Yavru vatan virüs şokunda
KKTC’de başta turizm ve yükseköğretim gibi en yüksek gelir kalemlerini etkileyen koronavirüs salgını ülke ekonomisini zorlu bir sürece soktu. Turizm sektöründeki daralma, yükseköğretim öğrencilerinin ülkeye gelmemesi ve ekonomik aktivitenin yavaşlaması ekonominin daralmasına, kamu gelirlerinin azalmasına ve işsizliğin artmasına neden oldu.
KKTC ekonomisinin resmi veriler henüz açıklanmasa da, 2020 yılında yüzde 11.04 civarında küçüleceği tahmin ediliyor. Daralmanın 2021 yılının ilk yarısında da sürdüğü ifade ediliyor. Ekonominin bel kemiği olan turizm zor bir dönem geçiriyor. 2020 yılında yolcu sayısı yüzde 77, konaklama sayısı yüzde 78 azaldı. 2021 ilk çeyreğinde yolcu sayısı azalma yüzde 99 oldu.
Koronavirüs salgını, KKTC’nin en önemli iki sektörü turizm ve yüksek öğrenim başta olmak üzere en yüksek gelir kalemlerini olumsuz etkiledi. Bu durum, ülke ekonomisini zorlu bir sürece soktu.
Turizm sektöründeki daralma ile birlikte, üniversite öğrencilerinin ülkeye gelmemesi ve ekonomik aktivitenin yavaşlaması, ekonominin daralmasına, kamu gelirlerinin azalmasına ve işsizliğin artmasına neden oldu.
KKTC ekonomisinin resmi verileri henüz açıklanmadı. Ancak 2020 yılında ekonominin yüzde 11.04 civarında küçüleceği tahmin ediliyor. Daralmanın 2021 yılının ilk yarısında da sürdüğü ifade ediliyor. Ekonominin bel kemiği olan turizm, oldukça zor bir dönem geçiriyor. 2020 yılında yolcu sayısı yüzde 77, konaklama sayısı yüzde 78 azaldı. 2021 ilk çeyreğinde yolcu sayısında azalma yüzde 99 oldu.
Turizm. konaklama, restoran hizmetleri ve yüksek öğrenime dayalı hizmetlerin kapanma nedeniyle duraklaması bir başka önemli sorun olan işsizliğin de yükselmesine neden oldu. KKTC’de işsizlik oranı, 2020’de salgının da etkisiyle, 9 yıl sonra ilk defa yüzde
10.1 ile çift hanelere çıktı. Koronavirüs krizi en çok gençleri olumsuz etkiledi. Genç işsizlik oranı 2020 yılında yaklaşık 10 puan artarak yüzde 29.3’e çıktı.
EKONOMİ ZATEN İNİŞTEYDİ, SALGIN HIZLANDIRDI
KKTC ekonomisi son dönemde koronavirüs krizinden olduğu kadar Türkiye’de yaşanan döviz kurundaki dalgalanmadan hasar aldı. Türk lirasının değer kaybı, dış kaynaklı şoklara karşı çok hassas ve zayıf olan KKTC ekonomisinin koronavirüs kriziyle birlikte zor bir dönem yaşamasına neden oldu.
Koronavirüsün getirdiği durgunluk ve kur şoku yatırım yerine tüketimin ağırlık kazandığı ekonomide tüketimin hızla gerilemesine neden olurken, yerel üretimin artan talebi karşılamadaki yetersizliği yüksek enflasyona zemin hazırladı.
Kur dalgalanmaları neticesinde hem üretici, hem tüketici enflasyonundaki artış kaçınılmaz sonuç olarak ortaya çıktı. 2020 yılında yüzde 15 seviyesine çıkan enflasyon oranı, 2021 Temmuz ayı itibarıyla yüzde 20.23’e çıktı. Satın alma gücünde meydana gelen azalma da ekonomide daralmaya neden oldu ve işsizliği artırdı. Tabii ki işsizlik rakamlarındaki artış da yine satın alma gücündeki düşüş ve ekonominin yavaşlaması ile neticelenerek ekonomide bir sarmala neden oluyor.
