımların, limanları daha verimli hale getireceğini vurguluyor. Dijitalleşme, teknolojik dönüşüm ve kapasite artışı Türkiye limanlarını küresel oyuncu haline getirecek.
Türkiye’nin dış ticaretinde önemli yere sahip denizyolu taşımacılığı, yurtiçindeki limanları sürekli yatırım yapmaya itiyor. Türkiye’nin ekonomisine paralel olarak gelişen yük artışı limanların mevcut kapasitelerini artırması bu talebe karşılık vermeye zorluyor. Son dönemde yerli ve yabancı şirketlerin odak noktası haline gelen Türkiye limanları, kapılarını uluslararası sularda faaliyet gösteren gemilere daha fazla açmaya başladı. Kapasite yetersizliği nedeniyle, uluslararası yükleri taşıyan büyük gemilerin uğramadığı limanlarda, durum tersine dönüyor.
Otomasyon sistemleri iş süreçlerini hızlandırıyor
Yapılan yatırımlarla birlikte limanların kapasitesi artığını belirten sektör temsilcileri, teknolojideki gelişmelerin ve dijitalleşme sürecinin sektörün geleceğinde büyük rol oynadığının altını çiziyor. Liman işletmecilerinin modernizasyon, Endüstri 4.0 ve Ar-ge faaliyetleri, kalifiye eleman yetiştirmek gibi konularda etkin olması gerektiği belirtiliyor. Limanların fiziki altyapısının geliştirilmesi ile kapasitenin arttığının altını çizen uzmanlar, teknoloji yatırımlarıyla birlikte dijitalleşme sürecine uyum sağlanması gerektiğini belirtiyor. Dijitalleşme süreci mevcut alışıldık yapı ve mekanizmaları yıkarak yerine yenisinin uygulandığı döneme giriliyor. Özellikle limanlar otomasyon sistemleriyle iş yapma süreçlerini hem hızlandırıyor hemde hata oranını düşürüyor. Bu sürece Türkiye’deki limanların hızlı adapte olması küresel ölçekte rekabetini artıracak.
Yapılan yatırımlarla altyapısı gelişen limanlar, mega gemilerin de yanaşabileceği kapasiteye ulaşmak için faaliyetlerini sürdürüyor. Türkiye kıyılarında uluslararası ticaretin standartlarını karşılayan, global ticarete entegre olan limanlar yer alıyor. Limanlardaki bu gelişme, uluslararası yük taşımalarında Türkiye’yi alternatif ülkeler arasında yerini sağlamlaştırıyor.
Limanlarda 2019 yılının 11 ayında elleçlenen yük miktarı 443 milyon ton oldu. Yük hareketliliğinde sıvı dökme yükler 142 milyon ton ile yüzde 32 paya sahip iken, kuru dökme yükler 137 milyon ton ile yüzde 31 pay aldı. Bu yükleri 109 milyon ton ile konteyner, 48 milyon ton ile genel yük
ler ve 6 milyon ton ile araç taşımaları izledi. 2019 yılının 11 ayında, her ay ortalama 40 milyon ton yük hareketi olduğu dikkate alınırsa yılın yaklaşık 485 milyon ton ile kapanacağı öngörülüyor. 2018 yıl sonu rakamlarıyla 2019 yıl sonu tahminleri karşılaştırıldığında ihracata yönelik elleçlenen yük miktarında yüzde 20 büyüme görüldü. 2018 yılında 110.4 milyon ton olarak limanlardan gerçekleşen ihracatın 2019 yıl sonu tahminlerine göre 132.4 milyon tona ulaşması öngörülüyor.
2018 yılı mal bedeline göre taşıma yöntemlerinde denizyolu ile yapılan taşıma yüzde 65 oldu. Havayolu ile yapılan taşıma ise yüzde 12, karayolu ile yapılan taşıma yüzde 22, demiryolu ile yapılan taşıma ise yüzde 1 oranında gerçekleşti. Ancak tonaj açısından yapılan taşıma yöntemlerine bakıldığında denizyolu taşımaları yüzde 89, karayolu taşımaları yüzde 9, havayolu taşımaları yüzde 1 ve demiryolu taşımaları yüzde 1 olarak gerçekleşti.
Bu yıl yük miktarında yüzde 3 artış bekleniyor
2019 yılında elleçlenen yük miktarının 2018 yılında toplamda ulaşılan 460 milyon ton yük miktarına göre yüzde 5.5 oranında artış kaydedecek. Yük bazında değerlendirildiğinde 2019 yılında sıvı dökme yüklerin 147 milyon ton, kuru dökme yüklerin 141 milyon ton, konteynerin 121 milyon ton (11.5 milyon TEU) ve genel yükün 67 milyon ton rakamına ulaşması bekleniyor. 2020 yılında limanlarda elleçlenen yük miktarının ise yüzde 3 oranında artış göstermesi öngörülüyor.
2002 yılında yüzde 47.2 olan ihracatın denizyolu ile taşınan kısmı, 2018 yılına gelindiğinde yüzde 62.5’e yükseldi. Aynı dönemde ithalatın denizyolu ile taşınan kısmının oranı yüzde 46’dan yüzde 59.6’ya çıktı. Denizyolu taşımacılığının dış ticaretin yanında kabotaj ve transit amaçlı taşımacılık ile limanlarda elleçlenen yük miktarı da genel itibarıyla artmaya devam ediyor.
2018 yılı verilerine göre 391 milyar dolarlık Türkiye dış ticaretinin 238 milyar dolarlık kısmı, yani yüzde 61’i deniz yoluyla gerçekleşti. İhracat açısından bakıldığında 168 milyar dolarlık ihracatın yüzde 62.5’i, 105 milyar dolarlık kısmı limanlarımızda elleçlenerek dış pazarlara ulaştırıldı. Limanlar, tonaj olarak dış ticaret lojistiğinin yüzde 89’u için altyapı sunarak bu konuda diğer taşıma modlarının ve kapasitelerinin açık ara önünde yer alıyor. 2018 yılında