BM RAPORUNDAN ÜRKÜTÜCÜ UYARILAR
Sıcaklık 1.5 derece artacak, yazlar uzun kışlar kısa olacak, 1.7 kat daha fazla kuraklık yaşanacak, denizler 2 metre yükselecek, 50 ülke sulara batacak
İNSANLIK SORUMLU:
195 hükümetin desteklediği Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) Raporuna göre, insanlık tartışmasız biçimde, küresel ısınmaya neden oldu ve gezegenin durumunu kalıcı olarak aşağıya çekti. İnsan kaynaklı emisyonlar, gezegenin değişmesinin ve daha az istikrarlı hale gelmesinin temel sorumlusu.
1.5 DERECELİK SICAKLIK ARTIŞI KAÇINILMAZ:
Atmosfere zararlı karbondioksit gazı emisyonunun radikal biçimde azaltılması durumunda dahi, sıcaklıklar sanayileşme öncesi döneme göre 1,5 derece artacak. Önlem alınmaması halinde küresel ısınma yüzyılın sonuna kadar 2 derece ve üzerinde seyredecek.
DOĞAL YAŞAM ZARAR GÖRECEK:
Dünyadaki doğal yaşamın, daha fazla ısınma nedeniyle zarar görecek. Bu nedenle kara ve okyanus ekosistemlerinin kapasitesi, iklim sorununu çözmemize yardımcı olma anlamında sınırlı etkiye sahip.
SIFIR EMİSYON PLANLARI HIZLA UYGULANMALI:
Isınmayı durdurmak istiyorsak, karar vericilerin net sıfır emisyon planlarını hayata geçirmesi gerekiyor. Karbondioksitin atmosfer dışında depolanmasına yönelik teknolojiler net sıfır emisyon planlarının önemli araçları arasında yer alıyor. Ancak bu teknolojilerin kullanımı, yalnızca hızlı ve derin emisyon azaltımlarına eşlik ettiği durumda fayda sağlayacak.
ÖNCEKİ RAPORLARA GÖRE İYİLİŞME VAR:
Atmosferin kaldırabileceği ek CO2 yükünü değerlendirmenin basitleştirilmiş yolu olan karbon bütçesine ilişkin öngörüler, önceki raporlardan bu yana iyileştirildi. Ancak bilimsel hesaplamalardaki iyileştirmeler, kalan karbon bütçesinde büyük ölçekli bir değişiklik olmadığını gösteriyor.
SICAKLIK SON 50 YILDA HIZLA YÜKSELDİ:
Isınma hızında artış yaşanıyor. 1970’den bu yana küresel yüzey sıcaklıkları, son 2000 yıllık zaman dilimindeki 50 yıllık dönemlere kıyasla daha hızlı yükseldi.
2019 KARBON SALINIMINDA EN KÖTÜ YIL:
2019’da atmosferdeki CO2 konsantrasyonu, 2 milyon yıl içinde herhangi bir zamandan daha yüksek şekilde gerçekleşti. Önemli sera gazları olan metan ve azot oksit gazlarının konsantrasyonları, 800.000 yıllık zaman dilimindeki herhangi bir zamanından daha yüksek şekilde gerçekleşti.
BUZULLARIN ERİMESİ ALARM VERİYOR:
Son zamanlarda iklim sistemi genelinde yaşanan değişimlerin ölçeği ve mevcut durumu, binlerce yıldır eşi benzeri görülmemiş hale geldi. Son 10 yılda Arktik deniz buzunun seviyesi, 1850’den beri en düşük seviyesine geriledi. Antarktika buz tabakasının hızla erimesi ve orman örtüsünün üst tabakasının kuruması gibi iklim sisteminde gerçekleşebilecek ani tepkiler ve kritik eşikler göz ardı edilemeyecek nitelikte.
SON 3000 YILDAKİ EN HIZLI ARTIŞ:
Deniz seviyelerindeki küresel ortalama yükseliş, 1900’den bu yana, son 3000 yıldaki herhangi bir zamandan daha hızlı artış gösterdi. Denizel ısı dalgalarının oluşma sıklığı, 1980’lerden bu yana iki katına çıktı. 2006’dan bu yana gerçekleşen denizel ısı dalgalarına, insan etkisinin katkısı oldukça olası görünüyor.
