ENFLASYONDA YÜKSELİŞ SÜRÜYOR, CARİ AÇIK AZALIYOR
Enflasyon yükseliş eğilimini sürdürüyor. Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 1,12 oranında artarken; yıllık enflasyon yüzde 19,25 olarak gerçekleşti. Temmuz ayında tüketici fiyatlarındaki yüzde 1,80 oranında artışla yıllık enflasyon yüzde 18,95 olmuştu. Haziran ayında yıllık enflasyon yüzde 17,53’tü.
İşsizlik yeniden yükseldi. Temmuz ayında işsizlik oranı yüzde 12,0 seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde işsiz sayısı 3 milyon 902 bin kişi iken, işsizlik oranı erkeklerde yüzde 10,8; kadınlarda ise yüzde 14,4 oldu. Haziran ayında işsizlik oranı Mayıs ayına göre 2.5 puan düşerek yüzde 10,6 seviyesine inmişti.
Cari işlemler açığı ise azalıyor. Cari açık, bir önceki yılın Temmuz ayına göre 1 milyar 306 milyon ABD Doları azalarak 683 milyon ABD doları olarak gerçekleşti. Bunun sonucunda 12 aylık cari açık 27 milyar 832 milyon dolar oldu. Haziran ayında 12 aylık cari işlemler açığı 29 milyar 679 milyon dolar olmuştu.
Son olarak açıklanan ekonomik verilere göre, enflasyon yükselişini sürdürüyor. Tüketici fiyatlarında yıllık enflasyon yüzde 19’u geçti. Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 1,12 oranında artarken; yıllık enflasyon yüzde 19,25 olarak gerçekleşti. Temmuz ayında tüketici fiyatlarındaki yüzde 1,80 oranında artışla yıllık enflasyon yüzde 18,95 olmuştu. Haziran ayında yıllık enflasyon yüzde 17,53’tü.
İşsizlik yeniden yükseldi. Temmuz ayında işsizlik oranı yüzde 12,0 seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde işsiz sayısı 3 milyon 902 bin kişi iken, işsizlik oranı erkeklerde yüzde 10,8; kadınlarda ise yüzde 14,4 oldu. Haziran ayında işsizlik oranı Mayıs ayına göre 2.5 puan düşerek yüzde 10,6 seviyesine inmişti.
Cari işlemler açığı ise azalıyor. Cari açık, bir önceki yılın Temmuz ayına göre 1 milyar 306 milyon ABD Doları azalarak 683 milyon ABD doları olarak gerçekleşti. Bunun sonucunda 12 aylık cari açık 27 milyar 832 milyon dolar oldu. Haziran ayında 12 aylık cari işlemler açığı 29 milyar 679 milyon dolar olmuştu. Mayıs ayında ise 31 milyar 858 milyon dolardı.
Yılın ilk sekiz ayında bütçe olumlu bir seyir içinde... Merkezi yönetim bütçesi geçen yıl Ocak-Ağustos döneminde 110 milyar 926 milyon TL açık vermiş iken bu yıl aynı dönemde 37 milyar 507 milyon TL açık verdi. Bu yılın ilk yedi ayında açık 78 milyar 344 milyon TL olmuştu.
Son açıklanan verilere göre, makroekonomik gelişmeler şu yönde oldu:
Grafik: TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ENFLASYON YÜKSELİYOR
Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 1,12 oranında artarken; yıllık enflasyon yüzde 19,25 olarak gerçekleşti. Bu dönemde gıda ve hizmet fiyatlarının katkısı belirleyici oldu. ÖKTG-B ve ÖKTG-C göstergelerinin yıllık değişim oranları yüzde 18,46 ve 16,76 olarak gerçekleşti.
TCMB, fiyat hareketlerine dair açıklamasında şu görüşlere yer verdi:
“Temel mal yıllık enflasyonu Ağustos ayında 0,94 puan gerileyerek yüzde 20,28 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon dayanıklı mal ile giyim ve ayakkabı grubunda gerilerken, diğer temel mallarda artmıştır. Dayanıklı tüketim malı fiyatları Ağustos ayında yüzde 1,02 oranında gerilemiş, bu gelişmede ÖTV matrahlarındaki düzenleme kaynaklı düşüş gösteren otomobil fiyatları (yüzde 2,99)
Tablo: Ağustos Ayı Enflasyonu Bileşenleri
belirleyici olmuştur. Diğer taraftan, bu dönemde mobilya ve beyaz eşyada aylık bazda artışlar izlenmiştir. Giyim ve ayakkabı grubunda yıllık enflasyon 1,08 puan azalarak yüzde 7,29 seviyesine gerilmiştir. Diğer temel mallar grubunda ise yıllık enflasyon konutun bakımonarımı, ev ile ilgili temizlik malzemeleri ve kişisel bakım ürünleri öncülüğünde 1,58 puan artışla yüzde 23,27’ye ulaşmıştır. Özetle, temel mal yıllık enflasyonundaki yavaşlamada Türk lirasındaki yakın dönem görünümünün ve otomobil ÖTV matrah düzenlemesinin etkileri hissedilirken, diğer temel mallar daha olumlu bir görünümü sınırlamıştır.”
