COVID-19 ve maske ticareti üzerine
Kovid-19 dünya ekonomilerine ve uluslararası ticarete büyük darbe indirdi. Pandemi sürecinde Dünya Bankası yayınladığı raporlarda daha ilk günlerden büyüme beklentilerini düşürdü. Son olarak Haziran 2020 Küresel Ekonomik Beklentiler Raporu’nda Kovid-19 salgınının etkileri sonrası küresel ekonominin bu yıl yüzde 5,2 küçüleceği öngörüsünü yayınladı.
Uluslararası ticaret verileri incelendiğinde birçok ürünün ithalatının düştüğü görülüyor. Ancak bazı ürünler içinse bunu tam tersi söz konusu. Bu ürünler tahmin edebileceğiniz gibi Kovid-19 ilişkili olan ürünler.
Dünya Bankası bu ürünleri sekiz başlıkta topluyor1. Başlıklar kısaca özetlenirse, tıbbi test kitleri, dezenfektanlar, diğer tıbbi sarf malzemeleri, diğer tıbbi cihazlar ve donanım, diğer tıbbi ürünler, oksijen terapi donanımı, koruyucu giysiler ve benzerleri, ve taşıtlar. Sayılan sekiz başlık içinde hayatımıza en çok giren ve en çok bilinen koruyucu giysiler ve benzerleri başlığı altında HS 630790 kodlu
“Yüz ve göz koruma” ürünleri.
“Maske Savaşları” başlığı altında birçok haber okuduk. Ocak ayında ABD, Almanya’nın peşin olarak ödeyerek aldığı 200 bin koruyucu maskeye el koydu. Nisan ayındaki bir haberde de Fransa’nın ise İtalya ve İspanya’ya gönderilen maskelere el koyduğunu okuduk. Acaba bu savaşın asıl kazananı kim oldu?
“MASKE SAVAŞLARI” BAŞLIĞI ALTINDA BİRÇOK HABER OKUDUK
Bu ürünlerle ilk tanışma dönemlerimizde öncelikle bu ürünlerin arzının yetersizliğinden kaynaklanan sorunlar yaşandı Hatta “Maske Savaşları” başlığı altında birçok haber okuduk. 2020 Ocak ayında ABD’nin, Almanya’nın salgınla mücadele kapsamında peşin olarak ödeyerek aldığı 200 bin koruyucu maskeye el koyduğu haberi ortaya çıktı2.
Almanya’ya gönderilmek üzere Bangkok Havaalanı’nda yola çıkan maskelere, ABD’nin havaalanında el koyduğu ve Almanya’ya girmeden ABD’ye yönlendirildiği iddia edildi. Nisan 2020’deki bir haberde de Fransa’nın ise İtalya ve İspanya’ya gönderilen maskelere el koyduğunu okuduk3. Acaba bu savaşın asıl kazananı kim oldu? Bu soruyu yanıtlamak için TradeMap sitesinde yer alan uluslararası ticaret verilerini çok kullanışlı bir kaynak. TradeMap uluslararası ticarette yer alan ürünlerin miktar ve fiyat bilgileri HS kodlarına bağlı olarak sunuluyor. TradeMap 630790 HS kodunu diğer hazır eşya olarak tanımlıyor. Ben bu ürünü Dünya Bankası sınıflandırmasında olduğu gibi yüz ve göz koruyucu ürünler olarak ele alacağım. Kullanacağım veri dünya ithalat değerleri. Aşağıda ele alınan her ülke o ürünün toplam dünya ithalatındaki payını gösteriyor. İncelenen ülke açısından bakıldığında o ülkenin ihracatını gösteriyor. Yazıda bir anlam birliği sağlanması açısından ithalat kelimesini kullanacağım ancak veriler ülkenin ithalatı değil dünyada o ürünün ithalatının ne kadarının o ülkeden yapıldığını gösteriyor.
YÜZ VE GÖZ KORUYUCU ÜRÜNLERDE EN BÜYÜK PAY ÇİN’E AİT
Her ne kadar Kovid-19 virüsünün ilk olarak duyulduğu ay 2019 Aralık ayı olsa da 2018 ve 2019 Kovid-19 öncesi yıllar olarak ele alınabilir. 2019 ve 2018 yılları yüz ve göz koruyucu ürünlerin ithal edildiği ülkelerin ithalattaki payları incelediğinde; uluslararası ticaretteki ürünlerin büyük bir kısmında olduğu gibi en büyük pay Çin’e ait.
Aşağıdaki tabloda görüleceği üzere Çin her iki yılda da yaklaşık olarak yüzde 44’lük paya sahip. Çin’den sonra gelen Almanya’nın oranı yüzde 7, üçüncü ülke olan ABD’nin oranı ise yüzde 6. En yakın rakipler bile Çin’den oldukça düşük bir orana sahipler.
Görüldüğü gibi 2018 yılında dünya Çin’den 5 milyarlık gibi yüz ve göz koruyucu ürünler almış ve 2019’da yaklaşık
5,5 milyar dolara ulaşmış. İkinci büyük ihracatçı ülke olan Almanya’dan dünya 860 milyon dolarlık yüz ve göz koruyucu ürünler almış ve arada çok yüksek bir fark var. Tablodan diğer ülkeler de incelenebilir. Aşağıdaki iki pasta grafikte 2018 ve 2019’daki paylar daha rahat görülebilecektir.