Hangi ülke iklim kriziyle mücadelede ne hedefliyor?

AVRUPA BİRLİĞİ ÇOK GENİŞ KAPSAMLI BİR PAKET AÇIKLADI

Avrupa Birliği, Temmuz ayında 2050’de karbon nötr hale gelme hedefine yönelik olarak bir dizi iklim değişikliği yasası çıkarılacağını ilan etti. AB üyesi 27 ülke ve Avrupa Parlamentosu tarafından onaylanmak üzere 10’dan fazla yasa tasarısı açıklandı.

Bunlar arasında uçak yakıtlarının vergilendirilmesi, petrol ve dizel arabaların satışının 20 yıl içinde yasaklanması gibi tedbirler var. Ancak bu önerilerin nihai şeklini alması için müzakerelerin aylarca sürmesi bekleniyor.

Sunulan önlemlerin AB içindeki uçuşların fiyatının yanı sıra konutların doğal gaz faturalarının da artmasına neden olması bekleniyor. Konutların yalıtımı konusunda maddi yardım sunulacağı belirtiliyor.

AB’nin iklim değişikliğine karşı sunduğu en kapsamlı önlemler olarak nitelenen paket, karbon salımının 2030’a kadar 1990 seviyesinden yüzde 55 aşağı çekilmesi hedefine istinaden ‘Fit for 55’ (55 için uygun) adıyla anılıyor.

12 aşamalı bu plan oldukça kapsamlı ve her Avrupa vatandaşını yaşamının her alanında etkileyecek boyutta. Hedef büyük olduğu için kapsamı da geniş.1990’dan 2019’a kadar AB karbon emisyonunu yüzde 24 azaltabildi. Önümüzdeki 9 yıl içinde ise yüzde 31 azaltma hedefi getiriyor.

AB Komisyonu, 2030’a kadar karbon emisyonunu yüzde 55 azaltma hedefine dair yol haritasını geçen Eylül ayında açıklamış, AB’nin 1,8 trilyon Euro tutarındaki uzun vadeli bütçesinin en az yüzde 30’unun iklimle ilgili önlemlere harcanacağını açıklamıştı.

Pakette yer alan bazı öneriler şöyle: - Otomobiller için emisyon sınırlarının daha da sıkılaştırılması (petrol ve dizelle çalışan yeni araç satışlarının 2035’te son bulması bekleniyor)

- Uçak yakıtlarına vergi uygulanması, düşük karbon alternatiflere 10 yıl vergiden muafiyet

- Karbon sınır vergisi adıyla, çelik ve beton gibi ürünlerin ithalatı için AB dışındaki imalatçılara daha fazla vergi uygulanması

- AB içerisinde yenilenebilir enerjinin artırılması yönünde daha yüksek hedefler belirlenmesi

- Enerji tasarrufu bakımından sorunlu binaların daha hızlı yenilenmesi konusunda ülkelerin adım atması

- En dikkat çeken önerilerden biri, çelik, çimento ve gübre gibi ürünlerin ithalatında karbon sınır vergisi getirilmesi. Ancak bu durum Çin ve ABD ile ticaret savaşlarının başlamasına neden olabilir.

- Yenilenebilir enerji kaynaklarını artırmanın yanı sıra konut ısıtma ve ulaşım konusunda da adım atılması gerekiyor. 2035’ten itibaren yeni petrol ve dizel araç satışları olmayacak.

- Nakliye ve uçaklarda fosil yakıt kullanımına vergi artışı, Avrupa’daki emisyon alım satımının da ısınma ve karayolu ulaşımını içerecek şekilde yenilenmesi söz konusu.

İNGİLTERE EMİSYONU EN HIZLI AZALTAN GELİŞMİŞ EKONOMİ OLMAYI HEDEFLİYOR

İngiliz hükümeti ülkede karbon emisyonunun 2035 yılına kadar yüzde 78 azaltılması yönündeki kapsamlı planını Nisan ayında açıkladı.

2035 yılına kadar ülkede karbon emisyonun üçte ikinin üzerinde bir oranla azaltılacağına vurgu yapılan açıklamada, bunun İngiltere’yi 2050 yılındaki “sıfır karbon emisyonu” hedefine yaklaştıracağı kaydedildi. Bu dönüşüm planı kapsamına ilk kez uluslararası havacılık ve deniz yolu taşımacılığının da eklendiği belirtildi.

İngiliz hükümeti daha önce toplam karbon emisyonunun 2050 yılına kadar yüzde 80 azaltılması yönünde bir hedef koymuştu. Bu son düzenlemeyle hükümet, çok az bir emisyon farkı ile bu hedefe öngörülenden 15 yıl önce ulaşmayı planlıyor.

