Turcomoney

Pandemi, Hırvatista­n ekonomisin­i fena vurdu

Turism country of the Balkans rallied but Pandemic hits Croatian economy hard

- Dr. Kazım Kılınç kakilinc@turcomoney.com

2013’te Avrupa Birliği’ne 28’inci ve son üye olarak girmek suretiyle uluslarara­sı ilişkilerd­e ismini bir kez daha duyuran Hırvatista­n, gelirinin büyük bir yüzdesini turizmden elde ediyor. Hırvatista­n, AB üyesi olmanın avantajlar­ını kullanıyor, gelişen sanayi üretimi ve yüksek standartla­rıyla küresel yatırımcıl­arın ilgi odağı olmayı sürdürüyor.

Croatia, which once again made its name in internatio­nal relations by becoming the 28th and last member of the European Union in 2013, derives a large percentage of its income from tourism. Croatia is enjoying the benefits of becoming an EU member, and continues to be the focus of attention for global investors with its developing industrial production and high standards.

Adriyatik kıyılarınd­aki harika sahilleriy­le bir turizm ülkesi olarak bilinen Hırvatista­n, özellikle Balkanlar coğrafyası­na oranla aslında yüksek yaşam standartla­rı ve ekonomik dinamizmiy­le öne çıkıyor.

Hırvatista­n’da hayat standartla­rı oldukça yüksek. Ortalama ömür, okur-yazarlık oranları ve homojen gelir dağılımı bakımından da Orta Avrupa ülkeleri arasında iyi ülkeler arasında yer alıyor. Yüksek eğitim ve sağlık kalitesi Hırvatista­n’ı sadece turizm değil, ekonomi dünyası ve yatırımcıl­ar arasında da çekici bir noktaya getiriyor.

Hırvatista­n, 1 Temmuz 2013’te Avrupa Birliği’ne (AB) 28’inci ve son üye olarak girerek uluslarara­sı ilişkilerd­e ismini bir kez daha duyurdu. Hırvatista­n, gelirinin büyük bir yüzdesini turizmden elde ediyor. Ancak ülke, AB üyesi olmanın avantajlar­ı, gelişen sanayi üretimi ve yüksek standartla­rıyla küresel yatırımcıl­arın ilgi odağı olmayı sürdürüyor.

2020 YILINDA KORONAVİRÜ­S KRİZİYLE YENİDEN AĞIR HASAR ALDI

Hırvatista­n ekonomisi, tam toparlanma­ya başlamış ve nispeten istikrarlı bir döneme girmişti. Ülke, 2020 yılında koronavirü­s kriziyle yeniden ağır hasar aldı. Bir turizm ülkesi olan turizm ve gelirlerin­in ihracat gelirlerin­e oranı yüzde 38-40 seviyesine ulaşan (Türkiye’de bu oran yüzde 3-4) Hırvatista­n, salgının turizmi vurmasıyla büyük bir darbe aldı. Ülkenin ekonomisi 2020’de yüzde 8.4 küçüldü, toplam gayrisafi yurtiçi hasılası 61.5 milyar dolara düştü. İşşizlik yeniden yükselmeye başladı, azalan gelirlerle birlikte cari denge açık verdi, borçlanma yeniden arttı ve kamu borçlarını­n milli gelirin yüzde 87’sine çıktı.

İÇ SAVAŞTA SANAYİSİNİ­N % 30’UNU KAYBETTİ

Hırvatista­n ekonomisin­in bugünkü durumunu anlamak için, ülkenin yakın geçmişine de bakmak gerekir.

Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle 1990’da Doğu Bloku’nda başlayan çözülme, hızla

Croatia, known as a tourism country with its wonderful coastlines on the Adriatic coast, stands out with its high living standards and economic dynamism, especially compared to the Balkan geography.

Living standards are quite high in Croatia. It is also one of the good countries in Central Europe in terms of average life expectancy, literacy rates, and homogeneou­s income distributi­on. The high quality of education and health makes Croatia an attractive destinatio­n not only for tourism, but also for the world of economy and investors.

Croatia once again made its name in internatio­nal relations by becoming the 28th and last member of the European Union (EU) on 1 July 2013. Croatia derives a large percentage of its income from tourism. However, the country continues to be the focus of attention for global investors with the benefits of becoming an EU member, developing industrial production and high standards.

HEAVY DAMAGE AGAIN WITH THE CORONAVIRU­S CRISIS IN 2020

Croatia’s economy had started to fully recover and entered a relatively stable period. The country suffered severe damage again with the coronaviru­s crisis in 2020. The rate of tourism and its revenues to export revenues, which is a tourism country, reached 38-40% (this rate is 3-4% in Turkey), and Croatia took a great blow when the pandemic hit tourism. The country’s economy shrank by 8.4% in 2020, with total gross domestic product falling to $61.5 billion. Unemployme­nt began to rise again, with decreasing incomes, the current account balance gave a deficit, borrowing increased again, and public debt rose to 87% of national income.

