Ergün Efendioğlu: “Şirketi çocukların raporlarından takip ediyoruz” Hepiniz Trabzonspor’u mu tutuyorsunuz?

Ergün Efendioğlu: “We follow our company from children’s reports”

Birarada yapmayı en çok sevdiğiniz şey nedir? Benzer hobileriniz var mı?

Halis:

Birarada yemek yemekten, sinemaya gitmekten büyük keyif alıyoruz. Hatta sinema etkinliklerimiz de oluyor.

Ergün : Perşembe günleri ailecek akşam yemeği yiyoruz. Gelinler, torun çocuklar hep birarada. Pazar günleri de kahvaltıda biraraya geliyoruz. Bazen de Trabzonspor’un devre maçları oluyor, onu da beraber izleyip, beraber ağlaşmayı seviyoruz.

Bütün aile Trabzonsporlu. What are the things you love doing together? Do you have similar hobbies?

Halis:

We take great pleasure in eating together, going to the cinema. We even have cinema events.

Ergün: We have a family dinner on Thursdays. Brides and grandchildren are always together. On Sundays, we come together for breakfast. Sometimes we watch Trabzonspor’s soccer games together. Do you support the same team? The whole family is fan of Trabzonspor.

Şirket içerisindeki otoriteyi çocuklara bırakmak, içerisinde sizin olmadığınız bir yönetimde elde edilmiş bir başarı sizde neler hissettiriyor?

Ergün:

Ben şahsım adına çok mutlu oluyorum. Çocuklarım da biliyor zaten. Kurumsallaşma adına beş yıldır profesyonel anlamda tamamen kendimi geri çektim, çocuklara devrettim ve bütün samimiyetimle söylüyorum, bu genç yaşlarına rağmen bizden daha başarılılar. Belki yeni teknolojilere kolay adapte oldukları için bütün şuan ki ortam onların dünyasına daha uygun düştüğü için. Ama şu bir gerçek tesbit, çocuklar şu anda bizden daha iyi yönetiyorlar çünkü çok daha iyi veri alabiliyorlar. Emre’nin ve Halis’in çıkardığı raporları bilançodan yönetmeyi öğrendik artık. Onlar operasyonel anlamda şirketin en çok nerelerinde kırmızı kalemler var, huzuli giderler nereler, biz hangi ürünlerde daha çok kar ediyoruz gibi raporlar hazırlayarak bize sunuyorlar. Bu raporları yapan onlar. Hangi müşteriden daha iyi verim elde ediyoruz. Bunları biz daha önce biraz bodoslama götürüyorduk. Ama şimdi bütün ince hesapları işin içine katarak teknik verilerle de destekleyerek hangi taştan kar ediyoruz, bizim gece, gündüz üretiminde elektriğin fiyatına varıncaya kadar herşeyi detaylandırıyorlar. Çünkü bugün işletmelerin karlılığı detaylarda gizli. Hani diyorlar ya “ya kimsenin yapmadığını yap, ya da kimsenin yapamadığını yap”, şu anda sektörde çok az firma kurumsallaşarak marka yaratarak ikinci jenerasyonun önünü açtı. “Hep ben” demeyen çok az yönetici var, biz abim ve Erkan ile işimizi bir aile anayasası çerçevesinde uzlaşmak kaydıyla çocuklarımıza emanet ederek onlara duyduğumuz güveni gösterdik. Rahmetli babam da öyle yapmıştı. Biz şimdi daha gelip danışılıp, şunda takıldık ne yapabiliriz denildiği noktada devreye giriyoruz. Bundan da çok mutluyuz. Şirketimiz de özellikle son beş yıldır, geldiği noktanın genel mimarı bu çocuklar.

How do you feel when you see the success of your children after you handed over the management to them?

Ergün:

I am very happy on my behalf. My kids know it. I have withdrawn myself professionally for the last five years, in the name of institutionalization and handed over the business to my children. I can proudly say that they have been doing better than we did in our term, in spite of their new ages. Maybe because of the current environment which is more suitable for their generation or maybe because they are easily adapted to new technologies. But the fact is, children are managing better than we did, because they are able to access data easier. We have learned to manage reports of Emre and Halis from the balance sheet. In the operational sense, they are presenting us reports they prepared regarding the most profited products, unnecessary expenses and customer relations. We used to do these superficially. Now they are writing everything down in detail and support their reports prepared regarding production process including the price of electric during day production, with technical data. Because today’s profitability is hidden in the details. As they say, “Do something that no one does or do something that no one can do.” Now, very few companies in the sector have institutionalized and opened the way for the second generation. Very few managers do not only think about themselves. We, my brother and Erkan, showed our children that we have faith in them by handing over our business if they work in peace around our family constitution. Our deceased father did the same. Today, we are stay in the background and interfere with their situations when needed. We are also very happy with this. The architects of the current success of our company for the last five years are our children.

