Dilek Fırat ......................................70
Vegan beslenme, dengeli uygulandığı sürece hayatınızın her döneminde uygulayabileceğiniz bir beslenme şekli. Hatta şu an genel kitlenin uyguladığı hayvansalları da içeren beslenme şekline göre çok daha sağlıklı. Gram gram proteinlerinizi, karbonhidratlarınızı saymanıza gerek yok. Ancak vegan diye sadece patatesle beslenirseniz, mutlaka bir yerlerden eksiğiniz oluyor. Kişisel önerim; yılda bir kez kan tahlili yaptırmak ve eksikler varsa (tercihen vegan beslenme hakkında bilgi sahibi olan) doktorunuzla hangi besinlere ağırlık vermeniz gerektiğini konuşmak, gerekliyse takviye almak...
Kamuoyunda vegan beslenmeye geçiş yaparken en çok protein, demir ve B12 vitamini eksikliği çekileceği düşünülse de bu endişeler aslında yersiz. Üçüne de değinmek istiyorum.
Protein: Bize hep bitkilerden alınan proteinin temel aminoasitleri içermediği ve et yemediğimiz sürece eksik beslenmiş olacağımız söylendi fakat bugün biliyoruz ki bakliyatları tahıllarla birleştirdiğimizde, ihtiyacımız olan tüm temel aminoasitleri alıyoruz. Hatta artık marketlerde bile kolayca bulabileceğimiz kinoa gibi içinde tek başına bütün temel aminoasitleri barındıran bitkisel gıdalara erişimimiz var. Yani et ve süt tüketmeyince proteinden eksik kalacağız bilgisi kesinlikle doğru değil. Bu yüzden protein ihtiyacımızı lif içeriği 0 olan ve doğal olarak trans yağ içeren et ürünleri yerine bitkisel kaynaklardan almamız, sağlığımız için daha faydalı oluyor.
Demir: Demir eksikliği de oldukça tartışılan ve özellikle kadınların endişelendiği bir konu. Ben de ortaokul yıllarımda, ki o zamanlar vegan beslenmiyordum, demir eksikliği yaşamış ve tedavi görmüştüm.
Vegan beslenmeye geçtiğim dönemden şu ana kadar bu eksiklik tekrarlanmadı. Aslında ülkemizde bolca tükettiğimiz fasulyede bile demir mevcut. Raflarda yeni yeni gördüğümüz soya fasulyesi ürünleri de yüksek miktarda demir içeriyor. Kırmızı etin 100 gramında 2,7 mg demir varken, tofuda 3 mg demir bulunuyor. Ayrıca koyu yeşil yapraklı sebzelerde de bolca demir ve C vitamini var. Demir eksikliğiniz varsa dikkat etmeniz gereken bir nokta da demir içerikli yiyecekleri C vitamini ile beraber tüketmek! Çünkü C vitamini demir emilimini arttırıyor. B12 vitamini: B12 vitamini eksikliği çekmemizin sebebi, doğadan uzaklaşmış ve steril ortamlarda yaşamaya başlamış olmamız. Yalnız
Son dönemde öne çıkan vegan beslenme, ülkemiz gibi sebze, meyve ve tahılın bol olduğu bir ülkede
kolaylıkla uygulanabiliyor. Dolayısıyla kişinin beslenme alışkanlıklarından vazgeçmeden vegan olması kolaylaşıyor. Buradaki en kritik konu ise
beslenmede dengeli olmak!
sadece biz değil, yetiştirilen hayvanlar da doğal ortamlarında yaşamıyor ve B12 vitamini takviyesi alıyor. Yani bize sadece et, süt tüketerek alabilirsiniz dedikleri B12 vitamini zaten takviye almış bir hayvandan geliyor, doğal döngünün bir parçası olmuyor. Yanında aldığımız antibiyotikler, hormonlar, yağlar da cabası... Onun yerine yıllık kan tahlillerimizi yaptırsak ve doktor kontrolünde, ihtiyacımız olduğu kadar B12 vitamini alsak daha doğru olur. Bu arada B12 vitamini eksikliğinin et tüketenlerde de sık sık görüldüğünü hatırlatmak istiyorum.
Vegan besinlere ulaşmak çok kolay
Vegan beslenme zor gibi görünse de dört mevsimin yaşandığı, her türlü sebzenin, meyvenin, tahılın kolay ve bolca yetiştiği ülkemizde birçok bölgeye göre daha kolay. Hatta artık peynir, yoğurt, sucuk gibi ürünlerin de veganları üretiliyor ve internet üzerinden kolayca alınabiliyor. Alışkanlıklarımızdan, damak tadımızdan vazgeçmeden de vegan beslenebiliriz hatta dengeli bir şekilde uygulayarak çok daha sağlıklı yaşayabiliriz.