‘બ્લેક ્ાઇવ્સ મલેટ્સ્સ’: યુકેમાં વયાપક વિરોધ, તોડફોડ

અિેરર્કાિાં અશ્ેત જયોજલા ફલોઇડના િોત પછી મરિ્ટનિાં ‘બલે્ક લાઇવ્સ િે્ટ્સલા’ ના નેજા હેઠળના દેખાવોિાં મહં્સા વધી રહી છે અને એ્ક દેખાવ્કારે ્સેનો્ટાફનો યયમનયન ધવજ બાળી નાખવાની ્કોમરર ્કરી હતી તો તોફાને ચઢેલા ્ટોળાએ 17 િી ્સદીિાં ગયલાિોનો વેપાર ્કરનાર એડવડલા ્કોલસ્ટનની મરિસ્ટલિાં આવેલી પ્રમતિા તોડી નાખી હતી. દેખાવો દરમિયાન લંડનિાં વેસ્ટમિનસ્ટર સસથિત ભૂતપૂવલા વડા પ્રધાન મવંસ્ટન ચમચલાલની પ્રમતિાની સપલનથિ પર ગ્ાફી્ટી ્કરી તેઓ રે્સીસ્ટ હોવાનયં લખાયયં હતયં. અતયાર ્સયધીિાં દેખાવોિાં ્કુલ 27 પોલી્સ અમધ્કારીઓને ઇજા થિઈ હતી. પ્રીમત પ્ટેલે ‘બલે્ક લાઇવ્સ િે્ટ્સલા’ ના નેજા હેઠળના દેખાવોિાં મહં્સા '્સંપૂણલાપણે ક્ોભજન્ક' જણાવી ચેતવણી આપી હતી ્કે મહં્સા આચરનારાઓની ધરપ્કડ ્કરારે. ્કે્ટલા્ક વોલં્ટીયરીંગ જૂથિે મરિર્ટર પૂવલા વડા પ્રધાન મવનસ્ટન ચમચલાલની પ્રમતિા પરથિી ગ્ારફ્ટી આજે ્સાફ ્કરી હતી.

લંડનના વહાઇ્ટહોલિાં દેખાવોિાં ભાગ લેવા હજારો લો્કો ઉતયાલા હતા. તયાં રાંમતપૂણલા દેખાવો મહં્સ્ક બનયા હતા, લો્કોએ પથથિરિારો ્કયયો હતો અને પોલી્સ પર ્સાય્કલો, ્કચરાપે્ટીઓ વગેરે ફેં્કી હતી તો ્કે્ટલા્ક દેખાવ્કારો પોલી્સ અમધ્કારીઓ ્સાથિે ઘષલાણિાં પણ ઉતયાલા હતા. તેિાં પોલી્સ અમધ્કારીઓ લોહીલયહાણ થિઇ ઘાયલ થિયા હતા. પોલી્સ પર ફ્ટા્કડા ફોડવાિાં આવયા હતા. પોલી્સે રેલી દરમિયાન 30 ્કરતા વધય દેખાવ્કારોની ધરપ્કડ ્કરી હતી.

હોિ ્સેક્ે્ટરી પ્રીમત પ્ટેલે સ્કાય નયૂઝને ્કહ્ં હતયં ્કે ‘’મિમનઆપોમલ્સિાં ’તા. 25 િેના રોજ પોલી્સના હાથિે જયોજલા ફલોઇડની હતયા પછી યય્કેના દેખાવોનો ્કે્ટલા્ક ગયનામહત તતવોએ ગેરલાભ લીધો છે અને તેને આડેપા્ટે લઇ જવાઈ રહ્ા છે. મહં્સાિાં જવાબદાર લો્કો ્સાિે નયાયી પગલા લેવાિાં આવરે. િને લાગે છે ્કે મહં્સા એ્કદિ ક્ોભજન્ક છે. આવા અવયવસસથિત અને અનૈમત્ક વતલાન િા્ટે જવાબદાર વયમતિઓ ્સાિે પગલા લેવારે.’'

શ્ીિતી પ્ટેલે ડેઇલી િેલને જણાવયયં હતયં ્કે ‘’મરિસ્ટોલિાં જે અપિાનજન્ક તોડફોડ થિઇ, પોલી્સ અમધ્કારીઓ ્સાથિે મનંદાજન્ક દયવયલાવહાર ્કરાયો અને મવ્કેનડિાં જે ગેર્કાયદે વતલાન અને અવયવસથિા જોઇ છે તેના િા્ટે ્કોઈ બહાનયં હોઈ ર્કે. મવનસ્ટન ચમચલાલ િહાન નેતા હતા અને મવરોધ ્કરવા આપણને જે સવતંત્રતા િળી છે તે િા્ટે તેિનો આભાર િાનવો જોઇએ. જેિણે તોફાન ્કયયું છે તેઓ નફરત ધરાવતા ગયનેગારો છે અને ્કો્ટલા ્સિક્ રજૂ ્કરવા જોઇએ.’'