Böylece, İngiltere önümüzdeki on yıl içinde iklim değişikliğine yol açan karbon gazlarının salımını en hızlı azaltan ülke olmayı hedefliyor. Başbakan Boris Johnson, 2030 yılı sonunda karbon salımını en az yüzde 68 azaltmış olmayı hedeflediklerini açıkladı, bunun dünyanın büyük ekonomileri arasında en ileri hedef olduğunu söyledi.

Uzmanlar İngiltere’nin daha önce belirlenmiş hedeflerinin gerisinde kaldığına dikkat çekerek Başbakan Johnson’dan bu hedeflere ulaşılmasını sağlayacak siyasi kararları almasını istediler.

ALMANYA’DA 2045’TE NET SIFIR KARBON YASASINA ONAY

Almanya Çevre Bakanlığı, Mayıs ayında yaptığı açıklama ile, ülkede 2019 yılında 2030’a kadar 1990 yılındaki seviyenin yüzde 55’i olarak açıklanan karbon emisyonunu azaltma hedefinin yüzde 65’e çıkarılmasını öngören iklim yasası değişikliğine Bakanlar Kurulu’nun onay verdiğini bildirdi. Değişikliğin, net sıfır karbon emisyonuna ulaşma tarihini 5 yıl öne çekerek 2045’e düşürdüğü de bildirildi.

İSVEÇ KÖMÜRE VEDA EDEN ÜÇÜNCÜ AVRUPA ÜLKESİ OLDU

Sıfır karbon hedefini 2045 yılına koyan İsveç, Stockholm Exergi AB Värtaverket santralını kapatarak, kömür enerjisi safhasını tamamlayan üçüncü Avrupa ülkesi oldu. İsveç’te 1989 yılından bu yana faaliyet gösteren son kömür santralı da kapatıldı. Böylece, Belçika ve Avusturya’nın son kömür santralını kapatmasının ardından toplamda üç Avrupa ülkesi kömür kullanımını tamamen bitirmiş oldu.

Avrupa’daki altı ülke 2025 yılına kadar termik santrallarını kapatmayı planlıyor. Fransa 2022, Slovakya ve Portekiz 2023, İngiltere 2024, İrlanda ve İtalya ise 2025 yılına kadar tesislerini kapatmayı hedefliyor.

Yunanistan, Hollanda, Finlandiya, Macaristan ve Danimarka kömür

santrallarını 2030 yılına kadar kapatmayı planlarken; Çek Cumhuriyeti. İspanya ve Kuzey Makedonya’da ise tarihlerle ilgili tartışmalar devam ediyor.Almanya’nın hedefi ise 2038.

DANİMARKA’DA HEDEF 2030’DA % 70 EMİSYON AZALTIMI

Danimarka 2030 yılına kadar yüzde 70 emisyon azaltımı taahhüdü içeren İklim Yasası’nı parlamentosundan geçirdi. 2030 yılında -1990 seviyelerine göre- seragazı emisyonlarının yüzde 70 azaltımını içeren yasa, Danimarka’nın iklim konusundaki iddialı eylemlerini gösterdiği gibi diğer ülkelere de örnek oluyor. İklim Yasası mevcut ve gelecekteki iklim bakanları adına, en geç 2050 yılında net-sıfır emisyona ulaşma taahhüdünde bulunuyor.

FİNLANDİYA 2035 YILINDA KARBON EMİSYONLARINA SON VERECEK

Finlandiya 2035 yılına kadar ülke çapında tüm ülkeyi karbon nötr hale getirme sözü verdi. Yasalara işlenecek bu iddialı hedefin gerçekleştirilebilmesi için yenilenebilir enerji kaynaklarına büyük çapta yatırımlar yapılacak. Finlandiya tüm karbon emisyonlarını ortadan kaldırmak durumunda. Bu yönde yapılacak çalışmalar arasında orman kesimini, fosil yakıtlara ve turbaya bağımlılığını azaltmak başta geliyor. Bunun yanında ülke rüzgar, güneş ve biyoenerji dahil olmak üzere yenilenebilir enerjiye yatırım yapacak. Bir başka yaklaşım ise ısıtma ve ulaştırma sektörlerinin elektriklenme sürecini hızlandırmak olacak.

FRANSA 2050’YE KADAR KARBON NÖTR OLACAK

Fransa 2050’ye kadar karbon nötr olmayı hedefliyor. Ancak bu değişikliğin nükleer enerjiye olan bağımlılığı artırma ihtimali çevre hareketini endişelendiriyor. Fransa’nın hedefleri şöyle:

-2050 yılı için hedefledikleri seragazı emisyon miktarını 1990 yılına göre dörtte bir oranda azaltacak.

