TARIM SEKTÖRÜNE GİRMEK İSTEYENLERE TAVSİYELER

‘Melek yatırımcı’ Hasan Aslanoba’dan

1- Bu işi seviyorsanız yapın

Bursa’da kurduğu Boğazköy besi çiftliği ve 1,100 dekarlık alana sahip Bostandere’de gerçekleştirdiği organik sebze ve meyve üretimi ile tarım sektörüne adım atan Aslanoba, bu alanda yatırım yapmayı düşünenlere şu çağrıda bulunuyor: “Gerçekten bu işi sevmeleri gerekiyor. Bu bir aşk, sevda işi. Sadece para yatırmakla bu işte başarılı olunmuyor. Sizin, tarladaki o ürünleri, çiftlikteki hayvanları sevmeniz ve ilgilenmeniz lazım. Başka türlü mümkün değil.”

2- İşinizin başında durun

Tarım insanların 7/24 mesaisini alan bir sektör. Aslanoba, yatırımdan önceki araştırmalarına karşın bir itirafta bulunuyor: “İşin içine girmeden önce bu kadar zor olduğunu tahmin etmiyordum.” Canlı ile uğraşılan bir alan olduğu için tarım sektöründe işinizin başında durmanız ve üretimden pazarlamaya kadar tüm süreci denetleyerek olumsuz gelişmelere anında müdahale edebilmeniz kritik önemde.

3- Doğru ekip ile çalışın

Her ne kadar işinizin başında duracaksanız da eğer sektörle ilgili yeterli deneyim ve bilgiye sahip değilseniz riski bertaraf etmenin yolu doğru bir ekiple çalışmaktan geliyor. Tarım sektörünün hem bitkisel hem de hayvansal üretim tarafında canlı ile uğraşıldığı için oldukça zor bir alan olduğunu hatırlatan Aslanoba, “Uzmanlık gerektiren bir iş kolu. Bu alanda Ar-Ge çalışanlarımız, ziraat mühendislerimiz, veteriner ve zooteknistlerimiz var. Bu konuda ciddi bir ekip ile çalışıyoruz” dedi.

4- Fizibilite çalışmasını iyi yapın

Yatırım öncesi bu konuda ciddi hazırlıklar yaptıklarını ve sektöre yönelik analiz ve fizibilite çalışmaları yürüttüklerini ifade eden Aslanoba, “Her yönüyle örnek bir tesis kurarken sektöre yönelik ciddi araştırmalarımız oldu” dedi. Bu konuda belki de bir diğer nokta, yatırım öncesi mevcut işletmeleri gezerek bilgi sahibi olmak. 5- Finansman hesabını iyi yapın

Evdeki hesap çarşıya uymayabilir. Kağıt üzerinde yapılan yatırım maliyetine yönelik hesapların iyi bir fizibilite çalışması sonucu elde edilmesi önemli. Bakın Hasan Aslanoba bu konuda ne diyor: “Tarım sektörüne yatırım yapacakların bu konuda ciddi bir kaynak ayırması gerekiyor. Bu işler bazen bir sene çok kötü giderken bir sonraki yıl çok iyi gidebiliyor. Finansman hesabını iyi yapmak gerekiyor.” Özellikle son yıllarda iklim şartlarının tarımı olumsuz etkilediği bir ortamda mali anlamda B ve C planınız hazır olsun.

6- Pazarlama sorununu baştan çözün

Bu alanda daha önce faaliyette bulunmamış olan yatırımcıların gözden kaçırdığı en önemli noktalardan bir tanesi işin satışpazarlama kısmı. Genelde yatırımcı konunun sadece üretim aşamasına odaklanıyor. Ama daha da önemlisi ürettiğiniz gıda ürünlerini değer fiyatına satabilecek pazarı bulabilmek. Aslanoba, aday yatırımcılara, “İşin müşteri tarafını mutlaka bir şekilde çözmeleri gerekiyor. Bu internet üzerinden satış olabilir ya da ticari müşterilere satış olabilir” diyor.

7- Sabırlı olun

Bir çok işte sabır gerekir ama tarım sektöründe yatırım yapanların daha uzun süreli sabra ihtiyacı var. Özellikle üretim aşamasının oldukça meşakketli ve uzun sürdüğü tarım sektörü için Aslanoba, yatırım planı yapanlara “Bu çok uzun soluklu bir iş ve çok sabırlı olmaları gerekiyor” diyor. Hemen hatırlatalım... Aslanoba, önce işin tarımsal üretim tarafına odaklanarak son

5-6 yıl boyunca tarımsal araziler toplamış. Bu araziler parça parça olduğu için de yıllar içinde birleştirdikten sonra yatırımını hayata geçirmiş.

8- Üretim stratejisi şart

Türkiye’de tarım sektörünün kronik problemlerinin başında yüksek girdi maliyetleri ve verimlilik sorunu geliyor.

Kârlı bir işletmenin olmazsa olmazı hem hayvansal hem de bitkisel üretimde mekanizasyon, doğru teknik, bilgi ve planlı üretim stratejileri. Bu noktada işletmenizin kurulduğu lokasyon dahi satışın yapılacağı bölge açısından kritik önemde.

9- Gıda yatırımlarında teknolojiyi göz ardı etmeyin

Hem yatırımcı hem de girişimci olarak gıda ve teknolojinin birleştiği alanlara çok büyük ilgisi olduğunu söyleyen Aslanoba, tarım sektörüne yatırım yaparken yeni trendlere de dikkat çekiyor. Aslanoba, “Gıda ve teknolojinin birleştiği alanlarda çok ciddi yatırımlar var. Bugün mevcut gıda tedarik zincirinde önemli sorunlar var. Bu sorunların çözülmesinde teknoloji ciddi fırsatlar sunuyor. Trendin bu tarafa kaydığını görerek yatırım kararı aldım” dedi. Başlangıçta satışları daha çok ticari müşterilere yönelik olarak gerçekleştirdiğini ve en sonunda işi son tüketiciye kadar getirdiklerini belirten Aslanoba, “Bunu e-ticaret işine dönüştürdük. Bu sayede tarım, gıda ve teknolojiyi birleştiren uçtan uca bir iş modeli oluşturduk” diye konuştu.

10- Sektördeki sorun ve açıklardan fırsat yaratın... Krizi fırsata çevirin

Tüketici, bugünkü modern gıda perakendesi zincirinde güvenli gıdaya ulaşmakta zorluk çekiyor. Bu noktada üreticiden tüketiciye aracısız bir şekilde güvenli gıdayı ulaştırmayı başaranlar kazanıyor. Kırmızı ette hem fiyat hem de güven sorunu olduğu için dikey entegre olma yolunu seçtiklerini kaydeden Aslanoba, bakın sistemi nasıl kurmuş: “Kendi besi çiftliklerimizde küçükbaş ve büyükbaş hayvanlarımızı yetiştirip yine kendi et parçalama ve paketleme tesisimizde tüketici için hazır hale getiriyoruz. Sipariş aldığımız zaman en baştan sona kadar ürünlerin tüketiciye ulaşma evrelerinin her devresinde yer alıyoruz. Siparişin alınmasından son teslimatın yapılmasına kadar tüm zinciri aracısız şekilde birbirine bağlamış durumdayız.