Kredilerdeki hızlı yükseliş, S.O.S. veriyor

KREDİ KARTLARININ HARCAMALARI YÜZDE 22, TAŞIT KREDİLERİ YÜZDE 45 ARTTI

Bankacılık sektöründe kredi hacmi yükselişe geçti. Kredilerdeki genişleme, ekonomistlerin ve uluslararası kurumların uyarılarına neden oluyor. Yılbaşından itibaren toplam krediler yüzde 13 artarken, tüketici kredilerindeki ve kredi kartlarındaki artış da yüzde 15 oldu.

Bireysel kredi kartlarındaki artış dikkat çekiyor. Kredi kartlarının toplam hacmi 174 milyar 154 milyon liraya çıkarken, geçen yıla göre yüzde 40.2, yılbaşına göre ise yüzde 22.1 gibi dikkat çekici bir artış kaydedildi. Taşıt kredileri de geçen yıla göre yüzde 45 gibi yüksek bir oranda artarak 14.5 milyar liraya çıktı.

Bankacılık sektörünün kredi hacmindeki artış endişe yaratıyor. Uluslararası Finans Kurumu kredi büyümesi konusunda uyarılarda bulunurken, ekonomistler kredi genişlemesinin ekonomide türbülansa neden olabileceğini savunuyor.

Bankacılık sektörünün kredi hacmi, 20 Ağustos itibarıyla 3 trilyon 895 milyar lira oldu. Geçen yıl aynı tarihte bu rakam 3 trilyon 450 milyar liraydı. Bu yüzde 12.9 artış demek. Yılbaşında ise toplam krediler 3 trilyon 450 milyar liraydı ve kredi hacmi yılbaşından bu yana yüzde 9.9 arttı.

Krediler içinde en büyük kalem olan ticari krediler 20 Ağustos’ta 3 trilyon 1 milyar lira olurken, geçen yıla göre yüzde 12.3, yılbaşına göre ise 10.1 artış kaydedildi.

Tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarının toplam hacmi ise, 20 Ağustos’ta 893 milyar 470 milyon lira olurken, geçen yıla yüzde 15, yılbaşına göre yüzde 9.1 artış oldu.

Toplam 719.3 milyar liraya ulaşan tüketici kredilerinde ise, geçen yıla göre yüzde 10’luk bir artış söz konusu...

Tüketici kredilerinin 279.2 milyarı konut, 14.5 milyar lirasını taşıt ve 425.5 milyar lirasını ihtiyaç kredileri oluşturdu.

Taşıt kredileri geçen yıla göre yüzde 45 gibi yüksek bir oranda artarak 14.5 milyar liraya çıktı. İhtiyaç kredilerindeki artış ise geçen yıla göre yüzde 15, yılbaşından bu yana ise yüzde 10.2 düzeyinde gerçekleşti.

KREDİ KARTLARINDA BİR YILDA % 40 ARTIŞ OLDU

Kredi kalemleri arasında en büyük artış bireysel kredi kartlarında oldu. Kredi

kartlarının toplam hacmi 174 milyar 154 milyon liraya çıkarken, geçen yıla göre yüzde 40.2, yılbaşına göre ise yüzde 22.1 gibi dikkat çekici bir artış kaydedildi.

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan da bu konuya dikkat çekerek,”Bireysel kredilerin sınırlandırılması için bankalarla görüşmelerimiz var, ciddi bir artış var” dedi.

Ekonominin canlandığını belirten Lütfi Elvan, bir yandan da bireysel kredilerde ciddi artış olduğunu ve bankalar bu ödemeleri alamadıkları vurgulayarak tedbir alacaklarını duyurdu.

Lütfi Elvan, ayrıca Kredi Garanti Fonu (KGF) destekli 3 yeni mekanizmayı başlatacaklarını duyurdu. Pandeminin ekonomiler üzerindeki olumsuz etkisine dikkat çeken Bakan Elvan, “Küresel emtia fiyatlarındaki artış girdi maliyetleri kanalıyla sanayicimizi doğrudan etkiliyor. Enflasyonun beklenenden daha kalıcı olabileceği riskini göz ardı edemeyiz” dedi.