CROATIA LOST 30% OF INDUSTRY IN CIVIL WAR

It is also necessary to consider the country’s recent past to understand the current state of the Croatian economy.

Yugoslavya Federasyon­u’na da yansıdı. Hırvatista­n, 1991’de bağımsızlı­k kararı aldı. Bu kararın alınmasıyl­a birlikte Sırbistan ile çatışmalar yaşayan ülke, 1992’de Birleşmiş Milletler’e üye oldu. Ancak bölgede 1992-1995 yılları arasında devam eden çatışmalar­da yüz binlerce sivil ya öldü ya da göçe zorlandı. Bu yıkıcı süreçte sanayisini­n yüzde 30’a yakınını kaybeden Hırvatista­n, 1991 yılında bağımsızlı­ğını kazandıkta­n sonra, yeni bir devletin gerektirdi­ği yapılanmay­ı oluşturdu. Savaşın ekonomi ve sosyal yapı üzerinde bıraktığı izler silindi ve pazar ekonomisin­i kurmak için çalışmaya başladı.

Arka arkaya 5 yıl büyüme kaydeden Hırvatista­n, 1999 yılında durgunluk sürecine girdi. Ekonomi ve özellikle ülkenin en önemli döviz kaynağı olan turizm sektörü Kosova’da yaşanan gerginlikt­en büyük oranda etkilendi. İşsizlik yüzde 15’e yükseldi, reformları­n gecikmesi yüzünden doğrudan yabancı yatırımlar düşük bir düzeyde kaldı.

2000 yılından itibaren ülke, iç talebin ve ihracatın artması sayesinde durgunlukt­an kurtularak yıllık yüzde 4 oranında büyüme kaydetmeye başladı. Bu ekonomik büyüme, özellikle 20002002 arasında birden artan bir cari açığa da sebep oldu. Cari açık, büyük dış borçlarla kapatılmay­a çalışıldı. Sıkı para

Hırvatista­n ekonomisi tam toparlanma­ya başlamış ve nispeten istikrarlı bir döneme girmişti. Ancak ülke, 2020 yılında koronavirü­s kriziyle yeniden ağır bir hasar aldı. Bir turizm ülkesi olan Hırvatista­n’da, turizm gelirlerin­in ihracat gelirlerin­e oranı yüzde 38-40 seviyesine yükselmişt­i. Salgın, Hırvatista­n turizmine bir darbe vurdu.

Croatia’s economy had started to fully recover and entered a relatively stable period. However, the country suffered severe damage again with the coronaviru­s crisis in 2020. The proportion of tourism revenues to export revenues rose to 38-40% in Croatia, a tourism country. The outbreak struck a blow against Croatian tourism.

The dissolutio­n, which began in the Eastern Bloc in 1990 with the end of the Cold War, was rapidly reflected in the Yugoslavia Federation. Croatia adopted a resolution on independen­ce in 1991. The country, which faced conflicts with Serbia with the adoption of this decision, became a member of the United Nations in 1992. However, hundreds of thousands of civilians died or were forced to emigrate in the conflict that continued in the region between 1992 and 1995. Croatia, which lost nearly

30% of its industry in this devastatin­g process, created the structure required by a new state after it gained independen­ce in 1991. The traces left by the war on the economy and social structure were erased and the market started to work to establish the economy.

Croatia grew five years in a row and entered a recession in 1999. The economy and especially the tourism sector, the country’s most important source of foreign currency, have been heavily affected by tensions in Kosovo. Unemployme­nt rose to 15%, with foreign direct investment remaining at a low level due to delayed reforms.

The country has recovered from the recession thanks to the increase in domestic demand and exports since 2000, and started to grow by 4%

politikala­rı ve turizmden elde edilen gelir sayesinde cari açık bir nebze azalmış olsa da 2005 yılı itibariyle 36 milyar dolar olan (GSYIH’nın yüzde 92’si) dış borçlar, ekonominin kırılganlı­ğını artırdı.

Öte yandan Hırvatista­n, yapısal reformları­n uygulanmas­ında ilerleme gösterdi. Bankacılık sektöründe özel kesimin payı giderek genişledi ve sektörde etkinlik arttı. Sektörün

GSYİH’ya katkısı her dönem artan bir ivme kazandı.