DIŞ FİNANSMAN VE TÜRKİYE’NİN DESTEĞİ…
Bu noktada dış ticarette açığını karşılamada büyük rol oynayan turizm ve yüksek öğretim gelirlerindeki düşüşe ve bu gelirlerin yetersiz kalmasının dış finansman ihtiyacına neden olmasına da
Hizmet sektörünün duraklaması bir başka önemli sorun olan işsizliğin de yükselmesine neden oldu. KKTC’de işsizlik oranı, 2020’de salgının da etkisiyle, 9 yıl sonra ilk defa yüzde 10.1 ile çift hanelere çıktı. Koronavirüs krizi en çok gençleri olumsuz etkiledi. Genç işsizlik oranı 2020 yılında yaklaşık 10 puan artarak yüzde 29.3’e ulaştı.
dikkat çekmek gerekiyor.
Koronavirüs pandemisinin turizm sektörüne yarattığı etki tüm dünya ile birlikte KKTC’de de ciddi bir biçimde hissedildi. Dış finansman konusunda Türkiye’nin sağladığı kredi ve hibelerde 2017 yılından itibaren başlayan gerileme bu dönemde daha da artınca KKTC ekonomisinde yaşanan daralmaya etki yaptı.
Ayrıca, döviz kurlarındaki artış sonrası Güney Rum Kesimi ile yapılan ticarette yakalanan fırsat, pandemi nedeni devam edemeyince, ekonomi üzerinde etkili olamadı ve bu döviz gelir kaynağından daha fazla yararlanılamadı.
KKTO RAPORU: 2020’DE DERİN EKONOMİK KÜÇÜLME
Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO), yakınlarda yayımladığı “2021 1. Çeyrek Ekonomi Bülteni” ile koronavirüs krizi ile ekonomide zorlu bir dönemden geçildiğini bildirdi.
KKTO Başkanı Turgay Demir, KKTC ekonomisinin 2020 yılı sonunda yüzde 11.04 civarında küçüleceğinin tahmin edildiğini, işsizlik oranının, 2020 yılında, pandeminin de etkisiyle, 9 yıl sonra ilk defa yüzde 10.1 ile çift hanelere çıktığını, genç işsizlik oranının ise 2020 yılında yaklaşık yüzde 10 puan artarak yüzde 29,3’e yükseldiğini, 2020 yılında enflasyon oranının yüzde 15.03 olduğunu anımsattı.
2021yılının birinci çeyrek yılında yıllık enflasyonun yüzde 13,97’ye düşse de Mart ayında dövizde tekrar görülen artışın, petrol başta olmak üzere emtia fiyatları ve gıda fiyatlarının artmaya devam etmesinin, önümüzdeki dönemde enflasyonun yukarı yönlü olmasına ilişkin beklentileri artırdığına işaret eden Deniz, şöyle devam konuştu:
“KKTC kamu yönetimi mahalli gelirlerinin yerel giderlerini karşılama oranı 2018 yılında yüzde 101 seviyesine çıkarken 2019 yılında yüzde 96, 2020 yılında ise yüzde 87 seviyesine kadar gerilemişti. 2021 yılı birinci çeyreğinde ise bu oran yüzde 92,28 olarak gerçekleşti.
2021 İLK ÇEYREKTE GELEN YOLCU % 99 AZALDI
2020 yılında ilk üç ayda 133 milyon fazla veren KKTC yerel bütçesi 2021 yılının aynı döneminde 135 milyon açık verdi. Bankacılık sektörünün aktif büyüklüğü 2020 yılında da artmaya devam etti. Pandemi döneminde ekonomik faaliyetlerin aksaması nedeniyle özel sektör işletme kredilerine ağırlık vermiş ve 2020 yılında işletme kredileri yüzde 36.9 arttı.
Diğer ülkelerde olduğu gibi turizm sektörü KKTC’de de zor bir yıl geçirdi. 2021 yılı ilk çeyreğinde gelen yolcu sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 99.2 azaldı.”