Bursa’da Beyaz Günler
White Days in Bursa
Osmanlıların geride büyük bir kültür mirası bıraktığı Bursa, kar yağdığında başka bir güzelliğe bürünüyor. Şehirde kalmayı tercih edenler kaplıcaların sıcacık sularında dinlenirken hareket isteyenler Uludağ’da kayak yapmaya çıkıyor. Ben ikisine de varım! Home to a great cultural heritage from the Ottomans, Bursa takes on a different beauty when it’s blanketed in snow. While those who prefer to stay in the city relax in the hot springs, others looking for adrenaline
climb Mount Uludağ to ski. I’m up for both!
Medrese, cami, darüşşifa, imarethane, hamam gibi yapılarıyla külliyeler… Karagöz ile Hacivat’ın gölgelerinin karıştığı sokaklar… Yüzlerce yılın yorgunluğunu ağaçlara yaslanmış gövdeleriyle anlatmaya çalışan mezar taşları… Kim bilir hangi sandıktan çıkan eski eşyaları satan antikacılar ve içlerinde ticaretin bugün de devam ettiği hanlar... Üzerine tereyağı dökülen, iştah açıcı İskender kebap… Bacalarından buhar tüten kaplıca otelleri… Özetle, Bursa’nın merkezindeyim.
Emir Sultan Camii’nin bulunduğu yokuştan iniyorum. Cumbalı rengârenk evlerin önünden geçip panjurların ardında yaşanan koşuşturmaları hayal ederek turkuaz renkli çinilerle kaplı Yeşil Türbe'ye varıyorum. Merdivenlerin başında durup iki selvi arasından görünen türbenin çinilerle kaplı kapısının güzelliğini seyrediyorum bir süre. Türbenin içine girdiğimde duvarlardaki çiniler pencerelerden gelen gün ışığıyla daha çarpıcı bir hâl alıyor. Türbeden çıkıp Yeşil Camii'ye doğru ilerlerken aklımda ressam Osman Hamdi Bey'in Kaplumbağa Terbiyecisi adlı tablosu var. Osman Hamdi Bey tabloda mekân olarak bu caminin üst katını resmetmişti.
Kulliyyahs (complexes) home to madrasas, mosques, hospitals, hospices, and bathhouses; the streets where Karagöz's and Hacivat’s shadows once intermingled; tombstones leaning on trees that strive to narrate their centuries-long fatigue; antique dealers selling vintage objects discovered in somebody's chests and inns that keep trade alive; the savory İskender kebab served with melted butter; and hot spring hotels with steaming chimneys… In short, I’m in the city center of Bursa.
I’m walking down the slope that hosts Emir Sultan Mosque. I pass by colorful houses with bay windows, imagining the flutter of activity they hide behind their blinds, and arrive at Yeşil Türbe (Green Tomb) covered with turquoise tiles. I stand at the head of the stairs and gaze at the beauty of its tiled door seen between two cypress trees. I walk inside the mausoleum and realize the tiles on the walls become even more striking with the sunlight filtered through the windows. As I leave and head for Yeşil Cami (Green Mosque), I think of the painting The Tortoise Trainer by Osman Hamdi Bey, which features the upper floor of this mosque in the background.
Çıkışta Tophane'ye yürürken, ani bir kararla, Bursa’nın içinde kıvrılarak akan Gökdere Nehri’ndeki Irgandı Köprüsü'ne yöneliyorum. Bursa’yı yürüyerek gezmem için beni teşvik eden kış güneşine uyup köprü üstündeki el sanatları atölyelerini dolaşıyorum. Köprü 1442 yılında yapılmış ve zaman içinde birkaç kez yenilenmiş. Eski hâline sadık kalınarak 2004 yılında restore edilen arastalı köprüdeki atölyelerde birbirinden güzel resimler, ebrular, cam eşyalar doğuyor.
Dükkânlar ve tezgâhlar arasında gezdikten sonra Tophane Parkı'na geçiyorum. Burada Osmanlı tarihinin iki büyük isminin türbesi var. Biri, kısa bir süre içinde imparatorluğa dönüşen Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’ye, diğeri 1326 yılında Bursa’yı fetheden oğlu Orhan Gazi’ye ait. Bursa, Edirne’nin fethine kadar Osmanlı’nın başkenti; sonraki dönemlerde de imparatorluğun önemli bir şehri oldu; gördüğüm Osmanlı mirası camiler, çarşı ve hanlar bunun göstergesi.
Osmanlı’nın son eserlerinden biri olan Saat Kulesi bana biraz hızlanmam gerektiğini söylüyor. Değil mi ya, zaman uçup gidiyor! Parkın
On my way out, as I walk towards Tophane, I change my mind and head for Irgandı Bridge over Gökdere River that meanders through the city. Yielding myself to the winter sun which encourages me to explore Bursa on foot, I wander around the handcraft workshops on the bridge, which was built in 1442 and has been renovated a few times. The bridge was last restored in 2004 according to its original planning and hosts an Ottoman bazaar (arasta in Turkish) where workshops create beautiful paintings, marbling, and glassware.