GERİ DÖNÜLEMEZ BİR ETKİ:
Dağlarda ve kutup bölgelerinde yer alan buzulların, on yıllar, hatta yüzyıllar boyunca erimeye devam edeceği göz önünde bulundurulduğunda, çözülme sonucu donmuş tabakada tutulan karbonunun atmosfere salınması, bu tabakanın oluşmasını gerektiren bin yıllık zaman dilimi göz önünde bulundurulduğunda geri döndürülemez etki yaratıyor.
DENİZLER YÜZYIL SONUNDA 2 METRE YÜKSELECEK:
Deniz seviyesindeki yükselme muhtemel oranı aşarak bu yüzyıl sonunda 2 metreyi, 2150’de ise 5 metreyi bulabilir. Bu ihtimal düşük olsa da, sera gazı emisyonunun çok yükseldiği bir senaryoda ihtimal dışı da değil. Ancak, emisyonun sınırlanması ve sıcaklık artışının 2100 itibarıyla 1,5 derece civarında tutulması halinde bile deniz seviyesi yükselmeye devam edecek.
50 ÜLKE SULARA BATABİLİR:
Maldivler’in de aralarında olduğu
50’ye yakın ülke, önlem alınmadığı takdirde yeryüzünden silinebilir.
Deniz seviyesindeki yükselişin, iklim değişikliğiyle en iddialı şekilde mücadele eden yol haritalarında dahi yüz binlerce yıl devam etmesi öngörülüyor.
DÜNYANIN BÜYÜK BÖLÜMÜ AŞIRI SICAK:
Gezegenin büyük bölümü, sıcak hava dalgalarını içeren aşırı sıcaklara maruz kalıyor. Bu bölgeler arasında Kuzey Amerika, Avrupa, Avustralya, Latin Amerika’nın büyük bölümü, Afrika kıtasının güneyinin batı ve doğu kıyıları, Sibirya, Rusya ve Asya’nın tamamını kapsıyor.
YANGIN VE SELLER AŞIRI HAVA OLAYLARINDAN:
Yaz aylarında yaşanan yangınlar ve seller, insan kaynaklı küresel ısınma sonucu iklim sisteminin değişmesiyle aşırı hava olaylarının seyrine örnek oluşturuyor.
15 YIL İÇİNDE SICAKLIK SINIRI AŞILABİLİR:
Isınmadaki en ufak artış dahi büyük önem taşıyor. Aşırı uçlarda öngörülen değişikliklerin sıklığı ve yoğunluğu, küresel ısınmada oluşacak her ilave katkıyla birlikte artıyor. Sera gazlarının atmosfere salımının devam etmesi sonucu yaklaşık 15 yıl içinde önemli bir sıcaklık sınırı aşılabilir.
AŞIRI YAĞIŞLAR ARTACAK:
Kuzey Avrupa, Kuzey Amerika ve Güney Afrika’nın bazı bölümleri daha yoğun yağışlarla maruz kalıyor. Aşırı yağış olaylarının sıklaşması öngörülüyor. Yağıştaki sıklaşmanın yanı sıra, yağış olduğunda yüzeye düşen yağış miktarında da önemli bir artış olacağı tahmin ediliyor.
YAZLAR UZUN, KIŞLAR KISA OLACAK:
Gelecek on yıllarda iklim değişiklikleri tüm bölgelerde artacak. 1,5 santigrat derece küresel ısınmayla sıcak hava dalgaları artacak. Sıcak mevsimler uzun, soğuk mevsimler ise kısa olacak.
1.7 KAT DAHA FAZLA KURAKLIK OLACAK:
50 yılda bir görülen aşırı sıcak havanın artık yılda bir görülmesi olası. Tropik fırtınalar, yağmur ve kar yağışı artacak, şu ana kadarkine kıyasla 1,7 kat daha fazla kuraklık yaşanacak. Yangınlar daha yoğun ve uzun sürecek.
OKYANUSLAR ISINDI, DENİZLER 20 CM YÜKSELDİ:
Dünya yüzeyindeki küresel sıcaklık, 2011 ile 2020 arasında, belirgin bir artışla 1850 ile 1900 arasında olduğundan
1,09 derece daha sıcaktı. Okyanuslarda da 0,88 derecelik bir artış oldu. Buna karşılık, 1901 ile 2018 arasında, deniz seviyesi 20 santimetre yükseldi. Dünyanın jeolojik tarihinin son 300 bin yılında, hiçbir asırda bu kadar yüksek bir artış olmadı.