Dyt. Melis Yılmaz
Veganlığın artarak yaygınlaşmasının bir nedeni de vegan beslenmenin günümüzde sağlık otoritelerince kabul edilen bir beslenme biçimi olması. Kanada gibi ülkelerin vegan beslenmeyi beslenme rehberlerine eklemesi, bunun en güzel örneği. Tüm dünyada hızla artan veganlık, herkes için aynı anlamı ifade etmiyor. Daha temiz bir çevre için veganlığı yaşam tarzı olarak seçenlerin yanında, hayvanların hiçbir alandaki sömürüsünü kabul etmeyip, yaşama hakkını savunduğu için vegan olanlar da var. Peki, vegan beslenme gerçekten insan sağlığı için faydalı mı?
Veganlığa geçiş sürecim, etik sebeplerle başladı ama bir beslenme uzmanı olarak vegan beslenme üzerine kaynak taraması yapmaya başladım. Gördüm ki yeterli ve dengeli bir programla vegan beslenme diğer beslenme biçimlerine göre daha sağlıklı. Bu sebeple, sağlıklı beslenmek isteyen herkese rahatlıkla vegan beslenmeyi öneriyorum. 5 yıldır veganlığı yaşam tarzı olarak sürdürüyorum. Kendi deneyimlerimin yanında vegan beslenme programını tercih eden yüzlerce danışanımda gözlemlediğim en önemli veri, sağlıklarının daha iyiye gitmesi oldu. Hipertansiyon hastalarının tansiyonlarının giderek normalleştiğini, kolesterollerinin düştüğünü, diyabet hastalarının da kan şekeri seviyelerini kontrol edebildiklerini gördüm ve daha birçok hastalıkta onarıcı etkisine bizzat şahit oldum. Bunun yanında en güzel gelişme, birçoğunun ilaçlarına veda etmesi oldu. Bir beslenme uzmanı olarak amacım; sadece insanları zayıflatmak değil, aynı zamanda onların tıbbi beslenme tedavileriyle iyileşmelerine de yardımcı olmak...
Birçok insan daha uzun süre ve dinç yaşamak istiyor. Hastalıklardan uzak, pozitif bir yaşam için herkese rahatlıkla önerebileceğim bir beslenme biçimi var, o da bitkisel ağırlıklı vegan beslenme.
VEGAn BEslEnmE sAğlıklı mı?
Sağlıklı beslenme, sadece veganlıkla açıklanabilecek bir şey değil. Örneğin, her gün patates kızartması veya hamur işi yiyerek de vegan yaşayabilirsiniz. Lakin hiç kimse bunun sağlıklı olduğunu iddia edemez. Vegan beslenme de tüm diğer beslenme programlarında olduğu gibi kişiye özel hazırlanmış olmalı. Yeterli ve dengeli bir vegan beslenme programıyla sağlıklı bir yaşam süreceğinizi söyleyebilirim. Şu ana kadar çoğu danışanımın aldığı tek takviye B12 vitamini oldu. Zaten hangi beslenme programını seçerseniz seçin, senede bir kez düzenli olarak yaptıracağınız kan tahlili ile sağlık durumunuzu takip etmenizi öneririm. Unutmayın; önemli olan günlük almanız gerek elzem aminoasitleri, vitamin ve mineralleri bitkisel kaynaklardan karşılayabilmek. Bunun için de besin çeşitliliğini sağlamanız çok önemli. Bu sebeple her gün yemeye özen göstermeniz gereken besin grupları var.
Yeşil sebzeler: Brokoli, ıspanak, semizotu, biber, lahana, karalahana, roka, maydanoz, Brüksel lahanası, kabak, kereviz, pazı, marul, yeşil fasulye, bezelye, soya filizi, salatalık, yeşil soğan, tere ve benzerleri.
Beyaz sebzeler: Pancar, havuç, patates, turp, şalgam, yer elması, tatlı patates ve benzerleri.
Bakliyatlar: Fasulye, mercimek ve nohut çeşitleri, barbunya, maş fasulyesi.
Tahıllar: Yulaf, kepekli pirinç, karabuğday, kinoa, buğday, arpa, çavdar, darı, tüm tahılların unları.
Meyveler: Portakal, mandalina, karaorman meyveleri, kiraz, dut, üzüm, avokado ve benzerleri.
Kuruyemiş: Ceviz, fındık, badem, yer fıstığı, Antep fıstığı, kabak çekirdeği, ay çekirdeği ve benzerleri.
Bu besin gruplarından günlük ne kadar yenmesi gerektiği ise kişiye göre değişiklik gösteriyor. Bu yüzden bir beslenme uzmanından size özel vegan beslenme programı edinmeniz önemli. Böylelikle bir hastalığınız yoksa başlamadan önleyebilir veya varsa hastalığın tedavisine olumlu katkı sağlayabilirsiniz.
Vegan peynir, süt gibi IşlEnmIş ürünlEr sAğlığımız IçIn şArt mı?
Vegan beslenme programına geçiş herkes için aynı olmayabiliyor ve bazen zorlanılabiliyor. Çünkü alışkanlıklardan bir anda vazgeçmek herkes için kolay bir süreç değil. Tam da bu noktada; kahvaltınızdan eksik etmediğiniz peynir, sucuk, omlet ve yoğurt gibi gıdalar yerine bunların vegan muadilleri olan vegan peynir, vegan sucuk, vegan omlet, vegan yoğurt ve sütler devreye giriyor. Hayvansal ürünlerin eksikliğini çekmeden de vegan beslenmeye adapte olmanızı kolaylaştırıyor. Bu tarz ürünleri evde de kolaylıkla yapabileceğiniz gibi hazır satın alabileceğiniz vegan marketler ve internet siteleri de var. Elbette, bu ürünlerin hiçbirini tüketmeden de sadece saydığım besin gruplarından seçeceğiniz yiyeceklerle sağlıklı beslenmek mümkün. Hatta bir beslenme uzmanı olarak bunu tavsiye ederim.