ર્ાનવીીનો શિ¢રર્ોર ગુુણ - સત્યતાા

ચ્છનુંંȏ નુંામ પડેે નુંે સફેેદરણનુંંȏ સ્મરણ થાાય, પણ કચ્છ માત્ર રણ માટેે જ નુંહીંં એનુંી ભાાતીીગળ લોોકસȏસ્કૃતિતી, ધમમસ્થાાનુંો અનુંે તીેનુંા ઇતિતીહીંાસ માટેેનુંો પણ જાણીતીો પ્રદેશ છે. ગંજરાતીનુંા તિજલ્લાાઓમાȏ સૌથાી મોટેો તિજલ્લાો કચ્છ પણ વસ્તીીનુંી દૃષ્ટિƂએ નુંાનુંો પ્રદેશ છે. અનુંે કચ્છનુંંȏ મંખ્ય શહીંેર ભાંજ ગંજરાતીનુંંȏ સૌથાી જૂનુંંȏ સȏગ્રહીંાલોય માટેે પણ જાણીતીંȏ છે. ભાંજનુંંȏ નુંામ ભાૂજȏગ એટેલોે કે સાપ (નુંાગ) પરથાી પડેેલોંȏ છે. જ્યાȏ 580 ફેૂટે ઊંȏચોો ભાૂતિજયો ડેંȏગર આવેલોો છે. આ ડેંȏગર પર ભાૂજȏગનુંંȏ પંરાણંȏ મȏદિદર છે. આ ડેંȏગરમાȏ સાપ વધં રહીંેતીા હીંતીા, તીેથાી તીે ડેંȏગર ભાૂતિજયો ડેંȏગર કહીંેવાયો, અનુંે તીેનુંી તીળેટેીમાȏ આવેલોંȏ શહીંેર ભાંજ કહીંેવાયંȏ.

આ ભાંજ નુંજીક 7 દિક.મી. દૂર માધાપર ગામ આવેલોંȏ છે. જ્યાȏ યક્ષનુંંȏ

સ્થાાનુંક છે. યક્ષનુંે

લોોકબોોલોીમાȏ જખ કહીંે છે અનુંે

અહીંં બોોતીેર યક્ષ તિબોરાજમાનું

છે. એટેલોે જખબોોતીેરા નુંામથાી આ મȏદિદર જાણીતીંȏ છે. અહીંં જખબોોતીેરાનુંો મોટેો મળે ો ભારાય

છે. આ સ્થાાનુંક લોગભાગ 1300

વર્ષમ પંરાણંȏ મનુંાય છે. યક્ષ એટેલોે જે પ્રત્યક્ષ નુંથાી. એ યક્ષ કહીંેવાય

છે. જ્યારે સમંદ્ર મȏથાનું થાયંȏ, ત્યારે સમંદ્રમાȏથાી પ્રાપ્ત થાયેલોંȏ અમૃતી પીવા દેવો અનુંે દાનુંવો વચ્ચેે સȏઘર્ષમ થાયો ત્યાર બોાદ દેવોએ અમૃતી પીધંȏ અનુંે દેવોનુંે તીે પછી ઘમȏડે થાતીાȏ પરસ્પર ઝઘડ્યાા, ત્યારે બ્રહ્માા અનુંે તિવષ્ણં પાસે ગયા. બ્રહ્માા - તિવષ્ણંએ તિશવ પાસે મોકલ્યા, ત્યારે ઇન્દ્રનુંી સભાામાȏ તિશવજી યક્ષ સ્વરૂપે પ્રસ્તીંતી થાયા, યક્ષ એટેલોે જે દેખાય નુંહીંં, પણ તીેજ સ્વરૂપે આવ્યા, અનુંે એમણે અષ્ટિ˳દેવ, વરૂણ દેવ તીેમજ અન્યોનુંો ઘમȏડે ઉતીાયો, ત્યાર બોાદ તીેઓ અȏતીર્ધ્યાયામનું થાઇ ગયા, એ કોણ હીંતીંȏ જાણવા નુંારદજીનુંે બોોલોાવ્યા, તીો તીેમણે તીપાસ કરી કહ્યુંȏ, એ તિશવજી હીંતીા. એ પછી ૐ

નું મઃ તિશવાય, બોીજમȏત્ર પેદા થાયો. તિશવજીનુંે “યક્ષ સ્વરૂપાય” કહ્યાા છે. તિશવ પંરાણમાȏ રૂદ્ર સȏતિહીંતીામાȏ પણ યક્ષનુંંȏ ગાનું આવે છે. આમ યક્ષ સ્વરૂપ તિશવજીનુંંȏ દિદવ્ય અનુંે ચોેતીનું સ્વરૂપ છે. શȏકરનુંી જટેામાȏથાી વીરભાદ્ર નુંામનુંો યક્ષ પેદા થાાય છે જે કનુંખલોમાȏ તિબોરાજે છે. એ મોટેા યક્ષ છે, જ્યારે અહીંં નુંાનુંા યક્ષ છે.