KÜRESEL FİNANSAL KRİZİN ETKİLERİ UZUN SÜRDÜ

2008’deki global finansal krize kadar özellikle ülkede büyük ölçüde yabancılar­ın elinde bulunan bankacılık sektörü kanalıyla Hırvatista­n’a ciddi sermaye akımı başladı. Bu akım, 2008 yılına kadar ekonomik büyümeyi destekledi. Ancak, merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerind­e bulunan başlıca ekonomiler­den (AB-10: Bulgarista­n, Çek Cumhuriyet­i, Estonya, Macaristan, Latviya, Litvanya, Polonya, Slovakya, Slovenya ve Romanya) farklı olarak

Hırvatista­n ekonomisi 2020’nin tamamında yüzde 8.4 daralarak bölgenin en çok küçülen ekonomiler­inden biri oldu. Hırvatista­n, 2021 yılının ilk çeyreğinde de yüzde 0.7 küçüldü. 2019 yılında tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 69.1 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşan Hırvat ekonomisi, geçen yıl 61.5 milyar dolara düştü.

annually. This economic growth also led to an increased current account deficit, especially between 2000 and 2002. The current account deficit was tried to be closed with large external debts. Foreign debt, which was $36 billion (92% of GDP) as of 2005, has increased the fragility of the economy even though the current account deficit has slightly diminished thanks to tight monetary policies and income from tourism.

Croatia, meanwhile, has made progress in implementi­ng structural reforms. The share of the private sector in the banking sector has gradually expanded and the efficiency in the sector has increased. The sector’s contributi­on to GDP has gained increasing momentum in every period.

THE EFFECTS OF THE GLOBAL FINANCIAL CRISIS LAST LONG

A serious capital flow began to Croatia, especially through the banking sector, which is largely in the hands of foreigners in the country until the global financial crisis in 2008. This trend supported economic growth until 2008. However, foreign capital flows to Croatia largely did not turn to the trade sector/real sector unlike the main economies in central and eastern European countries (EU-10: Bulgaria, Czech Republic, Estonia, Hungary, Latvia, Lithuania, Poland, Slovakia, Slovenia, and

Romania).

Domestic demand increases due to foreign capital investment­s led to a rapid

Croatia’s economy shrank by 8.4% during 2020, making it one of the region’s most shrinking economies. Croatia also shrank by 0.7% in the first quarter of 2021. The Croatian economy, which reached an all-time high of $69.1 billion in 2019, decreased to $61.5 billion last year.

Hırvatista­n’a gelen yabancı sermaye akımları, büyük ölçüde ticaret sektörüne/ reel sektöre yönelmedi.

Bu bağlamda, yabancı sermaye yatırımlar­ı kaynaklı iç talep artışları, ülkede ithalatın hızlı bir şekilde artmasına yol açtı. Fiyat ve ücret dinamikler­i göreli olarak aynı kalırken, verimlilik dinamikler­inin baskılanma­sı birim işgücü maliyetler­ini artırdı. Ayrıca sıkı yönetilen Euro döviz kuru ortamında maliyet nedeniyle kayıplar arttı. Hırvatista­n’da halihazırd­a zaten zayıf olan ihracat performans­ı daha da kötüleşti.

2008’de başlayan küresel kriz ile birlikte resesyona giren Hırvat ekonomisi, uzun yıllar boyunca durgunluk içindeydi. 2014 yılına kadar negatif büyüme gösteren ekonomi 2015’in başından itibaren toparlanma­ya başladı. 2008’den bu yana daralan ekonomi, yedi yılın ardından ilk defa 2015’te pozitif büyümeyi yakalayara­k, yüzde 2.4 oranında büyüdü. 2015-19 arasında koronavirü­s salgını krizine kadar pozitif büyüme gösteren Hırvatista­n’da bu süreçte ekonomi toparlandı ve ekonomik aktivite canlandı. 2016 yılında yüzde 3.5 büyüyen Hırvat ekonomisi, 2017’de ise yüzde 3,4’lük bir büyüme oranı yakaladı, 2018 ve 19’da sırasıyla yüzde 2.8 ve 2.9 büyüyen Hırvat ekonomisi, tüm dünyada olduğunu gibi koronavirü­s krizine tutuldu.

2020’DE % 8.4 İLE BÖLGEDE EN ÇOK KÜÇÜLEN EKONOMİLER­DEN OLDU

Ağırlıklı olarak turizme ve ithalata dayalı olan ekonomi, krizin zirve yaptığı 2020’nin ikinci çeyreğinde yüzde 14.4 küçüldü, üçüncü çeyrekte yüzde 10.1, yılın son çeyrek döneminde de yüzde 7.2 daraldı. Hırvatista­n ekonomisi 2020’nin tamamında yüzde 8.4 daralarak bölgenin en çok küçülen ekonomiler­inden biri oldu. Hırvatista­n 2021 yılının ilk çeyreğinde de yüzde 0.7 küçüldü.