Elvan, bu yıl yüzde 8’in üstünde büyüme beklediklerini belirterek, “Bu yılın büyüme performansı açısından dikkat çekici bir diğer özellik yüksek büyüme oranını düşük bir cari açıkla gerçekleştirecek olmamızdır” diye konuştu.

KURUMSAL KREDİLERDE VE ÖDEMELERİNDE SORUN YOK

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, partisinin Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısında yaptığı sunumun ardından, milletvekilleriyle ekonominin öncelikleri başlıklı toplantıda şöyle konuştu:

“Ekonomik göstergeler olumlu yönde ilerliyor. Aldığımız tedbirler

etkisini gösteriyor. Tasarruf tedbirlerine büyük özen gösteriyoruz. Dövizdeki yükselişin bize bir yükü oldu. Ama dikkatli ve prensipli davranırsak, bu yükü hafifletiriz. Kurumsal kredilerde ve ödemelerinde sorun yok. Ama bireysel kredilerin sınırlandırılması için bankalarla görüşmelerimiz var, ciddi bir artış var. Bu konuda bazı tedbirler aldık, ama yeni tedbirler de gündeme gelecek. Bankalara bireysel kredilerin özenle takip edilmesini istedik.

Ayrıca kurumsal olarak alınan kredilerin, yani bir yatırım projesi için alınan teşvik kredilerinin gerçekte bu proje için kullanıp kullanılmadığı konusunda yeni bir prosedür oluşturacağız. Takibi yapılacak. Yeni kredi verilirken, önceki kredinin gerçek anlamda yatırım için kullanılıp kullanılmadığına bakılacak. Alınan krediye konu olan yatırım gerçekleşme durumuna bakılacak.”

Lütfi Elvan’ın KGF destekli yeni mekanizmaları başlatacaklarını açıklaması; yeniden kredi genişlemesine bağlı bir büyüme planının devreye alınmış olabileceği endişesi yaratıyor.

REFAHI DÜŞÜRÜYOR, AGRESİF GENİŞLEME ŞOKLAR YARATIR

Londra merkezli BlueBay Asset Management stratejisti Timothy Ash, hükümetin KGF ve düşük faizli kredi genişlemesi ile sağlanan büyüme modelini, “Geçen sefer gözyaşlarıyla sona erdi, bu kez de sonucunun farklı olacağından emin değilim” sözleri ile eleştirdi. Ash, daha fazla kredinin, daha fazla ithalat talebi anlamına geldiğini bunun da daha geniş cari açık anlamına geleceğini vurgulayarak, “Bu da daha fazla döviz talebi, daha zayıf para birimi, daha fazla enflasyon anlamına gelir” dedi.

Son bir yıldır iktidarın kredi genişlemesine gitmediğini, yani kredileri tetikleyerek zoraki büyüme modeli uygulamadığını söyleyen Ekonomist

Dr. Murat Kubilay ise, “Bu uygulama ile dış denge ve istihdamda sınırlı ilerleme sağlanabilir, fakat önceki kredi genişlemelerine benzer agresif bir denemeye dönüştürülürse yeniden finansal şoklar yaşanır” dedi.

IIF’DEN TÜRKİYE RAPORU: YENİ BİR KREDİ GENİŞLEMESİNİN İŞARETLERİ VAR

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) ise, Mayıs ayısının ikinci yarısından itibaren Türkiye’de yeni bir büyük kredi genişlemesinin işaretlerinin gelmeye başladığını, bunun devam etmesinin cari açık ve TL için olumsuz olacağını vurguladı.

“Türkiye’de bir diğer kredi genişlemesi” başlıklı raporda, “Ön veriler bir diğer büyük kredi genişlemesinin ilk belirtilerine işaret ediyor” denildi.

Son yıllarda TL’deki değer kaybının temel nedeninin tekrarlanan kredi genişlemeleri olduğuna işaret eden IIF, kredi teşviklerinin ekonomik büyümeyle birlikte ithalatı ve cari açığı da artırdığını, cari açık artışının 2018 ve 2020’de TL’yi zayıflattığını vurguladı.

Kaynak: BDDK, Sözcü, Yeni Şafak, Dünya