After walking around the shops and stalls, I arrive at Tophane Park, which hosts the mausoleums of two great personalities of Ottoman history. One belongs to Osman I, the founder of the Ottoman state that quickly became an empire, and the other to Orhan, his son, who conquered Bursa in 1326. The city served as the Ottoman capital until the conquest of Edirne and thereafter remained an important city for the empire. The Ottoman
Uludağ'dan Bursa merkeze indiğinizde kendinizi termal otellerin sıcak sularına
bırakabilirsiniz.
When you travel down from Mount Uludağ to the city center of Bursa, you can relax in
the thermal hotels' hot waters.
merdivenlerinden inip Koza Han'ın önündeki meydana geliyorum. XV. yüzyıldan kalma İpek, Emir, Fidan hanlarının arasında keçecileri, yorgancıları, hallaçları, zahirecileri dolaştıktan sonra Bursa hanlarının 600 yıllık tarihini sahneleyen Koza Han'ın avlusundaki masalardan birine oturuyorum. Kese kâğıdının dışından bile elimi yakan kestanenin yanına mis kokulu bir çay geliyor. Koza Han demek, ipek demek. Üst kattaki dükkânlarda eşarplardan bluzlara, şallardan metrelik kumaşlara kadar ipekten yapılmış çeşit çeşit ürün karşısında seçim yapmakta zorlanırken ipek üzerine kök boyalarla işlenmiş Kaplumbağa Terbiyecisi'ni görünce aradığım güzelliği bulduğumu anlamam hiç de zor olmuyor.
Bursa’nın sembol yapılarından biri olan Ulu Camii, adına yakışır şekilde heybetli. 20 kubbeli bu cami, Beylik dönemi Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden biri. İçeri mosques, bazaar, and inns are all symbols of its past prominence.
The Clock Tower, one of the last Ottoman structures, tells me to gather speed. Time really flies by! I climb down the stairs of the park and arrive at the square in front of Koza Inn. After visiting felt makers, duvet sellers, cotton fluffers, and grain stores hidden between the İpek, Emir, and Fidan Inns dating back to the 15th century, I sit at one of the tables in the courtyard of Koza Inn offering a view of the 600-year-long history of the inns in Bursa. I treat myself to roasted chestnuts, which are hot enough to burn my hand even inside a paper bag, and a cup of fragrant tea. Koza Inn is synonymous with silk. While it’s hard to choose from many products at the upstairs stores that sell everything silk from scarves to blouses, shawls to fabrics, I finally find what I’ve actually been looking for: a reproduction of The Tortoise Trainer woven in silk and colored with dyer’s madder.
girdiğimde kısmen aydınlatılmış iç mekânın loş atmosferi beni etkiliyor. 40 usta hattatın ayetler, dualar nakşettiği sütunları, duvarları karşısında hayranlıkla duruyorum. Caminin ortasında yer alan 16 kenarlı, mermerden yapılmış şadırvanda namaza hazırlananlar abdest alıyor. Gösterişli mihrabının güzelliğini seyrederken Karagöz ile Hacivat aklıma geliyor... Geleneksel gölge oyununun başkahramanları olan Karagöz ile Hacivat, halk arasındaki inanışa göre, bu caminin inşaatında çalışan iki usta demirciymiş. Başka bir iddia ise mihrapla ilgili; 1399 yılında yapılan bu harika eserin üzerindeki çiçek motiflerinin Güneş sistemini tasvir ettiği yönünde.
Akşamüstü Çekirge semtindeki Karagöz Evi’nde gölge oyunu ustalarına ve onların eserlerine ayrılan salonları ziyaret ettikten sonra Bursa'daki ilk günümü adı bu kent ile özdeşleşen İskender kebap yiyerek taçlandıracağım. Tercihim, Tayyare Kültür Merkezi’nin hemen yanındaki, Köşe Mavi Dükkân adıyla bilinen kebapçı oluyor. 1867’den beri süregelen bu lezzet için herkes gibi ben de sıraya giriyorum. Yemekten sonra otelime dönüp günün yorgunluğunu tesisin içindeki sıcak su havuzlarının birinde atıyorum. Kaplıcalar Bursa’nın Oylat beldesinden Yalova’ya kadar uzanıyor. Bu şifalı
The Grand Mosque, one of the landmarks of the city, is as magnificent as the name implies. Featuring 20 domes, the mosque is one of the finest examples of Ottoman architecture from the Beylic period. Inside I am impressed by the dimly lit atmosphere. I admire the columns and walls decorated with verses and prayers written by 40 master calligraphers. People are performing ablution for the prayer around the hexadecagon marble water tank with a fountain in the center of the mosque. As I gaze at the beautiful mihrab, I think of Karagöz and Hacivat. The lead characters of traditional Turkish shadow theater, Karagöz and Hacivat are rumored to have been two master blacksmiths who worked during the construction of the mosque. Another story tells us about the mihrab. The floral motifs on this magnificent work of art, which was constructed in 1399, symbolize the solar system.