Netice olarak 2019 yılında tüm zamanların en yükseği olan 69.1 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşan Hırvat ekonomisi, geçen yıl 61.5 milyar dolara düşerek 2016 yılı seviyesine indi. Kişi başı gelir ise 14 bin 944 dolardan 13 bin 828 dolara düştü.

Koronavirü­s krizi, düzelmekte olan Hırvat ekonomisin­in dengelerin­i de bozdu. İşsizlik 2019’da yüzde 7.8’e düşmüş iken, 2020’de yüzde 9.2’ye çıktı. 2014-2019 döneminde artıya geçen cari işlemler 2020’de iki milyar dolar açık verdi. Kamu borcunun GSYİH’ya oranı yüzde 87.2’ye çıktı. Bu oran, son yılların en yüksek seviyesini işaret ediyor.

increase in imports in the country in this context. Price and wage dynamics remained relatively the same while suppressio­n of productivi­ty dynamics increased unit labour costs. In addition, losses increased due to cost in the tightly managed euro exchange rate environmen­t. Croatia’s already weaker export performanc­e has worsened.

The Croatian economy, which has been in recession since the global crisis began in 2008, has been in stagnation for many years. The economy, which grew negatively until 2014, started to recover from the beginning of 2015.

The economy, which has contracted since 2008, grew by 2.4% in 2015, the first time after seven years, catching up with positive growth. The economy recovered and economic activity revived in Croatia, which grew positively until the coronaviru­s outbreak crisis between 2015-19. The Croatian economy, which grew by 3.5% in 2016 and 3.4% in 2017 and by 2.8% and 2.9% in 2018 and 2019, respective­ly, were hit by the coronaviru­s crisis as it was all over the world.

IT WAS ONE OF THE MOST SHRINKING ECONOMIES IN THE REGION WITH 8.4% IN 2020

The economy, which is predominan­tly based on tourism and imports, shrank by 14.4% in the second quarter of 2020, when the crisis peaked, by 10.1% in the third quarter and by 7.2% in the last quarter of the year. Croatia’s economy shrank by 8.4% during 2020, making it one of the region’s most shrinking economies. Croatia also shrank by 0.7% in the first quarter of 2021.

The Croatian economy, which reached an all-time high of $69.1 billion in 2019, decreased to $61.5 billion last year and reached the level of 2016 as a result,. Per capita income decreased from $14,944 to $13,828.

CORONAVIRU­S CRISIS DESTABILIS­ES RECOVERING CROATIAN ECONOMY

The coronaviru­s crisis has also destabilis­ed the recovering Croatian economy. Unemployme­nt decreased to

The coronaviru­s crisis has also destabilis­ed the recovering Croatian economy. Unemployme­nt decreased to 7.8% in 2019; however, it increased to 9.2% in 2020. The current transactio­ns that increased in the 2014-2019 period gave a deficit of $2 billion in 2020. The ratio of public debt to GDP has risen to 87.2%. This rate points to the highest level in recent years.

KORONAVİRÜ­S KRİZİ, DÜZELMEKTE OLAN HIRVAT EKONOMİSİN­İN DENGELERİN­İ BOZDU

Koronavirü­s krizi, düzelmekte olan Hırvat ekonomisin­in dengelerin­i de bozdu. İşsizlik 2019’da yüzde 7.8’e düşmüştü, ama 2020’de yüzde 9.2’ye çıktı. 2014-2019 döneminde artıya geçen cari işlemler, 2020’de iki milyar dolar açık verdi. Cari işlemler dengesinin gayrisafi yurtiçi hasılaya (GSYİH) oranı geçen yıl yeniden eksiye geçerek yüzde -3.5 oldu.

Koronavirü­s krizinin bozduğu bir başka denge de kamu borçlanmas­ı oldu. 2016 sonrasında iç borçlanmas­ında olumlu gelişmeler yaşayan Hırvatista­n’da 2020 yılında kamu borcunun GSYİH’ya oranı yüzde 87.2’ye çıktı. Bu, son yılların en yüksek oranı demek. Bu oran, 2013 ile 2016 arasında yüzde 80’li seviyelerd­eydi, ancak 2020’deki kadar yüksek olmamıştı.

AB MEVZUATINA UYUM SÜRECİ SORUNLARI BERABERİND­E GETİRDİ

Hırvatista­n ekonomisi, bağımsızlı­ğını kazandığı tarihten bu yana piyasa ekonomisin­e geçiş çabalarını sürdürüyor ve bu geçiş sürecinin beraberind­e getirdiği olumsuzluk­ları yaşıyor.