બોીજી લોોકવાયકા એવી પણ છે કે, અહીંં લોાખાડેી ડેંȏગર આવેલોો છે. જ્યાȏ ભાીક્ષંદરસ નુંામનુંા ઋતિર્ષ તીપ કરતીા હીંતીા. તીેમનુંે શȏકરે યક્ષ સ્વરૂપે દેવનુંી સ્થાાપનુંા કરી હીંતીી. તીેનુંે ક્કડે યક્ષ તીરીકે પણ ઓળખે છે. વળી અહીંં એક ભાંવો પંરોજામ જે સȏઘાર લોોકોનુંે રંજાડેતીો હીંતીો. તીેનુંે આ યક્ષે તીીર મારી સȏહીંાર કયો હીંતીો. અહીંં નુંનુંામો ડેંȏગર તીથાા જȏગીયો ડેંȏગર પણ છે. આ યક્ષ યાદવો અનુંે ચોȏદ્રવȏશી ક્ષતિત્રયોનુંા ઇƂદેવ ગણાય છે. આ સ્થાાનુંે બોૌધમઠ હીંોવાનુંંȏ પણ મનુંાય છે. અહીંં ક્ષતિત્રયો તિસવાય અન્ય કોમનુંા લોોકો પણ આવે છે, અનુંે શ્રદ્ધાા અનુંે માનુંતીા રાખે છે. ક્ષતિત્રયો લો˳ પછી નુંવ-દંપતિતીનુંે અહીંં લોાવી છેડેા બોાȏધેલોા છોડેે છે અનુંે યક્ષનુંા આશીવામદ પ્રાપ્ત કરે છે. અહીંં બોોતીેર યક્ષોનુંી નુંાનુંી મોટેી મૂતિતીમઓ છે. પણ આ સ્થાાનુંક તીેનુંા મેળાથાી વધં જાણીતીંȏ રહ્યુંȏ છે.

માણસનુંા બોધા ગણં ોમાȏ તિશરમોર ગણં સત્યતીાનુંો છ.ે એનુંાથાી જીવનુંનુંી ઓળખ અનુંે શોભાાવે છ,ે સત્ય હીંશે તીો જ બોીજા ગણં ો માણસનુંે ગણં વતીȏ ો રાખશ.ે જોકે ગણં વતીȏ ા રહીંવે અઘરુંȏ હીંશ,ે પણ અશક્ય તીો નુંથાી જ. સત્ય હીંમં શે ાȏ તીમારી આસપાસ હીંોય છે એ તીમારી સતીતી પરીક્ષા કરતીંȏ રહીંે છ.ે એમાȏ પાર ઉતીરો તીો તીમારુંȏ જીવનું સફેળ.

એક બોાદશાહીંનુંા સમયમાȏ એક મસં ાફેર રસ્તીે જઇ રહ્યાો હીંતીો. તીણે રસ્તીામાȏ એક માણસ પડેલોે ો જોયો, નુંજીક જઇનુંે તીપાસ કરી તીો એ માણસ મરી ગયલોે ો હીંતીો. તીનુંે માથાંȏ કપાયલોે હીંતીંȏ નુંે છાતીીમાȏ છરીનુંા ઘા જણાતીા હીંતીા. આવંȏ દૃશ્ય જોઇ પલોે ો ગભારાઇ ગયો, અનુંે આજબોં ાજં કોઇ છે કે નુંહીંં તીે શોધવા ફેાફેȏ ા મારવા લોાગ્યો. એવામાȏ એ બોાદશાહીંનુંા હીંાકમે નુંો નુંોકર ત્યાȏ થાઇનુંે જતીો હીંતીો, તીણે પલોે ા માણસનુંે જોયો, એ ડેરી ગયો હીંતીો, અનુંે ફેાફેȏ ા મારતીો હીંતીો, એટેલોે પલોે ાએ માનુંી લોીધંȏ ક,ે આ જ માણસે આનુંંȏ ખનુંૂ કયɖં છે અનુંે ભાાગવા જતીો હીંશ.ે આમ તિવચોારી પલોે ાએ મસં ાફેરનુંે પકડેી લોીધો, અનુંે રાજમાȏ હીંાકમે પાસે લોઇ ગયો.