After visiting the halls at Karagöz House in the district of Çekirge that are reserved for puppet masters and shadow theater plays in the late evening, I decide to polish off my first day in Bursa with İskender kebab, a dish which has become almost synonymous with the city. I opt for the kebab restaurant Köşe Mavi Dükkân, right next to Tayyare Culture Center. Just like everyone else, I join the queue to try this delicacy that has been served since 1867. After the meal, I head back to the hotel and relax at one
sular insanın hem bedenindeki hem de ruhundaki yükü hafifletiyor.
Ertesi gün şehir merkezini ardımda bırakıp teleferikle Uludağ'a çıkıyorum. Bursa'nın yokuşlarındaki son evler de aşağıda kalınca ormanlar başlıyor. Kuru dalların üzerine yağan kar incecik bir dantel gibi sarmış ağaçları. Hiç rüzgâr esmiyor, orman uykuda. Derken, dalları saran kar biraz kalınlaşmaya başlıyor. Altımıza bembeyaz bir halı serilmiş sanki. Manzara insanı çocuklaştırıyor; kabindeki turistlerle sevinç çığlıkları atıyoruz. Ama sesimiz biraz fazla çıksa karlar dallardan dökülüverecek duygusu içindeyiz. Teleferik yükseldikçe kar kalınlığı artarken ağaçların cinsi de değişiyor ve tepeleri çamlar kaplıyor.
Teferrüç Mahallesi’nden hareket eden teleferik Sarıalan'a 20 dakikada ulaşıyor. Sonrasında minibüslerle yaklaşık yedi kilometrelik of the facility’s hot spring pools. The hot springs in Bursa spread from the district of Oylat to the city of Yalova. The healing waters help you relax both in mind and body.
Next day, I leave the city center and take the cable car up to Mount Uludağ. Forests greet me as I pass the last few houses on the slopes of Bursa. Snow on dry branches adorns the trees like fine lacework. There’s no wind, and the forest is almost in slumber. Gradually, the snow on the branches gets thicker; below our feet is a paper-white carpet. The view makes us feel like children again, and we joyfully cheer along with the tourists. Yet, we also fear that if we were to raise our voices slightly higher, we might move the snow on the branches! As the cable car climbs higher and the snow becomes thicker, we see new trees and the hill is slowly covered with pines.
The cable car takes off from the neighborhood of Teferrüç and reaches Sarıalan in 20 minutes.
bir yolculuk yapıp oteller bölgesine varıyorum. Ortalık karla kaplı, güneş pırıl pırıl ve gökyüzü masmavi. Bu yolu arabanızla kat ederseniz çok güzel Uludağ manzaraları göreceğiniz köylere de gitme şansı bulabilirsiniz. Teleferik hattının ve istasyonların yenilenmesiyle Bursa’dan çıkıp en fazla bir saat içerisinde pistlerde kaymaya başlıyorsunuz. Üstelik kayak malzemeleri taşımanıza da gerek yok, otellerde malzeme kiralamanız mümkün. Telesiyejle pistlerin yukarısına çıkarken keskin soğuktan yüzümü korumaya çalışıyorum ama gördüğüm manzara bu soğuğa değer. Çamların arasından yukarı çıkarken gördüklerim de, aşağı inerken karşılaştığım manzara da hayli etkileyici. Bursa bir bulut denizi altında… 2 bin 543 metrelik yüksekliği ile Türkiye'nin en büyük kış ve doğa sporları merkezinde kayakçılar zorluk derecesine göre seçtikleri pistlerde kayak yapıyorlar. Uludağ'a gelmek için kayak yapmanız şart değil. Karlı manzaraların, sıcak şöminelerin, ışıklı fotoğrafların peşindeyseniz Uludağ’ın size de sunacağı çok güzellik var ve bu güzellikler kar kış demeden sizi bekliyor. Next, I hop on to a minibus and travel for nearly seven kilometers to arrive to the hotels’ area. Snow is everywhere, the sun is shining, and the sky is bright blue. If you prefer to drive along this road, you will also be able to visit villages that offer beautiful views of Mount Uludağ. Thanks to the renewed cable lift and stations, it takes only an hour from when you leave Bursa to find yourself skiing down the slopes. Moreover, you don’t have to bring any skiing equipment because you can rent them at the surrounding hotels. I take the chair lift to arrive at the tracks, trying to protect my face from the bitter cold, but the scenery is definitely worth it. I’m very impressed by what I see among the pines on my way up and the view spreading before me as I make my way down. Bursa lies underneath a sea of clouds. Skiers enjoy themselves on tracks with many levels of difficulty at Turkey’s biggest winter and nature sports center at 2,543 meters. Skiing is not a prerequisite to visit Mount Uludağ. If you’re after snowy views, warm fireplaces, and illuminated photographs, Uludağ has many beauties to offer that can be enjoyed year round.