İyi ki oğullarım/ babam yanımdaymış dediğiniz bir iş deneyimi oldu mu?

Ergün:

Özellikle son zamanlarda bazı yatırımlarımızda çocuklar çok zarar ettiğimiz bazı hususları bize analizlerle getirerek ispat ettiler. Yaptığımız bazı yatırımların doğru olmadığını işletmenin zarar ettiğini verilerle getirerek belki de şirketi çok daha kötü bir noktaya gitmekten kurtardılar. Abartmadan söyleyebilirim ki, o verilerle bu şirketi iflastan kurtardılar. Bu yüzden özellikle son zamanlarda çok fazla; iyi ki çoçuklar varmış diyorum. Bizi belki de ipten aldılar.

Halis: Yönetim kurulunu bir şeye ikna etmek istediğimiz zaman, basamak oluyorlar. Yatırımla ilgili babamın bahsettiği şeylerden birkaçını ben söyledim ama ben söyleyince “bu ne anlar” oluyor genel olarak. Ama babamı ikna edip de yönetimde bunu dile getirdiği zaman etkisi ayrı oluyor. Rakamları ben çıkarıyorum ama elçiliği babam yapıyor. “İyi ki amcam var” dediğim zamanlar da oluyor.

Emre: Ben her zaman diyorum “iyi ki varlar” diye çünkü bizi yetiştirenler de onlar, bizim çocukluğumuzda bize verdikleri destek, eğitimimize gösterdikleri özen ve özveri ile yetiştirdikleri için elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. Onlardan da iyi olmaya gayret ediyoruz. Kendileri ortaokul, lise terk olmalarını rağmen bize üniversite okutturdular her türlü aktiviteyi yapmamız için ön ayak oldular. Maddi manevi çok ciddi destekleri oldu. Hatta olmaya da devam ediyor Ve o yüzden hepsi için “iyi ki varlar” diyorum.

Have you ever had any business experience that made you think you are lucky to have your sons / fathers with you? Ergün:

Especially in some of our investments made in recent years, the children proved us our mistakes on some of our investments, which we failed. They explained us with data that some of the investments we had made was not productive for our business and incurred losses, so they saved the company from going to a worse point. I can say without exaggeration that they saved this company from bankruptcy thanks to that data. Then I said, “thanks god we have these good children.”

Halis: When we want to convince the board of directors of something, they become a mediator. When I talk about some of the investments that my father mentioned of at the board meetings they don’t take them serious enough. But, when I convince my father to talk about those investment ideas, they react positively. I am the one who do the calculation and prepare data, but that is my father who persuades the board. There are also times when I say, “Fortunately I have my uncle.”

Emre: I am always thankful for having my father and my uncles working with us. They raised us. We owe them for everything they did since our childhood. They made us study and grow up in a best way possible. We try to be better than them. Although they dropped out high school, they gave us university education and helped us to do all kinds of activities. They gave us moral and material support and they still do. Therefore, I always say, “It’s good that I have all of them.”

Babalar çocuklara çok kolay müdahale ediyor da çoçuklar babalara müdahale ederken olay çıkıyor genelde. Mesale babanızın yaptığı ama sizin çok hatalı bulduğunuz bir konuyu babanızla tartışma cesaretinizi kendinizde bulabiliyor musunuz? Ergün: Gerçekten o demokratik ortamı sağladığımızı düşünüyorum. Ama yine de bu sorunun yanıtını çocuklar versin.

Emre: Bu konuda çok rahat olduğumuzu rahatlıkla söyleyebilirim.

Halis: Kim haklıysa, karşı tarafı ikna ediyor, onlar haklıysa onlar bize verileri sunup evet onlar haklıymış diyoruz.

