CHS’YE uyum İçİn ANAYASA olur Mu?

AKP, Anayasayı Türk tipi partili Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine “uyumlu hale getirmek” iddiasıyla anayasa değişikliği teklifi hazırlığı içinde olduğunu açıklamıştı. Yine, seçim sistemi ve siyasî partiler kanununun da yeni sisteme uyumlu hale getirilmesi için de çalışıldığı belirtilmişti. Ama ortaya şu ana kadar bir taslak, teklif çıkmış değil.

Pandemi döneminde her gün ortalama 350 insanın vefat ettiği onbinlerce vak’anın ortaya çıktığı günlerde Mhp’den bu konuna “sürpriz bir atak” geldi. AKP çalışadursun, MHP 100 maddelik anayasa değişikliği teklifini açıklayıverdi. Geçtiğimiz tecrübelere bakıldığında MHP ne dediyse yaptırıyor. Bu durumda önceden açıklamakla bunu hedelemiş olabilir mi, bilemiyoruz.

Bahçeli 100 maddelik anayasa teklifi ve gerekçelerinin olduğu ve “alayı burada” dediği metinleri hem Cumhurbaşkanı Erdoğan hem de AKP’YE gönderecek. Oradan gelecek cevaptan sonrada diğer partilerle paylaşılacakmış…

“Anayasa Mahkeme’siz bir anayasa değişikliği teklifi” diye de târif edilen değişiklik teklifi kamuoyunda pek tartışılmadı. Diyanet’e, Anayasa Mahkemesi’ne, Merkez Bankası’na yeni bir statü verilirken yeni kurulların oluşturulması da teklifte yer alıyor.

*** ANAYASAYA YENİ BİR

YAMA OLUR

Öyle görülüyor ki, AKP’DE bir teklif ortaya koyacak. Bu iki teklif cumhur ittifakının ortak bir metnine dönüştürülür mü dönüştürülmez mi onu göreceğiz.

Bu aşamada şunları söylemek faydalı olur:

Birincisi, “ilk dört maddenin değiştirilmesi teklif dahi edilemez”diyerek işe başlanırsa yeni bir anayasa olmayacağı, daha önce 19 kez yapılan ve 184 maddesi değişen bir anayasaya yeni bir yama atılmış olacaktır. Yaklaşık 40 yıl önce darbecilerin yaptığı anayasa “ruh” itibariyle aynen korunmuş olur. Kimsenin ülkenin başşehri, millî marşı, devletin adına itiraz ettiği yok. Sadece yazılan metin net ve anlaşılır olmadığı için itiraz ediliyor.

İkincisi, Anayasa teklifini TBMM’YE sunmak için “üye tam sayısının üçte bir çoğunluğu yani 200 milletvekili imzası” yeterli. Mhp’nin oyu buna yetmiyor, ama cumhur ittifakı olarak ortak bir metin hazırlanırsa bunu sunacak yeterli milletvekili sayısı var.

***

HALK OYLAMASINA DAHİ

SUNULAMAZ Ancak…

Anayasa değişikliğinin teklifi kabulü için “üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu yani 400 vekil kabulü” gerekiyor.

TBMM’DE “üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu yani 360 vekil kabulü” olursa da anayasa değişikliği halk oylamasına sunulabiliyor.

Cumhur İttifakı içerisinde Akp’nin 288, Mhp’nin 48 oyu var. Yani toplamda 336 oy ediyor. Bu durumda bırakın teklifin Meclis’te kabul edilmesini, teklifin halk oylamasına sunulacak oya dahi ulaşamıyor. Şu anda görülen o ki teklifin Meclis’ten geçmesi imkânsız.

Peki, neden böyle bir gündem ortaya atıldı?

İlk akla gelen gündemi değiştirme ya da muhalefet partilerinin parlamenter sistemle ilgili çalışmalarını gölgelemek adına çıkarılması oluyor.

İkincisi de “Biz yeni anayasa teklifini getirdik, muhalefet kabul etmedi, bizimde milletvekili sayımız bu değişikliğe yetmiyordu verin yetkiyi yeni anayasaya yapalım” diyebilmek için yapılmış gibi görüntü ortaya çıkıyor.

***

SIKILI YUMRUKLA ANAYASA YAPILMAZ DA…

Millet ittifakını oluşturan (CHP, DP, İYİ Parti, SP) partiler ile yeni kurulan DEVA ve Gelecek Partileri teklifi tartışmak bir yana hemen “ret” ettiler. Çünkü bu partiler güçlendirilmiş ve iyileştirilmiş parlamenter sistemin getirilmesini yeni sistemin Türkiye’ye uymadığını söylüyorlar.

Bahçeli teklifi açıkladığı toplantı da “Sıkılı yumruklarla, ideolojik taassuplarla anayasa yapmak ne bugün ne de tarihte mümkün olmuştur. Siyaseti gladyatör arenasına dönüştürmek akıl harcı değildir” derken teklifin diğer partilere gönderileceğini açıkladı.

Teklifi diğer partilere götürmenin sebebi oyları yetmeyeceği için diğer partilerin desteklerini almak istenmesi. Yalnız getirilen teklif partili cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine uyum için getiriliyor. Bahçeli “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, yani, Türk Tipi Başkanlık Modeli arasında onarımı, tamiri ve telâfisi imkânsız bir çelişki ve uyumsuzluk yumağı söz konusudur” diyerek de bunu izah ediyor.

Bahçeli, bir taraftan bunları söylerken aynı toplantıda millet ittifakını oluşturan partiler hakkında söyledikleri ile bu söylediklerinin birbiri ile çelişmesi de ayrı bir konu.

Yani nereden bakarsanız bakım “nafile” bir girişim. Zaten kimsenin de gündeminde böyle bir şey yok.

*** ÖZGÜRLÜK MÜ, HÜRRİYET Mİ? Mevcut Anayasa, yapılan kısmî değişiklikler sebebiyle “Dil tutarlılığını” kaybettiğini söyleyen Bahçeli’nin verdiği örnek şuydu: Anayasa’nın genelinde ‘hürriyet’ kavramının kullanılması, bazı maddelerde de ‘özgürlük’ kelimesinin geçmesi bir başka tutarsızlıktır” derken, teklilerinde hürriyetlerden bolca bahsetti.

Bu toplantının değerlendirilmesi sırasında bazı gazetecilerin tavırları beğenilmediği için bir televizyon kanalı hedef alındı. Sonrasında Ankara Temsilcisi işinden atıldı, genel yayın yönetmeni de bu duruma tepki gösterip istifa etti. Adı basın özgürlüğü ya da basın hürriyeti olsun ne fark eder ki?

***

BİR MADDELİK ANAYASA “Bana deseler ki, ‘Devletin bir maddelik anayasası olacak, ne yapılır’‘devlet adaleti sağlamakla yükümlüdür’ diye yazmak gerekir, derim.” (Numan Kurtulmuş, AKP Genel Başkanvekili)