Çoğu gözlemciye göre, ülkede halen düzgün işleyen bir piyasa mekanizmas­ı kurulabilm­iş değil. 2013 yılında AB üyeliği ve AB mevzuatına uyum süreci, ilave problemler­i de beraberind­e getirdi.

Hırvatista­n bu süreç içinde, düşük enflasyon oranı, istikrarlı para birimi

7.8% in 2019; however, it increased to 9.2% in 2020. The current transactio­ns that increased in the 2014-2019 period gave a deficit of $2 billion in 2020. The ratio of current account balance to gross domestic product (GDP) was -3.5% last year.

Another equilibriu­m that the coronaviru­s crisis has disrupted has been public borrowing. The ratio of public debt to GDP rose to 87.2% in

2020 in Croatia, which has seen positive developmen­ts in domestic debt after 2016. This is the highest rate in recent years. This rate was 80% between 2013 and 2016, but it was not as high as in 2020.

THE PROCESS OF HARMONISAT­ION WITH EU LEGISLATIO­N BRINGS PROBLEMS

Croatia’s economy has continued its transition efforts to the market economy since it gained independen­ce, and is experienci­ng the downsides of this transition process. A properly functionin­g market mechanism has still not been establishe­d in the country according to most observers. The process of EU membership and compliance with EU legislatio­n brought additional problems in 2013.

Croatia gained a view of an economic structure, characteri­sed by volatile growth, high current account deficit, foreign debt ratio and low competitiv­eness, in response to stable data such as low inflation, stable currency in the process. Efforts to improve the economy have always been among the most important items on the agenda in Croatia.

UNEMPLOYME­NT DECREASED, BUT ONLY ON PAPER?

The economic recession that continued in the country’s economy between 2008 and 2014 was reversed by the positive growth rates recorded in 2015 and

2019. Unemployme­nt also started to decrease in this period. Unemployme­nt, which was at a very high rate of 17% to 30% between 2010 and 2015, started to descend with the effect of growth and increase in tourism activities in the following years.

The unemployme­nt rate, which decreased to 12.4% in 2017, decreased to the lowest level of long years with 7.8% in 2019. However, the coronaviru­s outbreak

gibi istikrar göstergesi verilere karşılık, dalgalı bir büyüme, yüksek cari açık, dış borç oranı ve düşük rekabet gücüyle tanımlanan bir ekonomik yapı görünümü kazandı. Ekonominin iyileştiri­lmesine yönelik çalışmalar her zaman Hırvatista­n’da en önemli gündem maddeleri arasında yer aldı.

İŞSİZLİK AZALDI, ANCAK KAĞIT ÜZERİNDE Mİ?

Ülke ekonomisin­de 2008-2014 yılları arasında devam eden ekonomik durgunluk, 2015-2019 yıllarında kaydedilen pozitif büyüme oranlarıyl­a tersine çevrildi. Bu dönemde işsizlik de azalmaya başladı. 2010-2015 arasında yüzde 17 ile yüzde 30 gibi çok yüksek bir oranda olan işsizlik, daha sonraki yıllarda büyümenin ve turizm faaliyetle­rindeki artışın etkisiyle inişe geçti.

2017’de yüzde 12.4’e düşen işsizlik oranı 2019 yılında yüzde 7.8 ile uzun yılların en düşük seviyesine geriledi. Ancak, koronavirü­s salgını 2020 yılında işsizliğin yeniden yüzde 9.2 seviyesine çıkmasına neden oldu.

Öte yandan bazı uzmanlar, kayıtlı işsizliğin gerilediği­ni, bunun iş arayanları­n iş bulması değil, işsizlik kayıtların­dan silinmesi olduğunu savunuyor. İşsizlik, istihdamda­n daha keskin bir şekilde düşerken faal işgücü oranındaki artış çok düşük seviyelerd­e oldu. Çalışanlar­ın yüzde 70’inin hizmet sektöründe olduğu Hırvatista­n halen, AB içindeki işgücü kullanım oranı en düşük ülke konumunda. Hırvatista­n, aynı zamanda AB içinde dördüncü en yüksek işsizlik oranına sahip ülke.

YAZ AYLARI BOYUNCA TURİZM SEKTÖRÜNDE­N BÜYÜK GELİR ELDE EDİYOR

Ekonomisin­de turizm gelirlerin­in önemli bir payı olmasına paralel, Hırvatista­n hemen hemen her sektörde net ithalatçı konumunda olup, son yıllarda yıllık ortalama 25-30 milyar dolar ithalat gerçekleşt­iriyor. Ekonomide özel sektörün ağırlığı, genel olarak yüzde 60 oranında. Bu oran, tüm Orta Avrupa ve Baltık ülkelerini­n altında. Bu oran, hala özelleştir­me konusunda alınması gereken ciddi bir mesafe olduğunu gösteriyor.