Benim oluyor. O da şöyle. Taş işi zevkli bir iş, ama rakipler çok acımasız. Şöyle acımasız, benim burada iş güvenliğim, çevre uyumum tam. Maaşım düzgün. Aynı zamanda maaşım neyse devlete ödediğim vergi de aynı ama bazı şehirlerde atölye fabrikası arası iş yapan rakiplerime bakıyorum, bir este koyuyor, ocaktan molozu alıyor. Koyuyor estenin başına Suriyeliyi Afganlıyı, Pakistanlıyı. Çevre uyumu deseniz yok. Arıtmanın çamurun nereye gittiği belli değil. İş güvenliği kuralları tam değil. Maaş zaten resmi bir maaş yok. 1200-1300 TL civarlarında maaş ödeniyor. Ben bu adamla nasıl rekabet edeceğim. Benim mermerim pahalı, onların ki ucuz oluyor. Fathers interfere with children very easily, and when children do the same, it’s usually a problem. Do you have the courage to argue with your father of a subject that your father has done which you disagree? Ergün: I really think we have that democratic environment. However, let the children answer this question.

Emre: I can easily say that we are very comfortable about this.

Halis: If a part is right, it persuades the others with proper data and reports. Than, we all agree with them. Natural stone industry is a difficult sector. Have you ever wish you were in another line of business?

Emre:

I feel it sometimes. Let me explain. Stonework is an enjoyable job, but opponents are so cruel. Here, my job security is high. I am in harmony with the environment. My salary is good. At the same time, I pay my tax to the state. But in some cities, I see my competitors who do the same business working with Syrian, Afghani, Pakistani employees. There is no harmony with the environment. They don’t even treat the sludge. They do not care about job security. There is not even an official salary. The salary paid is at around 1200–1300 TL. How can I compete with this people? My production costs are expensive but theirs are getting cheaper this way.

Halis: Doğal taş sektöründe faaliyet gösteriyor olmaktan çok mutluyum. Çünkü işin içinde hem sanat var, hem ticaret var, hem dünya ile ilişkiler var, hem teknoloji var, Yeni teknolojileri de takip etmeliyiz ki fabrikacılığımızı daha da iyi yapalım. Sanatı takip etmeliyiz ki mimarlar nelerden hoşlanıyor, güncel trend nereye gidiyor. Dünyayı takip ediyoruz, Çinle, İtalya ile ticaretimiz var. 60’a yakın ülke ile ticaretimiz olduğu için dünyayı da takip etmek zorundayız. Ona göre inişleri çıkışları takip edip ona göre hamleler yapıyoruz. Bir tane işin içinde bu kadar çok kolun olduğu bir sektör olduğu için çok seviyorum. Bir gün hiç unutmam Rüştü Hoca gelmişti. Babamın da dostu, “Tüm mermer sektörü için konuşuyorum yazıklar olsun” dedi. “Neden öyle diyorsunuz Hocam” dedim “buğday bir yılda yetişiyor, onu öpüp başımızın üstüne koyuyoruz. Nimet bu nimet diye. Siz Türk mermer sektörü milyonlarca yılda oluşmuş mermerleri çok ucuz fiyatlara satıyorsunuz ondan dolayı diyorum” demişti. Onun bu sözünden çok etkilendim hiç de unutmuyorum. Çok doğru bir söz. Üzüldüğümüz bir nokta var mı diye sordunuz, üzüldüğüm nokta bu, Buğdaya nimet gözü ile bakıp mermere nimet gözü ile bakmıyoruz. Üzüldüğüm nokta birincisi çok ucuz fiyata gitmesi, ikincisi de bunun da sebebi de sektörün içerisinde cahil kesimin olmasından dolayı. Kalifiye eğitimli kesim arttıkça fiyatların da hak ettiği seviyeye geleceğini düşünüyorum. Fiyat odaklı değil kalite, marka, sanat odaklı rakabet olması gerekir.

Halis: I am very happy to be active in the natural stone sector. Because this business involves both art and trade. It includes technology and communication with people. We should follow the new technologies so that we can improve our factory even better. We must follow the latest trends in art to find out what architects like and what the current trends are going. We are following the world and make trade with China and Italy. We have to follow the world because we make natural stone trade with nearly 60 countries. We take action by following the difficulties in the world sector. I love this business since it requires knowledge and interest with many other branches. One day, my father’s friend Rüştü Hoca came to see me. He said: “Shame on the entire marble sector. Marble is a blessing like wheat. It is very sad to Turkish marble producers sell these valuable blessing which is formed in millions of years at very cheap prices. I was very impressed by this statement and never forget it. He was completely right. If you ask me what I regret. On behalf of the whole sector, I regret of selling these valuable resources under their value.

There are two points that make me upset. One is selling natural stone under its value and the other is the presence of ignorant people in the sector who causes this situation. As long as the number of educated people in the sector increases, I believe the prices go up. The competition should not be price focused but quality, brand, artoriented instead.