Çakmak’ı götüren, Orbay’ı dev ren, Val y öldüren c nayet ve entr kalar (2)

GÜNÜN TARİHİ 1944-46 Yılları

nce, Fevzi Çakmak’ın yerine gelen 2. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kâzım Orbay'ı kısaca tanıyalım; konuya öyle devam edelim.

2. Serasker, 2 yıl durab ld

Kısa bir hatırlatma: 12 Ocak 1944'te 2. Genelkurmay Başkanı olan Kâzım Orbay, uzun müddet kalmayı düşündüğü bu makamda ancak iki küsûr sene oturabildi. Oğlu Haşmet’in işlemiş olduğu bir cinayet hadisesinin sonradan ayyuka çıkması ve aynı hadiseyle bağlantılı olarak Ankara Valisi Tandoğan'ın intihar etmesi, onu da Seraskerlik makamından ayrılmaya mecbur bıraktı.

** *

1887 İzmir doğumlu olarak bilinen Kâzım Paşa’nın askeriyedeki en aktif görevi, Nisan 1909'da Selânik'te toplanan Hareket Ordusuna katılmasıyla başlar.

Sultan II. Abdülhamid’in siyasî iktidardan devrilmesi, sıkıyönetimin ilân edilmesi, ülke yönetimine elkonulması ve sayısız mâsum insanın idam edilmesiyle neticelenen bu hareketin içinde yer alan Kâzım Orbay, bir Kemalist darbeci olarak, yıllar sonra yine benzer bir hareketin (1960 Darbesi) içinde aktif şekilde rol aldığı görülür.

1937'deki Dersim Harekâtında da görev alan Kâzım Paşa’nın, 1946’da Genelkurmay Başkanlığı’ndan istifa etmesine rağmen, ordu içindeki etkinliği devam eder: Meselâ, Yüksek Askerî Şûrâ üyesi olur ve 1950'ye kadar da bu vazifede kaldıktan sonra emekli olur.

Ne var ki, emekli olduktan sonra da boş durmaz ve yeni bazı fırsatları kollamaya başlar. En uygun zamanlı fırsatı ise, 1960'ta yapılan 27 Mayıs Darbesi sürecinde yakalar. Nitekim, 27 Mayıs Cuntası’nın o kanlı darbesinden sonra teşkil edilen Temsilciler Meclisi’nde yine aktif şekilde görev alır.

Onun bu meclisteki görev ve üyelik müddetinin 9 Ocak 1961 ile 26 Ekim 1961 döneminde gerçekleştiğini, yine o zamanki gazetelerin arşinden öğreniyoruz.

Enver Paşa’nın kızkardeşi ile evli olup çok etkili görevlerde bulunan, ancak hakkında yeterince bilgi sahibi olunmayan Org. Kâzım Orbay, 3 Haziran 1964'de öldü.

Bosna’ya yardım parası

Ankara merkezli olarak, 1945'te komünist diktatör Tito’nun baskıcı yönetimi altındaki Bosnalı Müslümanlar için yardım parası topladı. Fakat, o tarihlerde toplanan ve miktarı bilinemeyen bu paralar, maalesef ki yerine ulaştırılmadı, ulaştırılamadı.

Bosna halkı için yardım parasını toplayan kişi, Sovyet Rusya Elçiliği’nde çalışan bir doktor. Ayrıca, Ankara'da özel muayenehanesi var. İsmi de Neşet Naci Arzan.

Doktorun muayenehanesi, Anafartalar Caddesi üzerindeki Çocuk Esirgeme Kurumunun da bulunduğu apartmanda.

Dr. Naci Arzan, 16 Ekim 1945’te o günü akşamı, muayenehanesinde bulunduğu esnada, yüzü kar maskeli bir genç tarafından yedi kurşunla vurularak öldürüldü.

O genç katilin, dönemin Genelkurmay Başkanı Kâzım Orbay'ın, aynı zamanda MİT’TE çalışan oğlu Haşmet Orbay olduğu, sonradan anlaşıldı ve bu gerçek, Bolu’da kurulan mahkeme kararıyla da kesinleşti.

Aynı mahkeme, Ankara Valisi Tandoğan'ın cinayeti kasten örtbas ettiğine de hükmetti.

İşte, bu gelişmenin hemen ardından, Başkent Ankara, zincirleme devam eden pek büyük gümbürtülerle sarsılmaya başladı.

Bir sonraki yazıda o gelişmelere bakalım.