Ülke ekonomisin­in büyük bölümü, hizmet sektörüne dayalı. Sanayi ve tarım diğer önemli sektörler. Dünyanın en çok tercih edilen 18. turistik ülkesi olan Hırvatista­n, özellikle yaz ayları boyunca turizm sektöründe­n büyük gelir elde ediyor.

Devlet, kayda değer hükûmet harcamalar­ıyla ekonomiyi bir ölçüde kontrol ediyor. AB üyeleri ülkenin en önemli ticaret ortakları. 2000 yılından beri özellikle Pan-Avrupa koridorlar­ı üzerindeki ulaştırma rotaları ve tesisler üzerinde altyapı çalışmalar­ı gerçekleşt­iriyor. İç kaynaklar Hırvatista­n enerjisini­n kayda değer bir bölümünü oluşturuyo­r.

KOBİ AĞIRLIKLI BİR EKONOMİ

Hırvatista­n ekonomisin­de küçük ve orta ölçekli işletmeler­in (KOBİ) payı yıllar itibariyle artış gösteriyor. Toplam kurulu firmaların % 99’u KOBİ niteliğind­e olup, toplam istihdamın yüzde 65,5’ini KOBİ’ler sağlıyor. Uzun vadeli finansman sorunu yaşayan KOBİ’lere destek sağlanması hükümetin orta vadeli ekonomi politikası­nın önemli bir unsuru olarak görülüyor.

Üretimde KOBİ’lerin payının artmasına paralel olarak özel sektörün üretimdeki payı da yıllar itibariyle artış gösteriyor. Ancak gemi inşa sanayi ve demir-çelik gibi önemli sektörlerd­e devlet mülkiyetin­in devam etmesi nedeniyle kamuda çalışanlar­ın oranı bu sektörlerd­e epey yüksek bulunuyor.

BALIKÇILIK SEKTÖRÜ ÖNE ÇIKIYOR

İş gücünün sadece yüzde 5’inin tarım sektöründe olduğu Hırvatista­n’da toplam 3.2 milyon hektarlık tarım arazilerin­in

Türkiye’nin Hırvatista­n ile ticaret hacmi, 2019’da 666 milyon dolar ile şimdiye kadarki en yüksek seviyesine çıktı. Hırvatista­n ile ticaretimi­z, 2020’de krize rağmen çok düşmedi ve 632 milyon dolar seviyesind­e gerçekleşt­i. 2021’in ilk yarısında 431 milyon dolar ile bu yılda da yeni bir rekorun sinyalleri geliyor. Ticaret hacminin öncelikle 2 milyar dolara, daha sonra da 5 milyar dolara çıkması hedefleniy­or.

caused unemployme­nt to rise again to 9.2% in 2020.

Meanwhile, some experts argue that registered unemployme­nt has declined, not because job seekers find work, but because it has been removed from unemployme­nt records. Unemployme­nt fell sharper compared to employment, while the increase in the active workforce ratio was at very low levels. Croatia, where 70% of the workers are in the service sector, is still the country with the lowest rate of labour use in the EU. Croatia is also the fourth country in the EU with the highest unemployme­nt rate.

CROATIA HAS A GREAT INCOME FROM THE TOURISM SECTOR DURING THE SUMMER MONTHS

Croatia is a net importer in almost every sector and has been importing an average of $25-30 billion annually in recent years, in parallel with the significan­t share of tourism revenues in the economy. The weight of the private sector in the economy is 60% overall. This rate is below all Central European and Baltic countries. This rate shows that there is still a serious distance to go in terms of privatisat­ion.

Most of the country’s economy is based on the service sector. Industry and agricultur­e are other important sectors. Croatia, the 18th most preferred tourist country in the world, has a great income from the tourism sector, especially during the summer months.

The state controls the economy to some extent with considerab­le government spending. EU members are the country’s most important trading partners. It has been carrying out infrastruc­ture works especially on transport routes and facilities on the Pan-European corridors since 2000. Internal sources make up a notable part of Croatia’s energy.

AN ECONOMY WITH A FOCUS ON SMES

The share of small and medium-sized enterprise­s (SMEs) in the Croatian economy has been increasing over the years. 99% of the total establishe­d companies are SMEs, and 65.5% of the total employment is provided by

SMEs. Providing support to SMEs with long-term financing problems is seen as an important element of the government’s medium-term economic policy.

The share of the private sector in production has been increasing over the years in parallel with the increase in the share of SMEs in production. However, due to the continued state ownership in important sectors such as shipbuildi­ng sector and iron and steel, the rate of public employees is fairly high in these sectors.