વડા પ્રધાન બોરર્સ જહોન્સને મવિ્ટ ્કરી જણાવયયં હતયં ્કે 'લો્કોને રાંમતપૂણલા રીતે મવરોધ ્કરવાનો અને ્સાિામજ્ક અંતર જાળવવાનો અમધ્કાર છે પરંતય તેિને પોલી્સ પર હયિલો ્કરવાનો ્કોઈ અમધ્કાર નથિી. યય્કેિાં એ્ક રદવ્સ દેખાવો પછી રેમ્સઝિ મવરોધી દેખાવોિાં ્કે્ટલો્ક 'ઠગ લો્કો જોડાયા હતા. તેિણે જે ્કારણો્સર મવરોધ ્કરતા હતા તેને જ દગો આપયો છે. જવાબદારોનો મહ્સાબ લેવાિાં આવરે.'’

એ્ક તોફાનીએ મરિ્ટીર આર્કકિ્ટેક્ટ એડમવન લયર્ટયન્સ દ્ારા રમચત અને પ્રથિિ મવશ્ યયદ્ધ દરમિયાન િોતને ભે્ટેલા લાખો લો્કોને ્સિમપલાત યયદ્ધ સિાર્ક, ્સેનો્ટાફ પર ચઢી જઇ મરિ્ટનના રાષ્ટ્રીય ધવજ યયમનયન જે્કને આગ ચાંપી દીધી હતી. ડાઉમનંગ સટ્ી્ટની બહાર જ ્કે્ટલા્ક દેખાવ્કારો મહં્સ્ક બનયા હતા. પોલી્સ અમધ્કારીઓએ ્સાિયમહ્ક અરાજ્કતા ્કાબૂિાં લેવાનો તો ્કે્ટલા્ક તોફાનીઓએ બેરી્કેડ તોડવાનો પ્રયા્સ ્કયયો હતો.

મરિસ્ટોલની ઘ્ટનાના ્કલા્કો પછી, બલે્ક લાઇવ્સ િે્ટરના દેખાવ્કારોએ M-6 ્કેરેજવે પર ધ્સી જતાં મિડલેન્ડ્સિાં િો્ટરવે બંધ થિઈ ગયો હતો. ્સોમરયલ િીરડયા પર પોસ્ટ ્કરાયેલા મવરડયોિાં ્કોવેનટ્ી નજી્ક એકઝેલ ઇન્ટરચેંજ પર િો્ટરવે પર ્ટોળા ઉિ્ટી પડ્ા હતા અને 'બલે્ક લાઇવ્સ િે્ટર' ના નારા લગાવતા હતાં. ્સાંજે 5 વાગયે રરૂ થિયેલા મવરોધને પગલે ્સાઉથિબાઉનડ ્કેરેજ વે લગભગ બે ્કલા્ક બંધ રહ્ો હતો.

િે્ટ પોલી્સ ્કમિરનર ડેિ ક્ેમ્સડા રડ્કે જણાવયયં હતયં ્કે લંડનિાં રેમ્સઝિ મવરોધી દેખાવો દરમિયાન 14 પોલી્સ અમધ્કારીઓને ઈજા થિઈ હતી અને એ્ક પોલી્સ અમધ્કારી તેિના ઘોડા પરથિી નીચે પડતા ઘાયલ થિયો હતો. ્સેનટ્લ લંડનિાં પોલી્સ અમધ્કારીઓ ્સાિે દેખાવો ્કરનાર ્કે્ટલા્ક લો્કો મહં્સ્ક બનયા તેથિી હયં ખૂબ દયખી અને હતાર છયં. અગાઉના મવરોધિાં 13 લો્કો ઘાયલ થિયા છે. હયં મવરોધીઓને મવનંતી ્કરીર ્કે તેિના િંતવયો રજૂ ્કરવા બીજો રસતો રોધે.’’

