Masnach deg – nid bananas yn unig!

BETH yw’r peth cyntaf rydych chi’n meddwl amdano pan fydd pobl yn sôn am Fasnach Deg? Ai te, coffi, siwgr, siocled neu fananas?

Rydym yn eithaf da am weld y logo ar y cynhyrchion hyn, sy’n gwarantu eu bod wedi’u hardystio gan y Sefydliad Masnach Deg (FTF).

Fodd bynnag, mae amrywiaeth enfawr o gynhyrchion nad ydynt yn rhai y gellir eu hardystio gan FTF ond sy’n dal i gael eu masnachu’n deg. Ac mae hyn yn seiliedig ar sut y cânt eu gwneud, yn hytrach na’r deunyddiau crai sy’n mynd i mewn iddynt. A dyma lle mae BAFTS (Cymdeithas Brydeinig i Siopau a Chyflenwyr Masnach Deg) yn dod i mewn.

Mae Rhwydwaith Masnach Deg BAFTS y DU yn cynrychioli rhwydwaith cynyddol ac amrywiol o siopau a busnesau annibynnol sydd â Masnach Deg yn greiddiol iddynt. Rhyngddynt, mae aelodau BAFTS yn prynu ac yn stocio ystod eang o gynhyrchion - o gardiau i ganhwyllau, gemau bwrdd i freichledau, sgarffiau i ddalwyr haul a bron popeth yn y canol.

Fel aelod rhwydwaith y DU o Sefydliad Masnach Deg y Byd (WFTO), mae BAFTS yn sicrhau bod ei holl aelodau’n cadw at Ddeg Egwyddor Masnach Deg WFTO. Mae’r egwyddorion hyn yn canolbwyntio ar ddarparu cyfleoedd masnach i gynhyrchwyr sydd wedi’u hymyleiddio ac sydd dan anfantais economaidd, tra’n sicrhau eu bod yn cael eu talu pris teg a bod ganddynt amodau gwaith diogel.

Mae’r egwyddorion hefyd yn cwmpasu parch at yr amgylchedd, dim llafur plant na chaethweision a pheidio â gwahaniaethu. Ac eleni, am y tro cyntaf, mae Cadeirydd BAFTS wedi’i leoli yng Nghymru, yn Sir Gaerfyrddin.

Daeth Lenshina Hines, partner yn Fair and Fabulous, siop aelod BAFTS yng Nghastell Newydd Emlyn, ac ysgrifennydd Grŵp Tref Masnach Deg Castell Newydd Emlyn, yn Gadeirydd BAFTS eleni mewn cynhadledd a gynhaliwyd yng Nghymru.

Meddai Lenshina: “Roedd yn wych cael y gynhadledd yma gan ei fod wedi rhoi cyfle i ni amlygu’r cyfraniad anhygoel y mae Cymru, Cenedl Masnach Deg gyntaf y Byd, yn ei wneud i’r mudiad Masnach Deg byd-eang.

“Ac yn benodol bydd fy rôl newydd yn helpu i roi ein tref Masnach Deg a sir Masnach Deg Sir Gaerfyrddin ar y map.”

Os oes gennych chi ddiddordeb mewn ymuno â grŵp cymunedol i helpu i hyrwyddo Masnach Deg yn eich ardal chi, ewch i www. fairtradewales.org.uk am ragor o wybodaeth.

Neu os ydych yn rhedeg busnes a hoffai fod yn rhan o gymuned BAFTS yna ewch i www.bafts.org. uk i gael gwybod mwy.