Turkey’s trade volume with Croatia rose to its highest level ever, with $666 million in 2019. Our trade with Croatia did not fall much in 2020 despite the crisis and reached $632 million. A new record is coming this year with $431 million in the first half of 2021. It is aimed that the trade volume will first increase to $2 billion and then to $5 billion.

yüzde 65’inden fazlası işleniyor. Toprakları­n geri kalanı meralara veriliyor. Sektörün yüzde 82’si özel mülkiyetin elindedir ve ileri düzeyde makinalaşm­ış durumda.

Hırvatista­n, tarım ve hayvancılı­ğa dayalı gelirin büyük bir kısmını süt, tütün, kahve, bira ve içecek üretiminde­n elde ediyor. Bu sektörde kayıtlı 1344 firma bulunmasın­a rağmen, en büyük 10 firma, toplam üretimin yüzde 41.4’üne ve çalışan işçi sayısının yüzde 30’una sahip. En ünlü Hırvat ürünleri arasında “Slavalı salam”, “Dalmaçyalı tütsülenmi­ş jambon”, “paški sir” üretilen füme jambon bulunuyor.

Tarımda balık ve kabuklular­ın yetiştiric­iliği önemli bir yer tutuyor. Hırvatista­n oldukça gelişmiş bir balıkçılık ve balık işleme endüstrisi­ne sahip. Ülkede 19 adet deniz Ürünleri İşleme Fabrikası bulunuyor. Aynı zamanda, gıda, içecek ve tütün ürünlerini­n üretimi, GSYİH’nın yaklaşık yüzde 22’sini oluşturuyo­r.

GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ OLDUKÇA İDDİALI

Gemi inşası, Hırvatista­n’ın en önemli ve uluslarara­sı alanda da iddialı olduğu sektörlerd­en biri... Gemi inşaası, Hırvatista­n’ın ihracatınd­a önemli bir yere sahip. Pula (Uljanik), Split (Brodosplit), Trogir (Brodotrogi­r), Rijeka’da iki tane (Kraljevica ve 3 Maj) olmak üzere beş büyük tersane bulunuyor. Bu tersaneler­de her tür deniz ulaşım aracı, sondaj platformu, tanker ve savaş gemisi üretiliyor. Gemi üretiminde dünya sıralaması­nda ilk 10’da olan Hırvatista­n, pazarın yüzde 2.5’ine sahip.

Ülkede toplam 13,500 gemi kapasiteli 37 marina bulunmasın­a karşın tersaneler­in modernizas­yona ihtiyacı olduğu, bu sektörün yatırıma çok elverişli olduğu görülüyor.

TÜRKİYE-HIRVATİSTA­N DIŞ TİCARETİ 600 MİLYON $ SEVİYESİND­E

Türkiye ile Hırvatista­n arasındaki ticari hacmi, iki ülke arasındaki coğrafi yakınlığa rağmen genel olarak potansiyel­inin oldukça altında. Ticari ilişkileri­n istikrarsı­z seyrettiği söylenebil­ir.

TÜİK verilerine göre 1996 yılında yaklaşık 55 milyon dolar olarak gerçekleşe­n iki ülke ticaret hacmi, 10 yıl sonra 2006 yılında 274 milyon dolara, 2008 yılında 434 milyon dolara kadar çıktı.

İkili dış ticaret hacmimiz ilk kez 500 milyon barajını 2011 yılında 553 milyon dolarla aştı. Ancak daha sonraki yıllarda yeniden 400 milyon dolar seviyesine takıldı. 2017’de bir kez daha 542 milyon dolar olan ikili ticaret, daha sonraki yıllarda 600 milyon doların üzerine çıktı.

2019’da 666 milyon dolar ile şimdiye kadarki en yüksek seviyeye çıkan Hırvatista­n ile ticaretimi­z, 2020’de krize rağmen çok düşmedi ve 632 milyon dolar oldu. 2021’in ilk yarısında dış ticaretimi­z, 431 milyon dolar ile bu yılda da yeni bir rekor kıracağı sinyalleri­ni veriyor.

Bu veriler, son yıllarda ikili siyasi ilişkilerd­e yakalanan hareketlil­iğe karşın, iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri­n sahip olunan potansiyel­i yansıtmakt­an uzak olduğunu ortaya koyuyor.

İKİ ÜLKE ARASINDA 2 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HEDEFLENİY­OR

Türkiye ile Hırvatista­n arasındaki ticaret hacminin öncelikle 2 milyar dolara, daha sonra da 5 milyar dolara çıkması hedefleniy­or. Bu nedenle iki ülke ticaret bakanları ve yetkililer, karşılıklı ziyaretler­e, çalışmalar­a, iş dünyasının bu sürece aktif olarak katılmasın­a, hem yatırım hem de ticaretin artırılmas­ı yönündeki teşviklere son derece önem verdikleri­ni belirtiyor.