્સોિવારે લંડનિાં પોલી્સ પ્રવતિા, ્સયમપ્રન્ટેનડન્ટ જો એડવ્ડ્સસે ્કહ્ં હતયં ્કે, ‘’્સિગ્ રાજધાનીિાં િયખયતવે રાંમતપૂણલા મવરોધના એ્ક રદવ્સ પછી અમધ્કારીઓને મહં્સા અને અવયવસથિાના વધય બનાવોનો ્સાિનો ્કરવો પડ્ો હતો. આ એ્ક ભારે ઘમનષ્ઠ આંદોલન છે અને અિે લો્કોની તેિનો અવાજ ્સાંભળવાની ઇચછા ્સિજીએ છીએ. જો ્કે તે જયસ્સો અમધ્કારીઓ પરના મહં્સ્ક હયિલાઓિાં ફેરવાઈ ગયો તે યોગય નથિી. ્સંપૂણલાપણે અસવી્કાયલા વતલાન ્સાિે હયં પોલી્સ દળોનો તેિના પ્રોફેરનાલીઝિ િા્ટે આભાર િાનયં છયં. હયં મવરોધ ્કરનારા લો્કોને ઘરે પાછા ફરવા મવનંતી ્કરૂ છયં. ્કોરોનાવાઈર્સનો ખતરો ખૂબ વાસતમવ્ક છે.'’

ભૂતપૂવલા વડા પ્રધાન મવનસ્ટન ચમચલાલની પ્રમતિાને નય્કરાન ્કરનારા એ્ક દેખાવ્કારે ્કેિેરા પર ્કહ્ં હતયં ્કે '’ચમચલાલ રેમ્સસ્ટ હતા. તેઓ નાઝીઓ ્સાથિે ્કોિનવેલથિ િા્ટે નહીં પણ વયમતિગત સવતંત્રતાઓ િા્ટે લડ્ા હતા. તેઓ શયાિ લો્કો અથિવા અનય લો્કો િા્ટે નહીં પણ ્સંપૂણલા રીતે ્કોલોનીઆલીઝિ િા્ટે ્કયયું હતયં. ઘણાં વષયોથિી અિારા પર દિન થિઈ રહ્ છે. તિે લો્કોને ગયલાિ બનાવી ર્કો નહીં.'

વંરીય અનયાય અને પોલી્સ બબલારતા ્સાિે મવરોધ ્કરતા લો્કોએ વેસ્ટમિનસ્ટર

પર ્કૂચ ્કરતા પહેલા લંડનિાં યયએ્સ એમબે્સીની આજયબાજયની રેરીઓિાં ્સાિામજ્ક અંતરના મનયિોનો ભંગ ્કયયો હતો. તેના પગલે 12 દેખાવ્કારોની ધરપ્કડ ્કરવાિાં આવી હતી અને આઠ અમધ્કારીઓ ઘાયલ થિયા હતા. િેટ્ોપોમલ્ટન પોલી્સે પયસટિ ્કરી ્કે િો્ટાભાગની ધરપ્કડ જાહેર હય્કિના ગયના િા્ટે અને એ્કની ્સેનો્ટાફ ખાતેની ઘ્ટના બદલ ્કરવાિાં આવી હતી.

મરિસ્ટલિાં દોરડાથિી બાંધીને રફલાનથ્ોપીસ્ટ એડવડલા ્કોલસ્ટનની પ્રમતિા તોડી પડાયા બાદ લો્કોએ તેની સપલંથિ પર ગ્ાફી્ટી ્કરી ્સૂત્રો લખયા હતા. તોફાનીઓએ પ્રમતિા હાબલારિાં ફેં્કી દીધી હતી. મવડીયો ફૂ્ટેજિાં લો્કોને તૂ્ટેલી પ્રમતિા પર ચઢીને નાચતા-્કુદતા અને ચી્સો પાડતા દેખાયા હતા. તો ્કે્ટલા્ક પ્રમતિા પર પોતાના ઘૂં્ટણ િૂ્કીને ઉભા રહ્ા હતા.

મરિસ્ટોલના િેયર િામવલાન રી્સે બીબી્સી રેરડયો મરિસ્ટોલને ્કહ્ં હતયં ્કે, 'પ્રમતિા હજી પાણીની અંદર છે. તેને '્કોઈ્ક ્સિયે' બહાર ્કાઢી રહેરના ્કોઈ મયયઝીયિિાં રાખવાની રકયતા છે, તેના મવષે ચચાલા યોજવાિાં આવરે. પરંતય અિારી પા્સે આ ક્ણે રહેરિાં અને્ક અગ્તાઓ છે અને બજે્ટિાં પણ 80 મિમલયનની જરૂર છે.

મિમનસ્ટર ફોર ક્ાઇિ એનડ પોલી્સીંગ ર્ક્ટ િાલથિહાઉ્સે બીબી્સી રિે્કફાસ્ટને ્કહ્ં હતયં ્કે ‘'ગયનો થિયો હતો, ગયનામહત નય્ક્સાન થિયયં હતયં, પયરાવા ભેગા ્કરી ્કાયદે્સરની ્કાયલાવાહી ્કરવી જોઈએ.'’ પરંતય લેબરના રેડો જસ્ટી્સ ્સેક્ે્ટરી ડેમવડ