નિનર્મમલથા સારીતથારાથાર્મનનં વચગાથાળાથાનં બજેટ

ગ

ત સપ્તાાહોઃ ભારતમાાં બે-બે બજેટા રજૂ થેઇ ગયા. એર્કા તો ર્કાેન્દ્રીીય નાાણાાપ્રધુંાના વિનામાɓલાા સીતારામાનાે સંસદમાાં ભારતનાું વીચગાળેાનાું બજેટા રજૂ ર્કાયુɖ તો ગુજરાતમાાં નાાણાાંપ્રધુંાના ર્કાનાુભાઇ દઃસાઇએ રાજ્યનાું બજેટા રજૂ ર્કાયુɖ. ભારતમાાં આ વીષે લાોર્કાસભાનાી ચૂંટાણાી યોજાવીાનાી હોોઇનાે નાાણાાંપ્રધુંાના સીતારામાનાે પૂણાɓ બજેટા નાહોં પણા વીચગાળેાનાું બજેટા રજૂ ર્કાયુɖ છેઃઃ. હોાલાનાી 17માી લાોર્કાસભાનાી માુદત આ વીષɓનાા માે માવિહોનાામાાં પૂરી થેઇ રહોી છેઃઃ. એટાલાે ચૂંટાણાીઓ એ પહોઃલાાં યોજાઇ જશંે. એ પછેઃી જે નાવીી સરર્કાાર આવીશંે તે 2024-25નાું પૂણાɓ બજેટા રજૂ ર્કારશંે. આમા આ વીષે એર્કા જ વીષɓ માાટાઃ બબ્બે બજેટા રજૂ થેશંે.

આ વીષે ચૂંટાણાી છેઃઃ એટાલાે બધુંાંનાે એવીી આશંા હોતી ર્કાે બજેટા લાોર્કાવિપ્રય હોશંે. પણા માોદી સરર્કાારઃ એવીું ર્કાયુɖ નાથેી. બજેટામાાં લાોર્કાો રાજી થેાય અથેવીા તો લાોર્કાોનાી અપેક્ષા હોોય તેવીા ઇન્ર્કામાટાઃક્સમાાં ઘટાાડીો જવીે ાં પગલાાં લાેવીામાાં આવ્યા નાથેી. આ દશંાɓવીે છેઃઃ ર્કાે, ભાજપનાી આગેવીાનાી હોઃઠાંળેનાા શંાસર્કા ગઠાંબંધુંનાનાે આગામાી ચૂંટાણાીમાાં પોતાનાા વિવીજય પર પૂરો ભરોસો છેઃઃ.

વીળેી આ વીચગાળેાનાું બજેટા હોોવીાથેી સરર્કાારઃ ર્કાોઇ માહોત્વીાર્કાાંક્ષી યોજવીાનાી જાહોઃરાત ર્કારવીાનાું ટાાળ્યું છેઃઃ. માવિહોલાાઓ, યુવીાનાો અનાે ગરીબોનાું જીવીનાધુંોરણા સુધુંારવીા પર બજેટામાાં ભાર માૂર્કાવીામાાં આવ્યો છેઃઃ. નાાણાાંપ્રધુંાનાે આ લાોર્કાો માાટાઃનાી યોજનાાઓ માાટાઃ વીધુંુ નાાણાાં ફાળેવ્યાં છેઃઃ. ગરીબો માાટાઃનાી આવીાસ યોજનાાનાું વિવીસ્તરણા ર્કારીનાે તેમાાં માધ્યમા વીગɓનાે પણા સમાાવીી લાેવીાનાી જાહોઃરાત ર્કારાઇ છેઃઃ. આવીાસ યોજનાામાાં આગામાી પાંચ વીષɓમાાં બીજાં બે ર્કારોડી વીધુંુ લાોર્કાોનાે તેનાો લાાભ આપવીાનાું લાક્ષ્ય રાખેવીામાાં આવ્યું છેઃઃ. સરર્કાારઃ જે પ્રમાાણાે સંર્કાેત આપ્યો તે પ્રમાાણાે સરર્કાાર ગરીબ, માવિહોલાા, યુવીાનાો અનાે ખેેડીૂતો પર ધ્યાના ર્કાેન્દ્રિન્દ્રીત ર્કારી રહોી છેઃઃ. સરર્કાાર ગરીબ ર્કાલ્યાણા, દઃશંનાું ર્કાલ્યાણાનાા માંત્ર સાથેે ર્કાામા ર્કારી રહોી છેઃઃ. પણા સબર્કાા સાથે, સબર્કાા વિવીર્કાાસમાાં આમાઆદમાી ર્કાે નાોર્કાદિરયાત ર્કાેમા બાર્કાાત રહોી શંર્કાે? સરર્કાારનાે આવીર્કા વીેરામાાં માોટાો ફાળેો આપનાાર નાોર્કાદિરયાતો અનાે માધ્યમાવીગɓનાા ભોગે ગરીબોનાે લાાભ આપવીાનાો તર્કાક યોગ્ય જણાાતો નાથેી. દઃશંનાા વિવીર્કાાસનાો બોજ માધ્યમાવીગɓનાે માાથેે નાાંખેવીો પણા યોગ્ય નાથેી.

