Rekorlarla geçen 2021, durgun 2022 ve belirsiz 2023…
2021’i tüm zamanların üretim ve ihracat rekorlarını kırarak tamamlayan demir çelik endüstrisinin, 2022’de umduğunu tam olarak bulduğu söylenemez. Sektörün ilk 3 çeyrek rakamları geçtiğimiz yılın gerisinde kaldı. Hem iç hem de dış krizler sebebiyle zorlanan sektör, alınacak tedbirler ve sunulacak desteklerle en azından 2023’te rahatlamak ve belirsizlikten kurtulmayı hedefliyor.
TÜRK ağır sanayisinin itici gücü olan demir çelik, muhteşem geçirdiği 2021’den sonra büyük umutlarla başladığı 2022’nin ilk üç çeyreğinden istediğini alamadı. 2021’de 40,4 milyon ton üretim yaparak tüm zamanların en yüksek rakamına ulaşan sektör, Türkiye’yi Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise 7’nci büyük ham çelik üreticisi yaptı. 2021 yılındaki yüksek tonajlı üretim ihracata da pozitif yansıdı. Borular ve diğer çelikten eşyalar da dâhil olmak üzere, miktar bazında 24,7 milyon ton ihracata imza atan sektör temsilcileri, 25,1 milyar dolar ile tüm zamanların en yüksek ihracat rakamına ulaştı.
2022’ye büyük umutlarla başlayan demir çelik sektörü; Rusya - Ukrayna Savaşı ve bu savaşa bağlı enerji krizi, küresel resesyon ve daralan Avrupa pazarı gibi global ve bölgesel problemlerin yanı sıra Türkiye’deki ekonomik koşullardan da etkilenerek hem üretimde hem de ihracatta geçtiğimiz yılın uzağında kaldı. Özellikle yaz aylarındaki enerji kesintileri ve artan enerji fiyatları, sektör temsilcilerinin en büyük sıkıntısı oldu. Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Genel Sekreteri Veysel Yayan’ın verdiği bilgiye göre özellikle 3’üncü çeyrekte gözlenen ortalama %19’luk daralma, yılın ilk üç çeyreği itibariyle, üretimin %9,3 ile 27,3 milyon ton seviyesine gerilemesine neden oldu.
SEKTÖRÜN 2022’Yİ 34 MİLYON TON ÜRETİMLE KAPATMASI BEKLENİYOR
Türkiye'nin çelik ihracatı hakkında bilgi veren Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Aslan ise sektörün 2022’nin ilk 9 ayında miktarda yüzde 11 düşüşle 15,8 milyon ton, değerde ise yüzde 9 artış ile 17,1 milyar dolarlık çelik ihracatı gerçekleştirdiğini söyledi. Değer bazındaki artış olumlu görünse de tonajdaki düşüş sektörü rahatsız etti. Sektörün önemli isimlerinden Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, mevcut koşullar sebebiyle geçen yıl 40 milyon tonu aşan toplam sektör üretiminin bu yılı 33-34 milyon ton seviyelerinde tamamlayacağını belirtti.
SEKTÖR, 2023’TE BELİRSİZLİKTEN KURTULMAYI HEDEFLİYOR
Sektör temsilcilerinin en büyük çekincesi; küresel, bölgesel ve yerel sorunlar nedeniyle 2022’de, hem arz hem de talepte başlayan durgunluğun, 2023’te de devam etmesi. Türkiye’nin en büyük pazarı olarak kabul edilen Avrupa Birliği’nde enerji sıkıntısı nedeniyle endüstrinin yavaşlaması, Türk çelik üreticisinin ihracatını doğrudan etkiliyor. Ancak Avrupa’nın enerji krizi yaşaması Türkiye açısından bir fırsatı da beraberinde getiriyor. Enerji yoğun bir sektör olan demir çelikte Avrupa’da üretimin durması, 2023’te Türkiye’yi ‘yakındaki güvenilir tedarikçi’ sıfatıyla öne çıkarabilir. Sektör temsilcileri önümüzdeki yıl demir çelik sektöründe Avrupa kaynaklı bir talep yoğunluğu bekliyor.