-2025-2035 yılları için nükleer enerjinin payını yüzde 75’ten yüzde 50’ye düşürme hedefini erteleyecek.

-Enerji tüketimini ulusal düzeyde azaltmak adına verilen taahhüdünü geri alacak. 2030 yılına kadar enerji tüketimini yüzde 20 azaltmayı hedeflerken, bu oran yüzde 17’ye gerileyecek. 2050 yılına kadar amaçlanan yüzde 50 azaltım hedefi ise aynı şekilde kalacak.

-Enerjide fosil yakıt kullanımını 2030 yılına kadar yüzde 30 düşürerek yüzde 40 oranına ulaştıracak.

ÇİN, SIFIR KARBONDA 2060 İÇİN SÖZ VERDİ

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ülkesinin 2030’dan önce karbon salımında zirve yapmayı ve 2060’a kadar karbon salımını sıfıra indirmeyi hedeflediğini söyledi. Duyuru, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir adım olarak görülüyor. Çin dünyanın en büyük karbondioksit üreticisi ve küresel karbon salımının yüzde 28’inden sorumlu.

Şi Cinping tüm ülkelere koronavirüs pandemisinden sonra yeşil bir ekonomik toparlanmayı başarma çağrısı yaptı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ülkesinin 2030’dan önce karbon salımında zirve yapmayı ve 2060’a kadar karbon salımını sıfıra indirmeyi hedeflediğini söyledi.

BİDEN, 2030’A KADAR OTOMOBİLLERİN YARISININ TEMİZ ENERJİYLE ÇALIŞMASINI İSTİYOR

ABD Başkanı Joe Biden, 2030 yılına kadar satılan arabaların yarısının temiz enerjiyle çalışmasıyla ilgili planını Ağustos ayında açıkladı. Bu dönüşümün gerçekleşmesi için ABD’nin 4,5 milyon elektrikli şarj istasyonuna ihtiyacı var. Ülkede şu an bulunan elektrikli şarj istasyonu sayısı ise 41 bin civarında.

ABD Başkanı Joe Biden, 2030 yılına kadar ülkede satılan tüm otomobillerin yarısının temiz enerjiyle çalışmasını planladıklarını ama bunun şarj istasyonları ve diğer altyapı projelerine hükümetin daha fazla yatırım yapmasıyla mümkün olabileceğini belirtti.

Beyaz Saray’dan yapılan bir açıklamada ise “Alınan bu yeni aksiyonlar, otomotiv sektöründe inovasyonu ve imalatı hızlandırarak temiz araba ve kamyonetler üretmede Amerika’nın lider rolünü güçlendirecek” dendi.

Biden yönetimi 2030 yılına kadar emisyonları azaltma ve yakıt ekonomisi gereklilikleriyle ilgili bir plan üzerinde de çalışıyor. Biden’ın iklim planının merkezinde yer alan kararname aynı zamanda bu yönetimin küresel ısınmayı engellemek için düzenlemede bulunduğu ilk büyük hamle olarak öne çıkıyor. Joe Biden başkanlığında ABD 2015 Paris İklim Anlaşması’na tekrar geri dönme kararı almıştı.

Biden, başkan seçilmesinden sonra emisyonları 2030 yılına kadar 2005 seviyelerine göre yüzde 52’ye kadar azaltmayı hedeflediklerini açıklamıştı.

AVUSTRALYA 2050’YE KADAR “KARBON-NÖTR” OLMA HEDEFİ KOYMUYOR

Avustralya hükümeti, karbon emisyonlarının azaltılması için daha iddialı hedefler konulması taleplerini geri çevirdi. Avustralya’nın muhafazakar başbakanı Scott Morrison, Avustralya’nın iklimin korunmasına halihazırda yeterince katkı sağladığını belirterek, hükümetinin 2050’ye kadar “karbon-nötr” olma hedefi koymayacağını açıkladı. Morrison, “Avustralyalılar adına planı olmayan hedefler için açık çek imzalamayacağım” dedi.

Avustralya hükümeti, en yakın zamanda ülkenin “karbon-nötr” olmasını hedeflediklerini açıklamış ancak bu konuda yasal yükümlülükler belirmeye sıcak yaklaşmamıştı. Avustralya kişi başına ortalama karbon salınımının en yüksek olduğu ülkeler arasında yer almasının yanı sıra dünyanın en önemli kömür ihracatçılarından da biri.