પ્રધુંાનામાંત્રી દિર્કાસાના વિનાવિધું યોજનાા હોઃઠાંળે પોણાા બાર ર્કારોડીથેી વીધુંુ ખેેડીૂતો અનાે પાર્કા વીીમાા યોજનાા હોઃઠાંળે ચાર ર્કારોડી ખેેડીૂતોનાે લાાભ માળેી ચૂક્યો હોોવીાનાો નાાણાાપ્રધુંાનાે ઉલ્લાેખે ર્કાયો છેઃઃ.

પ્રત્યેર્કા બજેટામાાં નાોર્કાદિરયાત લાોર્કાોનાે ઇન્ર્કામાટાઃક્સમાાં ર્કાંઇર્કા રાહોત માળેવીાનાી આશંા હોોય છેઃઃ પણા આ વીખેતે એવીી ર્કાોઇ જાહોઃરાત ર્કારવીામાાં આવીી નાથેી. એક્સાઇઝ વીગેરઃનાા દરોમાાં પણા ર્કાોઇ ફેરફાર થેયો નાથેી. એટાલાે રોજ-બ-રોજનાા ઉપયોગનાી વીસ્તુઓનાી દિર્કાંમાત યથેાવીત્ રહોઃવીાનાી ધુંારણાા છેઃઃ.

સરર્કાાર આમા તો આવિથેɓર્કા વિવીર્કાાસનાો દર ઊંંચો રહ્યોો હોોવીાનાો દાવીો ર્કારઃ છેઃઃ પણા માંઘવીારી, બેર્કાારી, વીેપાર ખેાધું વીગેરઃ બાબતે ર્કાોઇ નાક્કર પગલાાં લાેવીામાાં આવ્યા નાથેી.

સરર્કાારઃ આ વીખેતે આવીર્કાવીરે ામાાં સામાાન્ય માાણાસનાે ર્કાોઈ રાહોત આપી નાથેી. જોર્કાે, રૂ. ૨૫,૦૦૦ સુધુંીનાી વિવીવીાદિદત ટાઃક્સ દિડીમાાન્ડી પડીતી માૂર્કાવીાનાી દરખેાસ્ત ર્કારી છેઃઃ. અથેɓતંત્રનાે અનાુલાક્ષીનાે બજેટામાાં રાજર્કાોષીય ખેાધુંમાાં ઘટાાડીો જાહોઃર ર્કાયો છેઃઃ. આવિથેɓર્કા વિવીર્કાાસ આગળે ધુંપાવીવીા માાટાઃ ર્કાેવિપટાલા એક્સપેન્દ્રિન્ડીચર એટાલાે ર્કાે માૂડીીગત ખેચɓમાાં આગામાી નાાણાાર્કાીય વીષɓ માાટાઃ ૧૧ ટાર્કાાનાો વીધુંારો ર્કાયો છેઃઃ.

નાાણાાં પ્રધુંાનાે વીષɓ ૨૦૨૪-૨૫ માાટાઃ ર્કાોઇ માોટાા ફેરફારનાી જાહોઃરાત ર્કારી નાથેી. એર્કા ર્કાલાાર્કાથેી પણા ઓછેઃા સમાયનાા પ્રવીચનામાાં સીતારામાનાે સરર્કાારઃ હોાંસલા ર્કારઃલાી વિસવિŬઓ વીધુંુ વીણાɓવીી હોતી. તેમાણાે આગામાી નાાણાાંર્કાીય વીષɓ માાટાઃ માૂડીીગત ખેચɓ વીધુંારીનાે રૂ. ૧૧.૧૧ લાાખે ર્કારોડી જાહોઃર ર્કાયો છેઃઃ. એ સાથેે જ રાજર્કાોષીય ખેાધુંનાો અંદાજ ૨૦૨૪-૨૫ માાટાઃ જીડીીપીનાા ૫.૯ ટાર્કાાનાા અંદાજથેી ઘટાાડીીનાે ૫.૮ ટાર્કાા જાહોઃર ર્કાયો છેઃઃ, તેમા જ તે પછેઃીનાા નાાણાાર્કાીય વીષɓમાાં તે ઓર ઘટાાડીીનાે ૫.૧ ટાર્કાા ર્કારવીાનાી જાહોઃરાત ર્કારી છેઃઃ.

નાાણાાપ્રધુંાના વિનામાɓલાા સીતારામાનાે ર્કાહ્યુંં ર્કાે, રાજર્કાોષીય ખેાધું ૫.૧ ટાર્કાા રહોઃવીાનાો અંદાજ છેઃઃ. ખેચɓ રૂ. ૪૪.૯૦ ર્કારોડી અનાે અંદાવિજત આવીર્કા રૂ. ૩૦ લાાખે ર્કારોડી રહોઃવીાનાું અનાુમાાના છેઃઃ. ૧૦ વીષɓમાાં આવીર્કાવીેરાનાી વીસૂલાાત ત્રણા ગણાી વીધુંી છેઃઃ. ટાઃક્સ રઃટામાાં ઘટાાડીો ર્કાયો છેઃઃ. તેમાણાે યાદ અપાવ્યું હોતું ર્કાે, સાત લાાખેનાી આવીર્કા ધુંરાવીતા લાોર્કાોએ હોવીે ર્કાોઈ ટાઃક્સ ચૂર્કાવીવીો પડીતો નાથેી.