İŞSİZLİK ORANINDA NORMALLEŞME
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre Temmuz ayı itibariyle işsizlik oranı yüzde 12,0 seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde işsiz sayısı 3 milyon 902 bin kişi iken, işsizlik oranı erkeklerde yüzde 10,8; kadınlarda ise yüzde 14,4 oldu. Aynı dönemde tarım dışı işsizlik oranı yüzde 13,9 olarak tahmin edildi.
İşgücü söz konusu dönemde 31 milyon 112 bin kişi iken, işgücüne katılma oranı ise yüzde 51,2 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 69,8; kadınlarda ise yüzde 33,0 oldu.
Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı 2021 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre 1,2 puan artarak yüzde 23,6 oldu.
CARİ AÇIK AZALIYOR
Cari işlemler açığı, bir önceki yılın Temmuz ayına göre 1.306 milyon ABD Doları azalarak 683 milyon ABD Doları olarak gerçekleşti. Bunun sonucunda 12 aylık cari işlemler açığı 27.832 milyon ABD Doları oldu.
Bu gelişmede, hizmetler dengesi kaleminin bir önceki yılın Temmuz ayına göre 2.653 milyon dolar artarak 2.948 milyon doları fazla vermesi etkili oldu.
Grafik: Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne ilişkin tamamlayıcı göstergeler, Haziran 2019-Haziran 2021
Not: TÜİK, üçer aylık hareketli ortalamalar olarak aylık yayımlanan işgücü istatistiklerinin, 2021 Ocak ayından itibaren bağımsız aylık tahminler olarak yayımlanacağını duyurdu.
Tablo: Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri
Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre 1.022 milyon dolar artarak 2.984 milyon dolara yükseldi.
Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı, bir önceki yılın Temmuz ayında 1.924 milyon ABD Doları fazla vermişken, bu ay 2.749 milyon dolar fazla verdi.
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 1.030 milyon ABD Doları olarak gerçekleşti.
Portföy yatırımları 1.933 milyon dolar tutarında net giriş kaydetti. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 93 milyon dolar net satış ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 439 milyon dolar net alış yaptığı görüldü.
Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak, bankalar 499 milyon ABD Doları net geri ödeme gerçekleştirmişken, Genel Hükümet ve diğer sektörler sırasıyla 1.774 milyon ABD Doları ve 195 milyon ABD Doları net kullanım gerçekleştirdi.
Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 467 milyon dolar net azalış kaydetti.
Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 217 milyon dolar ve Türk Lirası cinsinden 84 milyon ABD Doları net artış olmak üzere toplam 301 milyon ABD Doları net artış kaydetti.
Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak; bankalar ve Genel Hükümet sırasıyla 43 milyon dolar ve 231 milyon dolar net kullanım, diğer sektörler ise 176 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi. Resmi rezervlerde bu ay 6.700 milyon doları net artış gözlendi.
Bütçede İlk Sekiz Ay Olumlu
Merkezi yönetim bütçesi 2020 yılı Ocak-Ağustos döneminde 110 milyar 926 milyon TL açık vermiş iken bu yılın aynı döneminde 37 milyar 507 milyon TL açık verdi.
Aynı dönemde faiz dışı fazla ise 90 milyar 658 milyon TL olarak gerçekleşti.
Bütçe verilerinin söz konusu gerçekleşmesinde bütçe giderlerinde yüzde 19,5 düzeyinde artış görülürken, bütçe gelirlerinde yüzde 34,1 düzeyinde artış olması önemli rol oynadı.
Faiz giderlerinde 2021 yılı Ocak-Ağustos döneminde yüzde 39,9 artış gerçekleşmiş iken, faiz dışı giderlerdeki artış oranı yüzde 16,7 oldu.
Yılın ilk sekiz ayında bütçe olumlu bir seyir içinde... Merkezi yönetim bütçesi geçen yıl OcakAğustos döneminde 110 milyar 926 milyon TL açık vermiş iken bu yıl aynı dönemde 37 milyar 507 milyon TL açık verdi. Bu yılın ilk yedi ayında açık 78 milyar 344 milyon TL olmuştu.