EĞİTİM DERT TAŞIYOR

Eğitimi daha iyi hâle getirmek iddiasıyla başlatılan bazı projeler maalesef yeni bir israf kapısı olmuş. Meselâ, ‘taşımalı eğitim’e son 6 yılda 16 milyar Tl’den daha fazla para harcandığı açıklanmış durumda. Peki, arzu edilen fayda sağlanmış mı? Önce, ‘taşımalı eğitim’e nasıl geldiğimizi kısaca bir hatırlayalım: 28 Şubat 1997 sürecinde ilk ve orta okulları birbirine ekleyen “8 yıl kesintisiz eğitim” uygulaması başlatıldı. Dolayısıyla köy okulları kapanmak durumunda kaldı. Köyde yaşayan öğrencileri ‘merkez’lere taşıma bir çare olarak düşünüldü. Uygulama devam ettikçe köy okullarının tamamı kapandı. Sonraki yıllarda 8 yıl ‘kesintisiz eğitim,’ kesintili olmak üzere (4+4+4) 12 yıl mecburi eğitime dönüştürüldü.

Ve köylerden, beldelerden ‘merkez’lere taşınması icap eden öğrenci sayısı çoğaldı. Şu anda köy okullarının tamamı kapalı durumdadır.

Tam sayıyı idareciler bilir, ama yaklaşık 35 bin köy olduğuna göre köylerde kapalı durumda olan okul sayısı 30 bin kabul edilse ortaya çıkan ‘israf’ı siz hesaplayın. 30 bin değil de 20 bin okul binasının Türkiye’ye kaç liraya mal olduğunu hesaplayan var mı?

Konu ile ilgili bir haberde şöyle denilmiş: “Taşımalı eğitimle son 6 yılda, 9 milyon öğrenciye 16.3 milyar TL harcandı. Öğrencilerin kaza riskini göze alarak evlerinden kilometrelerce uzaktaki okullarda eğitim almasına, derslere yorgun girmesine sebep olan bu sistem tartışılıyor. Sorunların çözümü için ise köy okullarının bir an önce açılması isteniyor. (...) 1989-1990 yılında iki ilde sadece ilköğretim öğrencilerinin taşınmasıyla başlayan sistem, 2012-2013’te 4+4+4 diye adlandırılan 12 yıllık zorunlu eğitim sisteminin gelmesiyle lise öğrencilerini de içine alarak uygulanmaya devam ediyor. (...) TBMM Dilekçe Komisyonu’nun hazırladığı rapora göre 6 yıllık süre zarfında taşımalı eğitime toplam 12 milyar 543 milyon 410 bin 304 TL harcama yapıldı. Yemek ücretleri de dahil edildiğinde rakam 16.3 milyar Tl’ye çıkıyor. 2019-2020’de taşıma ve yemek ücretlerinin 4,5 milyar Tl’yi bulması, böylece toplam rakamın 20 milyar Tl’yi aşması bekleniyor. Taşımalı eğitim birçok sorunu beraberinde getirdi. Öyle ki yaygınlaştıkça köy okulları birer birer kapatıldı. Köylerdeki çocuklar ise çok erken saatlerde yollara düşerek evlerinden kilometrelerce uzaktaki okullarda eğitim görmeye başladı. Okulsuz ve öğretmensiz kalan köylerdeki aileler ise çocuklarının bu zorluğu yaşamaması için çareyi büyük şehirlere göç etmekte aradı. Sorunların çözümü için atıl durumda olan köy okullarının bir an önce açılmasını talep eden eğitim sendikaları, köy okullarına ayrılacak bütçenin taşımalı eğitimden daha az olacağını kaydediyor.” (m ll yet.com.tr, 10.01.2020)

Köy okullarının da kendisine mahsus sıkıntıları mutlaka vardır. Fakat ‘taşımalı eğitim’in de istenen faydayı sağlamadığı uzmanlarca da ifade ediliyor. O halde tamamı değilse bile ihtiyaç olan büyük köylerde okul açılmasında fayda vardır. Bu saatten sonra böyle talepleri dikkate alan idareciler olmayabilir.

Ancak köyleri canlandırmak isteyen ve hatta ‘tersine göç’ isteyen idareciler bu meseleyi tartışma masasına almak durumundadırlar.

Pilot köy okulları açılıp, yol ve iklim sıkıntısı yaşanmayacak yakın ilçelerden köylere öğrenci götürülmesi dahi düşünülebilir. Şehirde yaşayan öğrenciler hem köyleri tanımış olur hem de köyler canlanmış olmaz mı? Eğitimdeki sıkıntıları ancak konuşa konuşa ve tartışa tartışa aşabiliriz vesselâm.