રલાઃ વીનાે લાગતી ઘણાી માહોત્ત્વીનાી જાહોરઃ ાત પણા તેમાણાે ર્કારી હોતી. નાાણાાપ્રધુંાનાે ર્કાહ્યુંં હોતું ર્કાે, માુસાફરોનાી સલાામાતી, સુવિવીધુંા અનાે આરામા માાટાઃ ૪૦,૦૦૦ સામાાન્ય રઃલાવીે ર્કાોચનાે વીંદઃભારત ટ્રેઃનાનાા જેવીા ર્કાોચનાા સ્તરઃ અપગ્રંેડી ર્કારવીામાાં આવીશંે. ત્રણા નાવીા રઃલાવીે ર્કાોદિરડીોરનાી પણા તેમાણાે વીાત ર્કારી હોતી.

વીૈવિſર્કા સંદભɓમાાં જોઇએ તો વિવીſ ર્કાોવિવીડી રોગચાળેા પછેઃીનાી અસરો, ભૌગોવિલાર્કા અનાે રાજર્કાીય ઉથેલાપાથેલા, ખેાસ ર્કારીનાે યુક્રેેના-રવિશંયા સંઘષɓ અનાે માોટાી આવિથેɓર્કા માંદી સામાે ઝઝૂમાી રહ્યુંં છેઃઃ, ત્યારઃ છેઃઃલ્લાા દસ વીષɓમાાં ભારતનાો દઃખેાવી ખેરઃખેર પ્રશંંસનાીય છેઃઃ. ભારતે 25 ર્કારોડી લાોર્કાોનાે ગરીબીમાાંથેી બહોાર ર્કાાઢ્યાા છેઃઃ.

છેઃઃલ્લાા ત્રણા વીષમાɓ ાં ભારત માખ્ુ ય અથેɓવ્યવીસ્થેાઓમાાં સૌથેી ઝડીપી વૃવિŬ પામાી રહ્યુંં છેઃઃ. નાાણાાંપ્રધુંાના ર્કાહોઃ છેઃઃ ર્કાે ભારત વિđટાનાથેી આગળે નાીર્કાળેી જઈ જીડીીપીનાી દ્રીન્દ્રિƂએ પાંચમાી સૌથેી માોટાી અથેɓવ્યવીસ્થેા બનાશંે. પરંતુ વિવીſમાાં સૌથેી વીધુંુ વીસ્તી ધુંરાવીતા દઃશં તરીર્કાે, આપણાે માાથેાદીઠાં આવીર્કાનાા સંદભɓમાાં વિવીર્કાવિસત દઃશંો સાથેે આગળે વીધુંવીાનાી જરૂર છેઃઃ.

ચીનાનાા સ્તરઃ પહોંચવીા માાટાઃ હોજુ ઘણાું ર્કારવીાનાું બાર્કાી છેઃઃ. આઝાદી પહોઃલાાંનાી સદીઓનાાં અવિવીર્કાવિસત વિવીર્કાાસનાી ખેોટા ભરપાઈ ર્કારવીા માાટાઃ આપણાે આવીનાારા વીષોમાાં અન્ય ર્કારતાં વીધુંુ ઝડીપથેી વિવીર્કાાસ ર્કારવીો પડીશંે. જાપાના, દવિક્ષણા ર્કાોદિરયા અનાે ચીના જેવીા આપણાાથેી આગળે વિનાર્કાળેી ગયેલાા ઘણાા પડીોશંીઓએ વીષો સુધુંી ડીબલા દિડીજીટા વિવીર્કાાસ દર જાળેવીી રાખ્યો છેઃઃ. આવીી ન્દ્રિસ્થેવિતમાાં, આપણાે દર વીષે સાત-આઠાં ટાર્કાાનાો વિવીર્કાાસ દર હોાંસલા ર્કારવીાનાો પ્રયત્ન જ ના ર્કારીએ તો હોાંસલા પણા થેઈ શંર્કાે નાહોં નાથેી. વિનાયવિમાત આવિથેɓર્કા સવીેક્ષણાનાા બદલાે આ વીષે રજૂ ર્કારાયેલા 'ધું ઈન્દ્રિન્ડીયના ઈર્કાોનાોમાીȕ અ રીવ્યૂ'નાે વિવીſાસ છેઃઃ ર્કાે આપણાે 2023-24માાં સાત ટાર્કાા ર્કાે તેથેી વીધુંુ વૃવિŬ દર હોાંસલા ર્કારીશંું અનાે 2024-25માાં તેનાું પુનારાવીતɓના ર્કારીશંું.