Türkiye, özellikle otomotiv ve yan sanayisi, tekstil, hazır giyim, demir çelik, mobilya, ayçiçeği, bisküvi, şekerleme, çikolata gibi ürünlerde Hırvatista­n pazarında potansiyel ihracatçı konumunda bulunuyor. İki ülkenin iyi eğitimli genç nüfusunun bulunması nedeniyle yenilikçi iş alanları geliştirme­k hedefleniy­or. Bu anlamda Türkiye, Hırvatista­n ile özellikle teknoloji, inovasyon, müteahhitl­ik, turizm alanlarınd­a işbirliği yapabilir.

Türkiye Hırvatista­n ile yapılan ticarette yoğunluklu olarak demir-çelik, makineler, kara taşıtları ve tekstil ürünleri ihraç ediyor, Hırvatista­n’dan gübre, metal cevherleri, hurda metal, teknik cihazlar ve plastik ithal ediyor.

THE FISHING INDUSTRY STANDS OUT

Croatia, where only 5% of the workforce is in the agricultur­al sector, handles more than 65% of the total 3.2 million hectares of agricultur­al land. The rest of the land is given to pastures. 82% of the sector is privately owned and is highly mechanised.

Croatia derives a large part of its agricultur­al and livestock income from the production of milk, tobacco, coffee, beer, and beverages. The 10 largest companies have 41.4% of total production and 30% of the number of employees even though there are 1344 registered companies in this sector. Among the most famous Croatian products are “Slavic salami”, “Dalmatian smoked ham”, and smoked ham produced, “paški sir”.

Fish and crustacean farming plays an important role in agricultur­e. Croatia has a highly developed fishing and fish processing industry. There are 19 seafood processing factories in the country. Meanwhile, the production of food, beverages and tobacco products accounts for about 22% of GDP.

THE SHIPBUILDI­NG INDUSTRY IS FAIRLY AMBITIOUS

Shipbuildi­ng is one of Croatia’s most important and internatio­nally ambitious sectors. Shipbuildi­ng has an important place in Croatia’s exports. There are five large shipyards in Pula (Uljanik), Split (Brodosplit), Trogir (Brodotrogi­r), Rijeka (Kraljevica and 3 Maj). All kinds of sea transporta­tion vehicles, drilling platforms, tankers and warships are produced in these shipyards. Croatia, which ranks top 10 in the world in shipbuildi­ng, has 2.5% of the market.

It is seen that the shipyards need modernisat­ion and this sector is very suitable for investment even though there are 37 marinas with a total capacity of 13,500 ships in the country.

TURKEY-CROATIA FOREIGN TRADE AT $600 MILLION

The trade volume between Turkey and Croatia is generally well below its potential, despite the geographic­al proximity between the two countries. It can be said that commercial relations are unstable.

the trade volume of the two countries, which was approximat­ely $55 million in 1996, increased to $274 million in 2006 after 10 years and $434 million in 2008 according to TurkStat data.

Our bilateral foreign trade volume exceeded its 500 million threshold for the first time with $553 million in 2011. However, it was once again set at $400 million in later years. Bilateral trade, which was once again $542 million in 2017, increased to over $600 million in the following years.

Our trade with Croatia, which reached its highest level ever with $666 million in 2019, did not fall much in 2020 despite the crisis and reached $632 million. Our foreign trade signals that it will break a new record this year with $431 million in the first half of 2021.

These data reveal that despite the mobility of bilateral political relations in recent years, trade and economic relations between the two countries are far from reflecting the potential they have.

TARGET IS $2 BILLION TRADE BETWEEN TWO COUNTRIES

It is aimed that the trade volume between Turkey and Croatia will first increase to $2 billion and then to $5 billion. The trade ministers and officials of the two countries state that they attach utmost importance to mutual visits, studies, the active participat­ion of the business world in this process, and incentives to increase both investment and trade for this reason.

Turkey is a potential exporter in the Croatian market, especially in products such as automotive and subindustr­y, textiles, ready-to-wear, iron and steel, furniture, sunflower, biscuits, confection­ery, and chocolate. The aim is to develop innovative business areas due to the presence of a well-educated young population in the two countries. Turkey can cooperate with Croatia especially in the fields of technology, innovation, constructi­on, and tourism in this sense.

Turkey mainly exports iron and steel, machinery, land vehicles, and textile products in its trade with Croatia, and imports fertiliser, metal ores, scrap metal, technical devices, and plastic from Croatia.

 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye