2021’de neler olacak?
Türkiye ve tüm dünyada 2020 yılı, Covid-19’un ağır hasarlar verdiği zor bir yıl oldu ve aşı umutlarının verdiği iyimserlik ile 2021’e girildi.
Çin’in Vuhan kentinde
12 Aralık 2019’da başlayan korona virüs salgını
2020 yılı başında Dünya
Sağlık Örgütü tarafından
“uluslararası kamu sağlığı acil durumu” ilan edilerek dünya gündeminin merkezine oturdu.
Ülkelerin virüse ilişkin sınır kontrolleri ve seyahat yasakları ile durum daha da ciddileşti. Covid-19, insan yaşamını tehdit ettiği gibi ülkelerin ekonomik aktivitelerinde bozulmalara sebep oldu.
Dünya genelinde ülkeler mali teşviklerle, Merkez Bankaları ise para politikası adımları ile tahribatı en aza indirmeye, gerek şirketleri gerekse insanları ayakta tutmaya çalıştı. Ancak özellikle hizmet ve imalat sektörlerinde başta küçük ölçekli şirketler olmak üzere olumsuz etkileri oldu.
Aşı umutlarının verdiği iyimserlik ile 2021 yılına girildi. İlk aşının bir Türk çift tarafından bulunmuş olması bizlere ayrıca bir mutluluk verdi. Pandemi 2021 yılında da gündemi işgal etmeye devam edecek görünse de yeni yılda bu aşıların tedavi yönteminde istenilen sonuca ulaşabilmesini umuyoruz.
YAŞLI NÜFUSA DAHA FAZLA SAHİP OLAN AVRUPA, EN FAZLA YARA ALAN BÖLGELERDEN OLDU
Ülkelerin virüse yönelik aldığı sağlık tedbirlerine rağmen vaka sayılarındaki artışlar sürdü. Özellikle demografik yapı olarak yaşlı nüfusa daha fazla sahip olan Avrupa, ne yazık ki süreçte en fazla yara alan bölgelerden birisi oldu.
Koronavirüs ile mücadele ettiğimiz zor bir yılı geride bırakırken bu mücadeleyi daha üst noktaya taşıyacağımız aşı haberleri Kasım ayı ile birlikte gündemi meşgul etti. Aşı umutlarının verdiği iyimserlik ile 2021 yılına girildi.
İlk aşının bir Türk çift tarafından bulunmuş olması bizlere ayrıca bir mutluluk verdi. Pandemi 2021 yılında da gündemi işgal etmeye devam edecek görünse de yeni yılda bu aşıların tedavi yönteminde istenilen sonuca ulaşabilmesini umuyoruz. 2021’de önceki yılın etkilerinin büyüme üzerinde sınırlayıcı etkisi olsa da aşının etkisi ile küresel büyümenin nispeten toparlanmasını bekliyoruz. 2021, ABD’nin Başkanını değiştirdiği özellikle ekonomilerin eski dönem performansları için hazırlık yapacağı bir geçiş yılı olacak. Hükümetlerin aşı ile alakalı umut veren mesajlarına rağmen mali teşviklerle, Merkez Bankaları ise genişleyici para politikası kararları ile ekonomik desteklerini sürdürecek.
KÜRESEL PİYASALARIN ODAKLANACAĞI ANA GÜNDEM MADDELERİ
ABD’nin yeni Başkanı Biden‘ın başta Çin olmak üzere batılı müttefikleri ile ilişkileri yakından izlenecek.
Dünyanın genelinde aşıya karşın insanların yaklaşımı kritik bir rol oynayacak. Yüksek oranda aşılanmanın salgın ile mücadele için olmazsa olmaz kriterlerden birisi olması sebebiyle insanların aşıya ilişkin bakış açılarının olumsuzdan olumluya çevirecek politikalar 2021 yılında hız kazanabilir. Dünyanın bir bütün olarak salgın ile mücadele konusunda baş edebilmesi ve turizm, havacılık gibi hizmetler sektörünü barındıran ekonomik aktivitelerin eski dönemlerine yaklaşabilmesi için önemli.
Virüsün devam etmesi durumunda, ekonomiler kapanmasa da yapısal işsizlik ve şirket iflasları gündemde kalmaya devam edecek. Bu sebeple de 2021 yılında hükümetler ve merkez bankaları genişleyici politikalar ile ekonomilere destek vermeyi sürdürecek.
Uzaktan çalışma, dijitalleşme ve robotlaşma sürecinin virüs ile mücadelede başarılı olmamız durumunda da devam edeceği düşünüldüğünde, eski görünümdeki istihdam kayıplarının yeni görünümdeki iş olanaklarını telafi edip etmemesi hususu yeni dönemin en dikkat çekeceği ekonomik gelişmelerinden birisi olacak. Dünyada düşük
enflasyon ve sıfıra yakın ya da negatif faiz süreci devam edecek gibi gözüküyor.
TÜRKİYE’DEKİ PİYASALARIN ODAKLANACAĞI ANA GÜNDEM MADDELERİ
Hem TCMB hem de Hazine ve Maliye Bakanlığı yönetimindeki son değişiklikle birlikte tüm kesimlerin görüşü alınarak güçlü ekonomik reformların en kısa sürede hayata geçirileceğine, uluslararası normlara uygun, öngörülebilir, rasyonel, piyasa dostu politikalar uygulanacağına ilişkin söylemler ile kur dalgalanması karşısında net ve kararlı duruş sergilenmesi piyasalar tarafından olumlu karşılandı, Türk Lirasına olan güveni tazeleme konusunda başarılı bir profil izlendi.
Kasım ayı ile birlikte güçlü Türk Lirası ve Borsa, diğer finansal ürünlerden ayrışılmasını sağladı, tarihi zirve seviyesini her gün yenileyen Borsa yeni gelen 750 bine yakın ciddi sayıdaki yatırımcı ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşarak 2021 yılında da yatırımcıların radarında kalmayı, performansını sürdüreceğe benziyor. Yeni yılda enflasyon ile mücadele konusunda sıkı para politikası temasına devam edeceğini belirten TCMB’nin hedeflerine ulaşması piyasalar için önemlidir.
2020 yılının yaralarını sarmak için harekete geçen ve güven teşkil eden açıklamalarla yabancılar açısından çekim merkezi olmaya çalışan Türkiye, batıyı benimseyen politikalarında söylemlerini eyleme dönüştürerek bu ilgiyi daha da güçlendirmesi için yeni yılın reform yılı olarak ilan edilmiş olması önemli. Bu, yerli yabancı yatırımcılar için bir çekim merkezi olabilir.
Türkiye’nin gerek Akdeniz’de gerekse Karadeniz ve Ortadoğu da ülke bağımsızlığı ve güveni sağlayabilmek adına atmış olduğu adımlar sebebiyle ABD ve Avrupa Birliği ile bazı anlaşmazlıklar söz konusudur. Bu anlaşmazlıklar, yaptırım teması ile gündemi meşgul ederken 2021 yılında ilgili ülkeler arasındaki ilişkilerimiz hangi boyutta olacak sorusunun cevabı önemlidir.
İngiltere ile serbest ticaret anlaşması yaparak Avrupa’ya güçlü mesajlar veren Türkiye, özellikle ihracatımızın yarısında etkin bir rol oynayan Avrupa ile ilişkilerinde sağlanacak ılımlı politika ile büyüme ve cari açığa yönelik önemli ve destekleyici bir profilin oluşmasını sağlayabilir. Türkiye gündemine yönelik özellikle ABD ve Avrupa birliği ile olan ilişkilerin seyri piyasalar tarafından yakından izlenecek.
Koronavirüsü ile tarımın, gıda güvenliğinin ve lojistiğin önemi daha iyi anlaşıldı. Gıda talebindeki artışlar fiyat artışlarını, gıda enflasyonunu beraberinde getiriyor, bunlara bir de mevsimsel değişimler ve kuralık eklenince tarım ve gıda sektörü piyasalar tarafından yakından izlenen başlıklar arasında yerini aldı ve almaya devam edecek.
İstanbul Finans Merkezi Projesi ülkemizin cazip bir yatırım merkezi olması açısından önemli; aynı zamanda sermaye piyasalarımızın büyümesi ve derinleşmesi açısından da faydalı olacak. 2021 yılında buna ilişkin atılacak adımlar mevzuat ve vergisel düzenlemeler piyasalar tarafından yakından izlenecek.
Türkiye koronavirüsle ilgili aldığı sağlık tedbirlerine paralel üretim tedariklerinde herhangi bir aksaklık ya da sorun yaşamadan kendi kendine yetebilen bir ülke olarak genel olarak süreci başarılı şekilde götürdü. Özelikle yoğun bakım ünitelerinde doktor ve hemşirelerimiz çok özverili çalıştılar.
FİNANSAL PİYASALARA İLİŞKİN 2021 BEKLENTİLERİ
Dünya ve Türkiye ekonomisini 2021 yılında neler bekliyor sorusuna vermiş olduğumuz cevaplar sonrasında finansal piyasalarda varlık fiyatlarındaki beklentilere göz atalım.
EURUSD paritesi uzunca bir süredir ‘‘zayıf Dolar-güçlü Euro’’ teması taşımaktadır. 2021 yılında EURUSD 1,20 seviyesi üzerinde kaldığı müddetçe 1,28 – 1,30 bölgesine doğru yeni bir çıkış ihtimalini taşırken, dolardaki olası güçlenmenin teyit kazanabilmesi, paritenin 1,20 altında kalıcı bir hareket oluşturması ile olabilir.
TÜRK LİRASI 2021 YILINDA 7,00 PSİKOLOJİK SEVİYESİNİN ALTINA İNMELİ
Her ne kadar küresel anlamda dolarda değer kaybetme potansiyelinin 2021 yılında da devam etmesi beklense de Türk Lirası 2021 yılında 7,00 psikolojik seviyesinin altına inmedikçe teknik olarak yukarı trend hareketinin devam etmesi bekleniyor.
Ons Altın: 1850–1900 dolar arasında gerçekleştirdiği sıkışma ile son dönemde gündemi oldukça meşgul etse de virüs sebebiyle genişlemeci politikaların 2021 yılında da devam edeceği düşüncesi ve belirsizlik ortamlarında talebin de destekleyici olması sebebiyle 2020 yılı zirvesi olan 2075 dolar seviyesine tekrar ulaşabilir. Bu seviye üzerindeki kalıcı hareketler 2300 dolar seviyesine doğru yeni bir beklentiyi güçlendirebilir.
Gram Altın: 2020 yılı kapanışı ile birlikte yüzde 55 değer kazanan Gram Altın, Ons Altın’ın 2021 yılında da yükselme eğiliminin devam edeceği bir ortamda, USD/TRY kurunun seyri de önemli olmakla birlikte, yurtiçi yatırımcılar için parlamaya devam edecek bir enstrüman olarak yerini koruyabilir.
Gümüş: Artan dijitalleşmenin, elektronik uygulamalardaki rolünün ve iklim değişikliklerinin Gümüşe olan talebi de sürdürmesini bekliyoruz.
Borsa İstanbul
100 Endeksi: Artan getiri arayışı, gelişen teknolojiyle birlikte aracı kurum ve bankaların mobil uygulamalarından kolayca işlem yapılması, yeni yatırımcıların katılımı ve 1400 seviyesi üzerindeki kalıcılığı ile yerli ve yabancı yatırımcıların son dönemde iştahını artırdı.
Uzaktan çalışma, dijitalleşme ve robotlaşma sürecinin virüs ile mücadelede başarılı olmamız durumunda da devam edeceği düşünüldüğünde, eski görünümdeki istihdam kayıplarının yeni görünümdeki iş olanaklarını telafi edip etmemesi hususu yeni dönemin en dikkat çekeceği ekonomik gelişmelerinden birisi olacak.