હીંાકમે મસં ાફેરનુંે ધમકાવીનુંે પછૂ પરછ કરવા માડેȏ ી મસં ાફેરે એક જ વાતી કરી મં ખનુંૂ નુંથાી કય,ɖં હુંં તીો રસ્તીે જતીો હીંતીો નુંે આ લોાશ જોઇ એટેલોે તીપાસ કરવા ઊંભાો રહ્યાો, ત્યાȏ આ તીમારો નુંોકર મનુંે અહીંં પકડેી લોાવ્યો.

હીંાકમે બોોલ્યો, “નુંા, આ ખનુંૂ તીં જ કયɖં છ.ે તીંȏ સ્થાળ ઉપર હીંાજર હીંતીો. મારા માણસે તીનુંે જોયો છ.ે એટેલોે હુંં તીનુંે મૃત્યદં ડેં નુંી સજા આપંȏ છ.ંȏ ”

મસં ાફેર કરગરતીો રહ્યાો, પણ હીંાકમે નુંા માન્યો.

બોીજા દિદવસે ગામમાȏ ઢઢં રે ો પીટેાવ્યો, કે આવતીીકાલોે એક ખનુંૂ ીનુંે મદે ાનુંમાȏ જાહીંરે માȏ ફેાસȏ ી દવે ામાȏ આવશ.ે

આ મજં બો પલોે ા મસં ાફેરનુંે બોાધȏ ીનુંે મદે ાનુંમાȏ લોઇ જવાયો, મસં ાફેર હીંજએં કરગરતીો હીંતીો, રડેતીો હીંતીો, પણ તીનુંે ી વાતી કોઇ સાભાȏ ળતીંȏ નું હીંતી.ંȏ

ફેાસȏ ી સમયે બોાદશાહીં હીંાજર એવો તિનુંયમ, એટેલોે બોાદશાહીં આવ્યા નું હીંતીા.

એટેલોામાȏ એક માણસ ત્યાȏ આવ્યો, એ બોોલ્યો; “અલ્યા ઊંભાા રહીંો, આ માણસ સાચોો ખનુંૂ ી નુંથાી, ખનુંૂ તીો મં કયɖં છે એનુંે છોડેી મકૂ ો, અનુંે ફેાસȏ ી આપવી હીંોય તીો મનુંે આપો.”

એટેલોામાȏ બોાદશાહીં આવ્યા, એમણે બોનુંȏ નુંે ી વાતી સાભાȏ ળી, પલોે ા તિનુંદોર્ષ મસં ાફેરનુંે છોડેી દીધો અનુંે સાચોંȏ બોોલોનુંાર ખનુંૂ ીનુંે પણ મોતીનુંી સજા માફે કરી જલોે વાસ ફેરમાવ્યો, કારણ એ સાચોંȏ બોોલ્યો હીંતીો, પણ ગનુંં ો તીો કયો જ હીંતીો.

જ્યારે પલોે ો તિનુંદોર્ષ મસં ાફેર પણ સાચોો હીંતીો, એનુંી ખાતીરી બોાદશાહીંનુંે થાઇ હીંતીી એટેલોે એનુંે મક્તં કયો. આમ “સાચોનુંે આચોȏ નુંહીંં” એમ કહીંે છે તીે સત્ય છ.ે

સત્યનુંો તિવજય હીંમં શે ાȏ થાાય છ,ે એ કદાચો અસત્યનુંા અધȏ કારમાȏ અટેવાઇ જાય, પણ આખરે એ અધȏ કાર ભાદે ી બોહીંાર જરૂર આવે છ.ે સત્યનુંે પગ હીંોય છ,ે અનુંે જઠૂ નુંે પાખȏ ો હીંોય છ,ે જઠૂ જલ્દી ફેલોે ાય છ,ે એ ઝડેપથાી આગળ વધી જાય છ.ે સત્યનુંે પગ છે એટેલોે એ માત્ર ચોાલોે છ.ે પણ એ ચોાલોે છે મક્કમ પગલો.ે એ મોડેંȏ પણ મક્કમપણે પ્રગટેે છે અનુંે અસત્યનુંા અધȏ કારનુંે રોળી નુંાખે છ.ે માટેે સાચોા બોનુંો અનુંે સત્યનુંે જ વળગી રહીંો, એ જીતીે છે જરૂર.

રહીંે હીંજં