12 AYLIK ANALİST TAHMİNLERİNDE YER VERİLEN 1580 SEVİYESİ DESTEKLEYİCİ OLABİLİR
Son 10 yılda bakiyeli yerli yatırımcı hesap sayısının geçen yıla kadar maksimum 1 milyon 200 binlerde olduğu ve sadece son bir yılda ilave 750 bin civarında açılan yatırımcı sayısı ile toplam 1 milyon 900 binleri aştığı düşünüldüğünde artışın önemi daha net ortaya çıkıyor. Faiz seviyesinde son dönemde yaşanan yükseliş ve endeksin geldiği seviye dikkate alındığında, bu durum getiri arayışını dengelemeye başlasa da 12 aylık analist tahminlerinde yer verilen 1580 seviyesi Bist 100 endeksi için destekleyici olabilir.
Geçen yıl borsalarda oluşan yüksek performansın 2021 yılında halka arz olacak şirket sayısında da artışa neden olması bekleniyor.
Dijitalleşmenin öneminin ve iş süreçlerini buna göre entegre etmenin şirketlerin sürdürebilirliği için önemli olduğunun anlaşıldığı bir dönem oldu.
Ülkemiz açısından bardağın dolu tarafından bakacak olursak ihracat rakamları korona döneminde de aksamadan devam ediyor. 2020 yılsonu itibariyle 168 milyar doları aşarak olumlu seyrini sürdürüyor.
DEMİR İPEK YOLU PROJESİ KAPSAMINDA ÇİN’E GİDEN İLK TREN
Demir İpek Yolu projesi kapsamında Çin’e giden ilk tren yola çıktı. Üretim ve lojistik açısından güçlü durmamız, salgın sonrasında, bölgesinde üretim tedarik merkezi olması açısından yeni fırsatlar sunabilir.
Geçen yıl ülkemizin en büyük ithalat kalemini oluşturan ve cari açık açısından önemli olan petrol fiyatlarının 45- 55 dolar seviyesinde düşük seyretmesi düşen turizm gelirlerini dikkate alındığında bizim açımızdan olumlu oldu.
Ülkemiz topraklarında Fatih gemisi tarafından keşfedilen 405 milyar metre küplük büyük doğalgaz rezervi ülkemizin enerji piyasasındaki konumunu güçlendirecek ve pazarlık şansımızı ayrıca artıracak. Zaman içinde cari açığa olumlu etkileri olacak.
Aşı ile beraber bahar aylarında pandemide pozitif yönde yaşanacak gelişmelerin, yapılacak tanıtım çalışmalarıyla beraber turizm sektörünü de olumlu yönde etkilemesini umuyoruz. Büyümede de aşılama süreci ile birlikte ertelenen taleplerin devreye girmesiyle geçen yıla oranla daha iyi bir yıl olmasını ümit ediyoruz.
Enflasyon ve faizde görülen yüksek seviyelerin, kararlı şekilde üstüne gidileceğine ilişkin piyasalara verilen mesajlar, yeni yılda hem aşı hem de ekonomide atılacak güçlü reform ve normalleşme adımları ile beraber artık düşüş eğilimine girmesini umuyoruz.
İNGİLTERE İLE YAPILAN SERBEST TİCARET ANLAŞMASI MORAL OLDU
İngiltere ile yapılan serbest ticaret anlaşması hem kazanımların korunması hem de vergi yükü ile karşı karşıya gelecek sektör temsilcileri açısından moral olurken İngiltere ile ilişkilerin derinleşmesi açısından da ayrıca önemli.
Marmara bölgesindeki trafik yükünü azaltması hedeflenen Kuzey Marmara çevre yolu tamamlandı; Çanakkale Köprüsü gibi mega projeler devam ediyor. Alt yapı yatırımı olarak yapılan bu yollar ve köprüler ihracatımıza güç katacaktır. 2020’de en kötünün geride kaldığını umuyor ve aşının etkisi ile yeni yıla umutla bakıyoruz.